Quảng Ninh: Động lực phát triển kinh tế biên mậu bền vững

Thời gian qua, tỉnh Quảng Ninh tiếp tục khẳng định vị thế chiến lược là cửa ngõ giao thương quan trọng của cả nước với Trung Quốc. Ngoài việc đẩy mạnh phát triển kinh tế biên mậu, tỉnh đã và đang thực hiện những giải pháp hiệu quả trong cải cách hành chính, hoàn thiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp để tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững.

Trong 8 tháng năm 2025, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa qua các cửa khẩu biên giới của Quảng Ninh đạt 2,223 tỷ USD, tăng 29,44% so với cùng kỳ 2024. Trong đó, xuất khẩu đạt 1,547 tỷ USD, nhập khẩu 676 triệu USD. Nguồn thu ngân sách nhà nước từ hoạt động biên mậu đạt gần 1.928 tỷ đồng, tăng 14%. Đáng chú ý, số lượng doanh nghiệp tham gia xuất nhập khẩu qua biên giới đạt 1.653, trong đó có 886 doanh nghiệp mới, cho thấy sức hút và sự năng động của thị trường cửa khẩu Quảng Ninh.

Trong đó, Cửa khẩu quốc tế Móng Cái đóng góp lớn nhất vào kết quả chung với kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 2,113 tỷ USD, tăng 32,4% so với cùng kỳ; riêng lối thông quan Bắc Luân II ghi nhận mức tăng 36,7% (kim ngạch xuất khẩu tăng tới 44,8%). Lối mở cầu phao Km 3+4 cũng đạt gần 451 triệu USD, tăng 27,11%.

Còn tại lối mở Bắc Phong Sinh, tổng kim ngạch hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu 8 tháng đầu năm 2025 đạt 61,1 triệu USD, tăng 41,61% về kim ngạch với cùng kỳ (trong đó kim ngạch hàng xuất khẩu của cư dân biên giới bằng 71,5% tổng kim ngạch hàng hoá XNK)

Bên cạnh việc khai thác hiệu quả tiềm năng thương mại biên giới, hoạt động của các cửa khẩu từ đầu năm đến nay cũng thể hiện sự linh hoạt và khả năng thích ứng của các doanh nghiệp và cơ quan quản lý trước những biến động của thị trường. Trong bối cảnh Trung Quốc tăng cường siết chặt truy xuất nguồn gốc nông sản, áp dụng thuế giá trị gia tăng từ 5–25% đối với hàng hóa không đủ hồ sơ hợp lệ; đồng thời Mỹ chính thức áp dụng chính sách thuế đối ứng với hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam, Quảng Ninh đã chủ động triển khai nhiều giải pháp để hỗ trợ doanh nghiệp thích ứng. Các cơ quan quản lý địa phương tăng cường hướng dẫn, cải cách thủ tục, hỗ trợ doanh nghiệp hoàn thiện hồ sơ xuất nhập khẩu, đáp ứng yêu cầu về chất lượng, an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc.

Cùng với đó, Quảng Ninh đã tập trung hoàn thiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, một trong những nhiệm vụ cốt lõi của cải cách hành chính. Tỉnh thành lập Ban Quản lý cửa khẩu tỉnh Quảng Ninh trực thuộc Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh, trên cơ sở hợp nhất các Ban Quản lý cửa khẩu Móng Cái, Hoành Mô và Bắc Phong Sinh. Đây là bước đi chiến lược, cụ thể hóa chủ trương về phân cấp, phân quyền, giúp bộ máy trở nên tinh gọn, giảm thiểu chồng chéo, và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hoạt động xuất nhập khẩu, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước tại khu vực biên giới. Đồng thời, thể hiện cam kết mạnh mẽ của chính quyền tỉnh trong việc cải thiện môi trường kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh.
Song song với hoạt động thương mại, công tác đảm bảo an ninh, trật tự tại khu vực cửa khẩu, lối mở tiếp tục được duy trì ổn định. Các lực lượng chức năng triển khai nhiều đợt cao điểm kiểm soát, kịp thời phát hiện, ngăn chặn buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng kém chất lượng, bảo vệ uy tín hàng hóa Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Đặc biệt, ngày 12/4/2025, Bí thư Tỉnh uỷ Quảng Ninh (Việt Nam) và Bí thư Khu uỷ Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây (Trung Quốc) đã ký kết các thoả thuận khung, kế hoạch hành động, trong đó có việc triển khai thí điểm xây dựng cửa khẩu thông minh Móng Cái (Việt Nam) - Đông Hưng (Trung Quốc). Mục tiêu hướng đến việc áp dụng công nghệ số, nâng cao hiệu quả thông quan, tiết kiệm thời gian, chi phí cho doanh nghiệp. Đây là bước đi chiến lược, phù hợp với xu thế chuyển đổi số trong quản lý biên mậu, đồng thời tạo lợi thế cạnh tranh bền vững cho Quảng Ninh trong khu vực.

 Với những nỗ lực cải cách hành chính, hoàn thiện mô hình chính quyền và chủ động thích ứng với các thách thức, tỉnh đang đi đúng hướng để thúc đẩy hoạt động kinh tế biên mậu phát triển bền vững, góp phần quan trọng vào sự phát triển chung của cả nước.