Hải quan Quảng Ninh phát huy vai trò “đại sứ” cải thiện môi trường đầu tư

Là một trong những nhân tố then chốt trong kiến tạo môi trường đầu tư thông thoáng, minh bạch của tỉnh, nhiệm kỳ 2020-2025, Chi cục Hải quan khu vực VIII (Hải quan Quảng Ninh) không chỉ thực hiện hiệu quả nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước mà còn đóng vai trò tiên phong trong tạo thuận lợi thương mại, đồng hành cùng doanh nghiệp, thúc đẩy xuất nhập khẩu và hội nhập quốc tế.

Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XV đã đề ra là tập trung cải cách TTHC, gắn với nâng cao chất lượng phục vụ, đạo đức công vụ của cán bộ, công chức, viên chức trong giải quyết công việc với nhân dân, tổ chức, doanh nghiệp. Thực hiện Nghị quyết, Đảng ủy Hải quan Quảng Ninh đã phát huy tinh thần chủ động, kiến tạo, tận dụng thế mạnh của ngành để cải cách hành chính, hiện đại hóa. Việc cắt bỏ các rào cản bất hợp lý, giảm thời gian thông quan và giải phóng hàng hóa đã góp phần quan trọng vào việc cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Từ đó, nâng cao năng lực cạnh tranh của tỉnh, tạo môi trường kinh doanh minh bạch, thuận lợi, thúc đẩy thu hút đầu tư và tăng trưởng bền vững.

Hải quan Quảng Ninh đã triển khai quyết liệt trên tất cả 6 nội dung về cải cách hành chính, nhất là cải cách thủ tục hành chính và hiện đại hóa hải quan để tăng công khai, minh bạch, đạt được mục tiêu “4 giảm - 4 tăng” là: Giảm thời gian thông quan; giảm thời gian, chi phí, nhân lực cho doanh nghiệp; giảm tiếp xúc trực tiếp giữa cán bộ hải quan và doanh nghiệp; giảm vướng mắc trong thủ tục. 4 tăng: Tăng tờ khai, tăng doanh nghiệp, tăng kim ngạch, tăng số thu ngân sách nhà nước.

Đồng thời, đơn vị cũng bám sát chủ trương, mục tiêu về chuyển đổi số theo lộ trình của ngành, của tỉnh gắn với hỗ trợ các doanh nghiệp trong chuyển đổi số; tham gia dự án tổng thể về xây dựng và phát triển hệ thống công nghệ thông tin theo định hướng chuyển đổi số; duy trì thông quan điện tử (qua hệ thống VNACCS/VCIS) với 100% tờ khai thông quan trên hệ thống; 100% tờ khai được thực hiện nộp thuế trên hệ thống dịch vụ nộp thuế điện tử 24/7; và hệ thống một cửa quốc gia được triển khai tại 100% hải quan cửa khẩu… Kết quả triển khai Cơ chế một cửa quốc gia và ASEAN: Số lượng hồ sơ giải quyết qua hệ thống một cửa điện tử/Tổng số hồ sơ: Năm 2020 là 185.205/197.496; năm 2021 là 302.638/358.858; năm 2022 là 162.313/181.662; năm 2023 là 288.298/357.723; năm 2024 là 304.130/482.007; 6 tháng 2025 là 92.121/108.718.

Song song với đó, tích cực triển khai các nhiệm vụ liên quan xây dựng mô hình cửa khẩu số, hải quan thông minh. Quyết liệt thực hiện các giải pháp hỗ trợ, đồng hành cùng doanh nghiệp, cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh, đổi mới các mô hình đối thoại doanh nghiệp. Chú trọng nắm bắt thông tin, triển khai kịp thời các văn bản chỉ đạo của Chính phủ, bộ, ngành và tỉnh nhằm tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu, trở thành đơn vị tiên phong triển khai Chương trình hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp tự nguyện tuân thủ pháp luật hải quan. Chương trình này thí điểm từ năm 2022 (theo Quyết định số 1399/QĐ-TCHQ ngày 15/7/2022 của Tổng cục Hải quan), sau 2 năm thí điểm có 12/16 doanh nghiệp giữ và nâng mức tuân thủ (đạt tỷ lệ 75%), trong đó 9/16 doanh nghiệp nâng mức tuân thủ từ mức 3 (trung bình) lên mức 2 (cao – tuân thủ cao). Hải quan Quảng Ninh đã tích cực hỗ trợ các doanh nghiệp, với 396 lượt câu hỏi của 13 doanh nghiệp thành viên được tiếp nhận và giải quyết kịp thời. Cơ quan cũng đã gửi 100 báo cáo và thông tin cảnh báo định kỳ đến các doanh nghiệp tham gia Chương trình, giúp họ nắm bắt thông tin và tuân thủ pháp luật. Đặc biệt, Hải quan Quảng Ninh là đơn vị tiên phong có nhiều sáng kiến đưa vào Chương trình chính thức theo Quyết định số 2790-QĐ/TCHQ từ năm 2025.

