Phát triển camera AI tạo nền tảng cho đô thị thông minh

Được triển khai rộng rãi trên địa bàn tỉnh, hệ thống camera AI đang trở thành một công cụ hữu hiệu trong công tác đảm bảo ANTT và xây dựng đô thị thông minh, góp phần xây dựng môi trường sống an toàn, văn minh, hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững của Quảng Ninh.

“Mắt thần” giữ bình yên

Từ ngày 1/3/2025 đến nay, gần 60 mắt camera ứng dụng trí tuệ nhân tạo (camera AI) được lắp đặt dọc tuyến tỉnh lộ 336, qua địa bàn phường Hà Trung (TP Hạ Long) đã trở thành công cụ giám sát đắc lực của lực lượng công an. Không cần rời bàn làm việc, mọi di biến động của người và phương tiện đều được Trưởng Công an phường theo dõi trực tiếp qua hệ thống màn hình giám sát kết nối với camera.

Hệ thống camera AI không chỉ ghi hình đơn thuần, mà còn có khả năng phân tích hình ảnh theo thời gian thực, tự động phát hiện hành vi bất thường, nhận diện khuôn mặt, nhận dạng biển số xe và cảnh báo khi có di biến động. Khi các đối tượng trọng điểm hoặc phương tiện có liên quan đi qua khu vực, hệ thống lập tức gửi thông báo về điện thoại của Trưởng Công an phường để kịp thời nắm bắt tình hình.

Trung tá Đinh Mạnh Hùng, Trưởng Công an phường Hà Trung, cho biết: Với hệ thống hiện tại, gần như 99% biển số ô tô, xe máy di chuyển qua địa bàn đều được nhận diện và lưu lại. Các đối tượng và biển số trọng điểm được đưa vào danh sách theo dõi trong trí tuệ nhân tạo. Khi bất kỳ phương tiện hay sự vụ gì xảy ra trên địa bàn, hệ thống sẽ tự động lưu lại và cung cấp thông tin cho công tác điều tra, truy xét, thẩm vấn và chứng minh sự thật của vụ án.

Nhờ vào công nghệ giám sát thông minh này, công tác đảm bảo ANTT tại phường Hà Trung ngày càng được nâng cao, tạo thành phòng tuyến bảo vệ vững chắc cho cộng đồng, đồng thời hỗ trợ đắc lực cho các lực lượng chức năng trong cuộc đấu tranh với tội phạm.

Không chỉ ở các đô thị lớn, hệ thống camera AI cũng đang mang lại chuyển biến tích cực tại địa bàn nông thôn. Từ cuối năm 2022 đến nay, xã Đồng Rui (huyện Tiên Yên) lắp đặt 12 mắt camera AI tại các tuyến đường, ngã ba, ngã tư trọng điểm. Dữ liệu từ camera đã giúp Công an xã xác minh hành vi vi phạm và xử phạt nguội nhiều trường hợp không tuân thủ quy định giao thông.

Theo lãnh đạo Công an xã Đồng Rui, trước đây nhiều người dân có thói quen điều khiển xe máy trên các tuyến đường liên thôn nhưng không đội mũ bảo hiểm. Từ khi có camera AI, Công an xã trích xuất hình ảnh người vi phạm rồi phối hợp cùng lãnh đạo thôn đến tận nhà tuyên truyền. Những trường hợp sau khi được tuyên truyền mà vẫn tái phạm, Công an xã mới tiến hành xử phạt. Nhờ vậy không chỉ việc chấp hành đội mũ bảo hiểm khi đi mô tô, xe máy, mà nhiều quy định khác về giao thông, vệ sinh môi trường cũng được người dân tự giác thực hiện.

Bên cạnh hỗ trợ giám sát giao thông, hệ thống camera AI còn đóng vai trò quan trọng trong phòng ngừa, đấu tranh với các hành vi vi phạm pháp luật tại cơ sở. Từ năm 2023 đến nay, thông qua dữ liệu do hệ thống camera AI cung cấp, Công an huyện Tiên Yên đã phối hợp xác minh, làm rõ nguyên nhân của 3 vụ TNGT và ngăn chặn kịp thời 2 vụ việc thanh thiếu niên tụ tập gây rối trật tự công cộng. Đáng chú ý, tháng 8/2023, sau khi nhận được tin báo của người dân về việc bị mất trộm trâu và nghé, cơ quan điều tra Công an huyện Tiên Yên đã nhanh chóng rà soát dữ liệu từ hệ thống camera AI. Chỉ trong thời gian ngắn, lực lượng chức năng đã xác định được nghi phạm là Vũ Văn Tự (trú huyện Tiên Lãng, TP Hải Phòng), tiến hành bắt giữ và trao trả tài sản cho người bị hại.

