Những loại thực phẩm gây hại cho gan cần lưu ý

Gan là một trong những cơ quan quan trọng nhất trong cơ thể con người, đảm nhiệm hơn 500 chức năng khác nhau, bao gồm giải độc, chuyển hóa dinh dưỡng và sản xuất dịch mật.

Tuy nhiên, gan cũng rất dễ bị tổn thương nếu chúng ta duy trì chế độ ăn uống thiếu lành mạnh. Theo các nghiên cứu y khoa quốc tế, một số loại thực phẩm có thể gây tổn thương cho gan nếu tiêu thụ thường xuyên hoặc với liều lượng lớn. Dưới đây là những loại thực phẩm được các chuyên gia cảnh báo là có hại cho gan.

Đường và các loại thực phẩm chứa đường tinh luyện

Theo một nghiên cứu công bố trên Journal of Hepatology, tiêu thụ quá nhiều đường, đặc biệt là fructose (có trong siro ngô và nước ngọt), làm tăng nguy cơ gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD). Fructose khiến gan sản xuất nhiều chất béo hơn, dẫn đến tích tụ mỡ trong gan, một yếu tố nguy cơ gây viêm gan và xơ gan.

Các loại thực phẩm nên hạn chế gồm: nước ngọt có gas, bánh ngọt, kẹo, kem và các sản phẩm chế biến có thêm đường.

Thực phẩm chế biến sẵn và đồ chiên rán

Một nghiên cứu của Đại học Sydney (Australia) năm 2019 đăng trên Nature Reviews Gastroenterology & Hepatology chỉ ra rằng chế độ ăn giàu chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa có thể dẫn đến viêm và tổn thương gan. Thực phẩm chế biến sẵn như xúc xích, thịt xông khói, khoai tây chiên, gà rán… thường chứa hàm lượng chất béo xấu cao, gây rối loạn chuyển hóa lipid và thúc đẩy tình trạng gan nhiễm mỡ.

Chất béo chuyển hóa (trans fat), thường có trong dầu thực vật hydro hóa, không chỉ làm tăng cholesterol xấu (LDL) mà còn làm gan khó khăn trong việc phân giải mỡ.

Rượu bia và đồ uống có cồn

Rượu được xem là tác nhân hàng đầu gây bệnh gan, đặc biệt là viêm gan do rượu, gan nhiễm mỡ do rượu, xơ gan và ung thư gan. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khoảng 50% các ca tử vong do bệnh gan trên toàn cầu có liên quan đến việc tiêu thụ rượu. Rượu làm tổn thương tế bào gan, gây viêm và làm cản trở quá trình tái tạo của gan.

Ngay cả lượng rượu vừa phải, nếu uống thường xuyên, cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe gan, đặc biệt ở những người có tiền sử bệnh gan hoặc hội chứng chuyển hóa.

Muối và thực phẩm quá mặn

Một nghiên cứu trên tạp chí Hepatology Research (Nhật Bản) năm 2021 cho thấy rằng tiêu thụ quá nhiều muối làm tăng nguy cơ xơ hóa gan do gây áp lực lên hệ thống tuần hoàn và làm tăng viêm. Thực phẩm đóng hộp, mì ăn liền, đồ ăn nhanh và thức ăn chế biến công nghiệp thường có hàm lượng natri rất cao.

Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo không nên tiêu thụ quá 5g muối mỗi ngày để bảo vệ gan và tim mạch.

Thực phẩm chứa aflatoxin

Aflatoxin là độc tố nấm mốc thường xuất hiện trong ngũ cốc, đậu phộng, ngô và các loại hạt bị mốc. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), aflatoxin là chất gây ung thư gan mạnh, đặc biệt khi tích tụ lâu dài trong cơ thể. Nhiều vụ ngộ độc tập thể tại châu Á và châu Phi có liên quan đến việc tiêu thụ thực phẩm nhiễm aflatoxin.

Người dân cần lưu ý bảo quản thực phẩm khô ở nơi khô ráo, thoáng mát và tránh sử dụng thực phẩm có dấu hiệu ẩm mốc.