Nâng cao chất lượng đội tàu du lịch

Tàu du lịch chở khách tham quan, lưu trú trên Vịnh Hạ Long là sản phẩm du lịch đặc sắc của Quảng Ninh. Theo những con tàu du lịch sang trọng để một lần thưởng lãm vẻ đẹp cảnh quan, các giá trị nổi bật, độc đáo của di sản thế giới Vịnh Hạ Long là trải nghiệm mơ ước của du khách bốn phương. Chính vì vậy, trong những năm qua, Quảng Ninh luôn chú trọng nâng cao chất lượng dịch vụ các đội tàu du lịch nơi đây.

Theo thống kê của tỉnh, tính đến cuối tháng 7/2025, có 500 tàu du lịch đăng ký hoạt động trên Vịnh Hạ Long và 6 tàu nhà hàng đang đầu tư. Trong đó, số lượng tàu du lịch hiện tại thường xuyên hoạt động là 377 tàu, với tổng trọng tải 16.007 khách tham quan và 3.985 khách lưu trú. Các tàu vỏ gỗ hiện còn 260 tàu (gồm 115 tàu lưu trú và 145 tàu tham quan), giảm 191 tàu (55%) so với năm 2016. Các doanh nghiệp, chủ tàu du lịch đa số có nhu cầu thay thế tàu trước niên hạn để đáp ứng nhu cầu của khách du lịch nên số tàu vỏ gỗ sẽ tiếp tục giảm với dự kiến đến 2030 có 194 tàu hết niên hạn, số lượng tàu vỏ gỗ sẽ chỉ còn lại 66 tàu.

Hiện nay, qua đánh giá của cơ quan chức năng cho thấy, 100% tàu đang hoạt động có điều kiện an toàn kỹ thuật, bảo vệ môi trường, trang bị an toàn phòng cháy chữa cháy đảm bảo quy chuẩn, tiêu chuẩn, một số cao hơn tiêu chuẩn chung, như: Tàu đạt cấp SI trở lên (cấp tàu được phép hoạt động ở những vùng nước có chiều cao sóng lớn nhất tương ứng 2m) (quy định của vùng nước Vịnh Hạ Long là cấp SII có chiều cao sóng lớn nhất tương ứng là 1,2m); hệ số an toàn ổn định tàu tham quan ≥1,5; tàu lưu trú, tàu nhà hàng ≥ 2; trong 377 tàu thường xuyên hoạt động có 182 tàu hệ số an toàn ổn định tàu ≥ 3; lắp đặt camera, thiết bị giám sát hành trình GPS hoặc AVS, thiết bị phân ly dầu nước, xử lý nước thải; trang bị hệ thống báo cháy tự động, thiết bị phòng cháy chữa cháy, cứu sinh...

Công tác kiểm tra, kiểm soát các điều kiện an toàn kỹ thuật, phòng cháy chữa cháy, chống chìm các tàu được tăng cường. Trong vòng 9 năm (từ năm 2016 đến 2024) có 11 vụ tàu du lịch bị tai nạn, gồm 5 vụ cháy và 6 vụ đắm do lỗi chủ quan của thuyền viên, không có thiệt hại về người, không có tàu bị sự cố đắm, cháy do không đảm bảo điều kiện an toàn kỹ thuật. Ngày 19/7 vừa qua, tàu tham quan Vịnh Xanh 58 bị lật khi gặp cơn giông lốc, nguyên nhân đang được cơ quan chức năng điều tra.

Thời gian qua, các tàu du lịch trên Vịnh Hạ Long phục vụ đưa khách đi tham quan ban ngày tại các cảnh điểm trên vịnh, nghỉ đêm và trải nghiệm hành trình du lịch ven bờ Vịnh Hạ Long. Theo thống kê, tổng số khách tham quan, lưu trú trên Vịnh Hạ Long bình quân đạt khoảng 3,6 triệu lượt khách/năm, có xu thế tăng hàng năm (trừ những năm bị ảnh hưởng do dịch Covid-19).

Để đảm bảo an toàn cho các chuyến tham quan của du khách trên Vịnh Hạ Long, không chỉ về điều kiện kỹ thuật an toàn như kể trên mà hoạt động của các tàu du lịch cũng được theo dõi, quản lý, giám sát theo quy trình cụ thể, kể từ khi đón khách rời cảng bến đưa khách thăm vịnh đến khi tàu quay về cảng, bến để trả khách. Các cơ quan quản lý nhà nước, lực lượng chức năng cũng có sự phối hợp thường xuyên, tăng cường công tác kiểm tra, xử lý các vi phạm liên quan. Theo thống kê, từ năm 2016 đến năm 2024, các đơn vị đã xử lý, tạm dừng cấp phép 239 trường hợp vi phạm theo quy định. Số vụ vi phạm giảm rõ rệt hàng năm.

Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, ngay sau khi sự cố tàu Vịnh Xanh 58 xảy ra vào ngày 19/7 vừa qua, Sở Xây dựng đã tổ chức họp chỉ đạo rà soát, đánh giá lại một số nội dung về quản lý tàu du lịch, như: Điều kiện an toàn kỹ thuật, nhất là khả năng chống chìm, chống lật, thoát hiểm; quy trình kiểm tra, cấp phép, giám sát hoạt động; công tác phối hợp với các lực lượng chức năng; việc tổ chức, bố trí nhân sự thực hiện nhiệm vụ và bàn các giải pháp tăng cường công tác phòng ngừa, ứng phó với các tình huống rủi ro thiên tai trên biển.

Thời gian tới đây, để tiếp tục tháo gỡ những tồn tại, hạn chế, tạo điều kiện cho tàu du lịch phát triển, bảo đảm thực hiện đúng các quy định pháp luật hiện hành, trong đó có Nghị quyết 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, UBND tỉnh vừa qua đã có báo cáo số 283/BC-UBND gửi Ban Thường vụ Đảng ủy UBND tỉnh xem xét, cho ý kiến về phát triển nâng cao chất lượng tàu du lịch hoạt động trên địa bàn tỉnh. Theo đó, UBND tỉnh đề xuất triển khai ngay một số giải pháp quản lý tàu du lịch trên Vịnh Hạ Long, Bái Tử Long, như: Xây dựng phần mềm quản lý, giám sát toàn bộ hoạt động tàu du lịch bằng công nghệ hiện đại, tự động hóa tối đa quy trình cấp phép, giám sát, bán vé tham quan vịnh. Nghiên cứu xây dựng giải pháp cảnh báo giông sét trên vịnh bằng công nghệ hiện đại.

Cùng với đó, tiếp tục duy trì và nghiên cứu bổ sung tiêu chí về an toàn kỹ thuật tàu du lịch, như: Tàu du lịch phải lắp thiết bị giám sát bằng định vị vệ tinh (S-Tracking) và có lộ trình chuyển đổi phù hợp; thuyền trưởng phải được tập huấn kỹ năng cứu nạn, cứu hộ và xử lý tình huống bất ngờ; nâng cao khả năng thoát hiểm; có lộ trình hạn chế hoạt động, tiến tới chấm dứt hoạt động đối với những tàu du lịch hạn chế về điều kiện an toàn và chất lượng dịch vụ theo yêu cầu của tỉnh. Đề nghị Bộ Xây dựng cùng Cục Đăng kiểm Việt Nam hỗ trợ rà soát, đánh giá về an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của tàu du lịch trên Vịnh Hạ Long, nhất là khả năng chống chìm, chống lật trong điều kiện thời tiết bất thường.