Hằng năm việc thực hiện đo giải phóng hàng đối với hàng hóa xuất nhập khẩu qua địa bàn để nhận diện, đề ra các giải pháp nhằm tiếp tục giảm thời gian thông quan hàng hóa, kết quả đo thời gian giải phóng hàng các năm đều thấp hơn thời gian trung bình của ngành. Duy trì hiệu quả Hệ thống đánh giá chất lượng phục vụ của công chức hải quan trong quá trình giải quyết thủ tục và Bộ chỉ số đánh giá năng lực cạnh tranh cấp cơ sở (CDCI) nâng hiệu quả, chất lượng quản lý điều hành, với trên 98% doanh nghiệp hài lòng về chất lượng phục vụ của các đơn vị cơ sở. Là cơ quan duy nhất trong tỉnh triển khai đánh giá năng lực cạnh tranh cấp cơ sở, giữ vững vị trí liên tục đứng đầu xếp hạng năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (DDCI) liên tục từ nhiệm kỳ trước qua các năm của nhiệm kỳ này (từ 2021-2024). Đồng thời cũng dẫn đầu chỉ số cải cách hành chính của các cơ quan trung ương đóng trên địa bàn tỉnh liên tục các năm từ 2021-2024. Số lượt doanh nghiệp tham gia hoạt động XNK hàng hóa qua địa bàn hằng năm đều tăng cả số lượng chung và số lượt doanh nghiệp thu hút thêm mới: Năm 2021 là 1.500 doanh nghiệp (thu hút thêm 705 doanh nghiệp), năm 2022 là 1.515 doanh nghiệp (thu hút thêm 526 doanh nghiệp), năm 2023 là 1.857 doanh nghiệp (thu hút thêm 904 doanh nghiệp), năm 2024 là 2.312 doanh nghiệp (thu hút thêm 1184 doanh nghiệp), 6 tháng đầu năm 2025 là 1.872 doanh nghiệp (thu hút mới 726 doanh nghiệp).

Thu NSNN các năm qua đều đạt và vượt chỉ tiêu Bộ Tài chính, ngành Hải quan, HĐND, UBND tỉnh giao, nằm trong nhóm 8 hải quan địa phương có số thu cao nhất toàn Ngành. Năm 2020 là 12.361 tỷ đồng, đạt 130% dự toán Bộ Tài chính giao, đạt 112% chỉ tiêu UBND tỉnh giao, đạt 103% chỉ tiêu giao phấn đấu của ngành Hải quan; năm 2024 là 18.301,28 tỷ đồng, tăng 6,7% so với cùng kỳ năm 2023, vượt 46,4% so với chỉ tiêu Chính phủ giao; vượt 40,78% chỉ tiêu phấn đấu tỉnh giao, tăng 7% chỉ tiêu UBND tỉnh điều chỉnh tại công văn số 3100/UBND-TKTH ngày 29/10/2024 (17.000 tỷ đồng); 6 tháng năm 2025 là 8.934,5 tỷ… Việc này đã góp phần quan trọng để thu ngân sách nhà nước của Quảng Ninh luôn duy trì trong nhóm các địa phương dẫn đầu cả nước, giai đoạn 2021 - 2025 ước đạt trên 274.000 tỷ đồng, gấp 1,3 lần giai đoạn 2016 - 2020, tăng trung bình 3,1% mỗi năm.

Chiến lược phát triển Hải quan đến năm 2030, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định 628/QĐ-TTg ngày 20/5/2022, đã xác định rõ: Xây dựng Hải quan Việt Nam hiện đại, ngang tầm thế giới, dẫn đầu trong Chính phủ số với mô hình Hải quan số, Hải quan thông minh. Đây không chỉ là tầm nhìn chiến lược, mà còn là sứ mệnh chính trị của toàn ngành trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế, đảm bảo an ninh quốc gia. Theo đó, đơn vị tiếp tục tiên phong trong hiện thực hóa kinh tế số tại cửa khẩu, tạo môi trường xuất nhập khẩu minh bạch, hiệu quả, chi phí thấp; đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong tiến trình thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW; xây dựng Chính phủ điện tử, Chính phủ số, hướng về thực hiện thành công mô hình Hải quan số, Hải quan thông minh với mức độ tự động hóa cao, cùng sự hỗ trợ của công nghệ, trí tuệ nhân tạo; qua đó góp phần nâng cao lợi thế cạnh tranh của Quảng Ninh.