Phòng ngừa, ngăn chặn tội phạm “tín dụng đen”

Nhiều vụ việc bị triệt phá, khởi tố trong thời gian gần đây cho thấy các đối tượng hoạt động “tín dụng đen” ngày càng tinh vi, gây hệ lụy nghiêm trọng cho đời sống nhân dân.

Theo Công an tỉnh, trong 6 tháng đầu năm 2025, các lực lượng chức năng đã phát hiện, triệt phá nhiều chuyên án liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”, khởi tố 11 vụ án với 15 bị can, số tiền thu lợi bất chính bị thu giữ ước tính khoảng 2,5 tỷ đồng, với lãi suất 54-56%/năm.

Điển hình, hồi tháng 6/2025, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh đã khởi tố vụ án đối với 5 đối tượng về hành vi “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự” dưới hình thức cầm cố tài khoản iCloud điện thoại di động, thực hiện trên không gian mạng. Nhóm đối tượng này đã thực hiện hơn 9.000 giao dịch cho vay nặng lãi với hàng nghìn nạn nhân trải khắp nhiều tỉnh, thành trên cả nước. Bước đầu cơ quan chức năng xác định số tiền thu lợi bất chính lên tới trên 5 tỷ đồng, tương ứng mức lãi suất “cắt cổ” lên đến 30%/tháng. Đáng chú ý, có vụ việc đối tượng là nhân viên ngân hàng trực tiếp thực hiện hành vi phạm tội (đối tượng Nguyễn Thu Hoài, nhân viên Phòng giao dịch Ngân hàng CSXH Cẩm Phả, đã nhiều lần cho vay với lãi suất 109,5%/năm, thu lời bất chính hơn 315 triệu đồng).

Trước đó, hồi tháng 9/2024, tại Móng Cái, Nguyễn Văn Đức bị phát hiện cho nhiều cá nhân vay tiền với lãi suất gần 200%/năm. Hành vi của đối tượng này khiến nhiều người rơi vào cảnh khốn cùng, nguy cơ vỡ nợ, gây mất an ninh trật tự. Vụ án đã được xử lý nghiêm, tạo hiệu ứng răn đe rõ rệt.

Theo cơ quan chức năng, các đối tượng cho vay nặng lãi ngày càng sử dụng nhiều chiêu thức mới để khống chế người vay. Ngoài việc núp bóng cơ sở kinh doanh dịch vụ cầm đồ hoặc doanh nghiệp tài chính, chúng còn lợi dụng công nghệ cao. Một số vụ việc cho thấy, kẻ cho vay yêu cầu người vay cầm cố tài khoản iCloud của điện thoại iPhone, từ đó chiếm quyền kiểm soát điện thoại, liên lạc với người thân để gây áp lực đòi nợ.

Hậu quả của "tín dụng đen" không chỉ là gánh nặng tài chính cho nạn nhân, mà còn kéo theo nhiều hệ lụy xã hội khác như mâu thuẫn, bạo lực, đe dọa tính mạng, làm mất ANTT tại địa phương. Trước thực trạng đó, Công an tỉnh đã chủ động tham mưu cho UBND tỉnh triển khai đồng bộ nhiều giải pháp: Mở đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm "tín dụng đen", khởi tố, xử lý nhanh các vụ án để răn đe; ứng dụng công nghệ hiện đại trong điều tra, phát hiện tội phạm, đặc biệt trên không gian mạng; tăng cường quản lý nhà nước đối với cơ sở kinh doanh dịch vụ cầm đồ, tài chính, cư trú, người nước ngoài; phối hợp với các sở, ngành, đoàn thể, vừa đấu tranh, vừa hỗ trợ người dân tiếp cận vốn vay hợp pháp…

Tỉnh cũng xác định rõ, công tác phòng, chống “tín dụng đen” không chỉ dựa vào lực lượng công an, mà còn cần sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị. Theo đó, cần tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền bằng nhiều hình thức trực quan, dễ tiếp cận, phù hợp với từng nhóm đối tượng; các sở, ngành phối hợp các đơn vị triển khai có hiệu quả các cơ chế, chính sách về an sinh xã hội, xóa đói giảm nghèo, tạo công ăn việc làm cho người lao động, nhằm hạn chế các đối tượng lợi dụng người lao động không có việc làm, không có thu nhập để cho vay lãi nặng, thực hiện hành vi vi phạm pháp luật; đồng thời vận động người dân tích cực tham gia nhóm zalo phòng chống tội phạm tại địa phương, tố giác tội phạm…

“Tín dụng đen” là cái bẫy nguy hiểm, lãi suất cao gấp nhiều lần quy định pháp luật, tiềm ẩn hậu quả khôn lường, là hiểm họa cho đời sống xã hội, gây ra vòng luẩn quẩn nợ nần và kéo theo nhiều tệ nạn khác. Để đẩy lùi loại tội phạm này, bên cạnh sự chủ động của cơ quan chức năng, mỗi người dân cần nâng cao cảnh giác, trang bị kiến thức pháp luật, nhận diện và tỉnh táo trước “bẫy” tín dụng đen, không chỉ là bảo vệ quyền lợi chính đáng của bản thân, cũng là góp phần giữ vững an ninh trật tự trên địa bàn.