Những bản làng bừng sức sống mới

Những cánh rừng ngút ngàn màu xanh; những con đường bê tông phẳng lỳ men theo triền núi; ánh điện chiếu sáng..., các thôn, bản vùng cao của tỉnh hiện khoác lên mình diện mạo mới - trù phú, thanh bình và từng bước hiện đại. Đó không chỉ là kết quả nỗ lực vươn lên của người dân, mà còn nhờ những chính sách dân tộc thực sự đi vào đời sống, thắp lên niềm tin và sức sống mới cho vùng cao Quảng Ninh.

Khi người dân an cư, lạc nghiệp

Một buổi sáng sớm ở vùng cao thôn Chang Nà (xã Bình Liêu) rộn ràng hơn thường lệ. Gia đình anh Hoàng Thanh Dường, một hộ cận nghèo của thôn, đón niềm vui lớn là ngôi nhà “Đại đoàn kết” chính thức được khởi công hỗ trợ xây dựng. Những nhát cuốc, nhát xẻng vang lên mở đầu cho hành trình xây nhà mới khiến gia đình anh rất xúc động. Bao năm sống trong căn nhà gạch đất tạm bợ, mỗi khi mưa to, gió lớn, cả nhà lại phải căng bạt, che chắn khắp nơi để tránh dột. Vì thế khi ngôi nhà mới vững chãi được khởi công đã mở ra cho gia đình anh một khởi đầu mới của sự an cư, lạc nghiệp.

Anh Dường xúc động chia sẻ: "Tôi chưa bao giờ nghĩ có ngày gia đình mình lại được xây dựng ngôi nhà mới khang trang như thế này. Bao năm qua vợ chồng tôi chỉ mong có chỗ ở chắc chắn cho các con, không lo mưa dột. Nhờ sự quan tâm, giúp đỡ của chính quyền và bà con, giờ ước mơ ấy đã thành sự thật. Đây là động lực rất lớn để chúng tôi cố gắng làm ăn, nuôi dạy con cái tốt hơn".

Niềm mong mỏi ấy của anh Dường bao năm qua nay đã thành hiện thực khi có sự quan tâm, đồng hành của Ủy ban MTTQ và chính quyền xã Bình Liêu trong việc huy động nguồn lực, kết nối những tấm lòng hảo tâm. Tại chương trình khởi công hỗ trợ xây nhà "Đại đoàn kết" (ngày 10/9/2025), Công ty CP Đầu tư phát triển Monbay TV đã trao tặng gia đình anh 100 triệu đồng; Đồn Biên phòng Cửa khẩu Hoành Mô trao tặng 5 triệu đồng để xây mới nhà ở.

Những phần hỗ trợ ấy không chỉ là vật chất, mà còn là nguồn động viên tinh thần to lớn, tiếp thêm niềm tin cho gia đình anh Dường. Ngôi nhà mới sắp hình thành không chỉ giúp vợ chồng anh yên tâm chăm lo cho con cái, mà còn là minh chứng sống động cho tinh thần đoàn kết, sự sẻ chia của cộng đồng "Không để ai bị bỏ lại phía sau".

Cùng với những câu chuyện an cư, lạc nghiệp, giờ đây người dân vùng DTTS đang ngày càng vươn lên nhờ phát triển những mô hình kinh tế hiệu quả, tạo được sinh kế bền vững.

Anh La A Nồng (dân tộc Sán Chỉ, thôn Nà Ếch, xã Bình Liêu) là một minh chứng rõ nét cho sự chuyển mình trong tư duy của bà con DTTS. Nhận thấy tiềm năng cây dong riềng gắn với nghề làm miến truyền thống, từ năm 2010 anh đã mạnh dạn chuyển đổi diện tích lúa năng suất thấp sang trồng cây dong riềng và đầu tư máy móc sản xuất miến. Đến nay 15 năm gắn bó với nghề, nhờ sự hỗ trợ vốn, cây giống, tập huấn kỹ thuật và xây dựng thương hiệu sản phẩm, hộ anh Nồng đã thoát nghèo, anh hiện là Chủ nhiệm HTX Phát triển Đình Trung. Sản phẩm miến dong của HTX được tiêu thụ rộng rãi trên thị trường, góp phần nâng cao thu nhập cho nhiều hộ dân địa phương.

Anh Nồng chia sẻ: “Nhờ sự quan tâm của các cấp, ngành, nhiều chính sách hỗ trợ sản xuất và vay vốn ưu đãi đã tạo điều kiện để bà con mạnh dạn đầu tư phát triển kinh tế. Gia đình tôi ngoài 3 tháng cuối năm làm miến dong, những tháng còn lại trồng, thu hoạch hồi, quế, nhựa thông. Mỗi năm thu nhập từ 200-300 triệu đồng, đời sống gia đình ngày càng ổn định".

Tư duy năng động, cần cù, không ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước và luôn sẵn sàng thử nghiệm các mô hình sinh kế mới đã giúp hộ anh Nồng cùng nhiều hộ DTTS vươn lên thoát nghèo bền vững. Câu chuyện của gia đình anh đã phản ánh rõ hiệu quả từ những chính sách dân tộc đúng đắn, khi đi vào cuộc sống đã thắp lên niềm tin, sức sống mới những bản làng vùng cao, để người dân không chỉ an cư, lập nghiệp, mà còn tự tin phát triển kinh tế ngay trên mảnh đất quê hương mình.