Hướng tới đô thị thông minh, an toàn

Trong hành trình trở thành địa phương tiên phong về chuyển đổi số và đô thị thông minh, Quảng Ninh đang cho thấy những bước đi bài bản, mạnh mẽ. Nổi bật là ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào công tác đảm bảo ANTT, quản lý đô thị. Hệ thống camera AI được triển khai rộng rãi khắp địa bàn tỉnh đã phát huy hiệu quả rõ rệt, trở thành “lá chắn điện tử” góp phần giữ gìn trật tự an toàn xã hội từ sớm, từ xa.

Đáng chú ý, phần lớn kinh phí lắp đặt các camera AI được huy động theo hình thức xã hội hóa, với sự chung tay đóng góp của người dân và doanh nghiệp, thể hiện tinh thần đồng thuận, cùng tham gia xây dựng đô thị thông minh, an toàn. Ông Phạm Ngọc Tuân, Phó Chủ tịch UBND phường Cao Xanh (TP Hạ Long), cho biết: Trước đây phường đã triển khai xã hội hóa lắp đặt hệ thống camera thông thường để phục vụ công tác thu nhận hình ảnh xử lý vi phạm. Với những tính năng vượt trội của camera AI, phường lắp đặt thêm 20 mắt camera AI từ nguồn ủng hộ của các đảng viên 213 đang sinh hoạt trên địa bàn. Thời gian tới chúng tôi tiếp tục mở rộng, bổ sung nhiều vị trí để nâng cao khả năng giám sát.

Từ thực tiễn triển khai tại TP Hạ Long, mô hình xã hội hóa lắp đặt camera AI tiếp tục được nhân rộng tại nhiều địa phương trong tỉnh. Tại phường Quang Trung (TP Uông Bí), người dân không chỉ lắp đặt camera an ninh tại hộ gia đình, mà còn đóng góp 600 triệu đồng để triển khai 41 mắt camera tại các nút giao thông chính, khu vực trọng điểm thuộc 13 khu dân cư. Hình ảnh từ hệ thống này được truyền trực tiếp về máy chủ và màn hình giám sát đặt tại trụ sở Công an phường, phục vụ công tác theo dõi, kiểm soát tình hình ANTT một cách hiệu quả và chủ động.

Không chỉ tại các đô thị trung tâm, hệ thống camera thông minh còn được triển khai rộng khắp đến các khu vực nông thôn, miền núi. Tiêu biểu như tại khu phố 5, phường Hà An (TX Quảng Yên), nơi có mật độ dân cư cao và nhiều tuyến giao thông trọng điểm; sau khi họp bàn và nhận được sự đồng thuận của nhân dân, khu phố đã huy động được gần 70 triệu đồng để lắp đặt một màn hình hiển thị chung và 20 mắt camera tại các vị trí nút giao thông trọng yếu.

Bà Nguyễn Thị Loan, Bí thư Chi bộ, Trưởng khu phố 5, chia sẻ: Việc lắp đặt hệ thống camera an ninh đã giúp khu phố phát hiện kịp thời các hành vi như trộm cắp, đổ rác sai quy định, vi phạm giao thông... Các hình ảnh từ camera cũng được sử dụng trong họp dân để tuyên truyền, nhắc nhở bà con nâng cao ý thức chấp hành pháp luật. Nhờ đó tình hình ANTT trên địa bàn ngày càng ổn định.

Nhờ sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền địa phương và người dân, Quảng Ninh đã và đang xây dựng một hệ thống an ninh thông minh, hiệu quả với hàng nghìn camera AI, góp phần tạo dựng môi trường sống an toàn, văn minh và hiện đại cho cộng đồng. Phát triển hệ thống camera an ninh tích hợp công nghệ AI không chỉ là giải pháp cấp thiết trong đảm bảo ANTT, mà còn là nền tảng quan trọng để hiện thực hóa mục tiêu xây dựng đô thị thông minh. Đây chính là bước đi chiến lược, giúp Quảng Ninh đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi số trong phát triển chính quyền số, hướng tới phục vụ người dân ngày càng tốt hơn.

Thời gian tới, tỉnh tiếp tục mở rộng triển khai hệ thống camera AI phục vụ giám sát an ninh, tuần tra kiểm soát giao thông, xử lý vi phạm và quản lý lưu trú. Những ứng dụng công nghệ tiên tiến này không chỉ nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, mà còn thể hiện rõ tinh thần đổi mới, sáng tạo, quyết liệt của Quảng Ninh trong thực hiện Đề án 06 của Chính phủ, từng bước khẳng định vai trò là địa phương đi đầu trong ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào công tác quản trị, vì sự phát triển bền vững.