Vươn lên từ những chính sách bền vững

Trên khắp vùng cao Quảng Ninh, những chính sách dân tộc đang dần hiện hữu trong đời sống của đồng bào DTTS, miền núi, biên giới, hải đảo, góp phần tạo nền tảng vững chắc cho phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Từ Nghị quyết số 06-NQ/TU (ngày 17/5/2021) của BCH Đảng bộ tỉnh "Về phát triển bền vững kinh tế - xã hội gắn với bảo đảm vững chắc quốc phòng - an ninh ở các xã, thôn, bản vùng đồng bào DTTS, miền núi, biên giới, hải đảo giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030” đến Nghị quyết số 16/2021/NQ-HĐND (ngày 16/7/2021) của HĐND tỉnh "Phê duyệt Chương trình tổng thể phát triển bền vững kinh tế - xã hội gắn với bảo đảm vững chắc quốc phòng - an ninh ở các xã, thôn, bản vùng đồng bào DTTS, miền núi, biên giới, hải đảo tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030"… tỉnh đã chỉ đạo các địa phương tập trung triển khai nguồn lực, đồng bộ các chính sách hỗ trợ về nhà ở, phát triển kinh tế, đầu tư kết cấu hạ tầng và thiết chế văn hóa thể thao để từng bước nâng cao đời sống, cải thiện an sinh xã hội cho đồng bào DTTS, miền núi, biên giới, hải đảo.

Tính đến nay, 441 hộ dân được hỗ trợ, trong đó 66 hộ vùng DTTS đã được xóa nhà tạm với tổng kinh phí xã hội hóa 32,96 tỷ đồng. Hệ thống giao thông thay đổi rõ rệt với 15 dự án động lực kết nối vùng DTTS, miền núi, biên giới, hải đảo hoàn thành, giúp người dân đi lại thuận lợi, phục vụ sản xuất và sinh hoạt.

Tỉnh tiếp tục tạo đột phá trong việc tập trung, ưu tiên dành nguồn lực cho Chương trình tổng thể phát triển bền vững kinh tế - xã hội gắn với bảo đảm vững chắc quốc phòng - an ninh ở các xã, thôn, bản vùng đồng bào DTTS, miền núi, biên giới, hải đảo trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021-2025. Từ năm 2021 đến nay, tỉnh ưu tiên bố trí trên 3.400 tỷ đồng vốn đầu tư ngân sách tỉnh hỗ trợ trực tiếp thực hiện Chương trình và hàng nghìn tỷ đồng vốn lồng ghép, vốn sự nghiệp, cùng với huy động tổng thể các nguồn lực khác.

Riêng năm 2025, tổng vốn ngân sách tỉnh bố trí thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia trên địa bàn tỉnh trên 786 tỷ đồng. Các địa phương đã phân khai cho 156 dự án. Trong đó vốn thực hiện theo cơ chế chương trình tổng thể phát triển bền vững kinh tế - xã hội, bảo đảm vững chắc quốc phòng - an ninh ở các xã, thôn, bản vùng đồng bào DTTS, miền núi, biên giới, hải đảo và chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi trên 365 tỷ đồng với 47 dự án; vốn thực hiện chương trình xây dựng NTM trên 421 tỷ đồng với 109 dự án. Hệ thống cơ sở vật chất, thiết chế văn hoá thể thao vùng DTTS được quan tâm, đầu tư, nâng cấp đồng bộ; 100% thôn, bản vùng đồng bào DTTS có nhà văn hóa đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao của người dân.

Nhiều cơ chế, chính sách cụ thể về y tế, giáo dục, văn hóa, nhà ở, giải quyết việc làm, tín dụng chính sách xã hội đảm bảo an sinh, phúc lợi xã hội cho vùng đồng bào DTTS, miền núi được triển khai kịp thời. Có thể kể đến: Đề án nâng cao chỉ số phát triển con người tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2020-2025; Đề án tuyên truyền, vận động cải thiện dinh dưỡng, thể lực cho trẻ em vùng cao, vùng sâu, vùng đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh, giai đoạn 2022-2025...

Đặc biệt, BCH Đảng bộ tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 17-NQ/TU (ngày 30/10/2023) "Về xây dựng và phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Quảng Ninh trở thành nguồn lực nội sinh, động lực cho phát triển nhanh, bền vững". Đây là cơ sở, nền tảng quan trọng để thực hiện tốt công tác bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các DTTS, gắn với phát triển du lịch vùng đồng bào DTTS, miền núi, biên giới, hải đảo, nâng cao đời sống tinh thần cho người dân.

Những chính sách dân tộc được triển khai đồng bộ, hiệu quả đã mở ra cơ hội phát triển bền vững cho vùng đồng bào DTTS Quảng Ninh. Bản làng vùng cao nay khang trang hơn, đời sống vật chất và tinh thần ngày một nâng lên. Đây là minh chứng sống động cho hiệu quả từ sự quan tâm, hỗ trợ của Đảng, Nhà nước, góp phần xây dựng cộng đồng DTTS đoàn kết, vững mạnh, đồng hành cùng sự phát triển chung của tỉnh, đất nước.