Chống khai thác hải sản IUU đang triển khai tích cực, quyết liệt và hiệu quả

Tỉnh Quảng Ninh có diện tích mặt biển rộng và bờ biển dài. Các đơn vị chức năng hiện đang quản lý, thực thi pháp luật về khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản trên 10.600 km2 vùng biển và hoạt động khai thác thủy sản của trên 6.179 tàu cá của tỉnh cùng hàng trăm tàu cá của tỉnh ngoài trên vùng biển Quảng Ninh.

Quyết tâm thực hiện có hiệu lực, hiệu quả các giải pháp chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (khai thác IUU), 6 tháng đầu năm Sở Nông nghiệp và Môi trường đã phối hợp với các cơ quan Công an, Bộ đội Biên phòng, Ban quản lý Vịnh Hạ Long, Vườn quốc gia Bái Tử Long, một số địa phương có biển… tổ chức 27 cuộc kiểm tra, kiểm soát hoạt động khai thác và bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản trên biển, tổ chức bám biển 24/24 giờ tại các ngư trường trọng điểm. Qua đó, Sở Nông nghiệp và Môi trường phát hiện và xử lý 212 trường hợp vi phạm hành chính về thủy sản, xử phạt trên 2,2 tỷ đồng.

Hàng tuần, Sở Nông nghiệp và Môi trường lập danh sách tàu cá có nguy cơ cao vi phạm IUU và mất kết nối ngoài khơi trên 10 ngày gửi các đơn vị Bộ đội Biên phòng, Công an, UBND địa phương trong tỉnh và các tỉnh, thành phố ven biển để nắm bắt, phối hợp, kiểm tra, xác minh và xử lý theo quy định. Sở Nông nghiệp và Môi trường cũng tổ chức tra soát, trích xuất và thông báo tới 38 tàu cá của tỉnh có nguy cơ cao khai thác thủy sản bất hợp pháp, trong đó nguy cơ cao do không có giấy phép hoặc hết hạn giấy phép khai thác là 38/38 tàu, chiếm 100%; nguy cơ cao do không duy trì tín hiệu VMS (đồng thời hết hạn giấy phép khai thác thủy sản) là 4 tàu, chiếm 10,5%.

Tháng 6/2025, thông qua hệ thống giám sát tàu cá trung ương, các lực lượng chức năng của tỉnh đã phát hiện 1 tàu cá vượt ranh giới vùng biển được phép khai thác thủy sản, không nhận được thông báo về tàu cá của tỉnh khai thác thủy sản vùng biển nước ngoài bị bắt giữ. Trên cơ sở dữ liệu giám sát tàu cá của Bộ Nông nghiệp và Môi trường cung cấp, phát hiện 48 tàu/140 lượt tàu cá Quảng Ninh có dấu hiệu vượt ranh giới cho phép trên biển trong năm 2024. Sở Nông nghiệp và Môi trường đã làm việc với 47/48 thuyền trưởng/chủ tàu cá để xác minh nguyên nhân. Theo đó sơ bộ nguyên nhân được xác định là do yếu tố khách quan như khu vực các tàu cá này hoạt động đánh bắt thuỷ sản nằm ở vị trí giáp ranh giữa vùng biển Việt Nam và Trung Quốc, nên khi tàu cá gặp sự cố hỏng máy, kết hợp thời tiết xấu (sóng gió đột xuất, triều cường, sương mù, tầm nhìn hạn chế…) khiến tàu trôi dạt sang vùng biển Trung Quốc. Ngay sau khi biết tàu cá đã vượt ranh giới cho phép trên biển, các thuyền trưởng/chủ tàu cá đã có những giải pháp nỗ lực, tìm mọi cách nhanh nhất để đưa tàu cá của mình về vùng biển Việt Nam. Còn 1 trường hợp tàu cá chưa được xác minh do thường xuyên hoạt động tại khu vực Hải Phòng, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã có Văn bản số 2626/SNN&MT- CCBTS ngày 09/5/2025 đề nghị Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố Hải Phòng phối hợp với các cơ quan chức năng kiểm tra, xác minh, xử lý tàu cá QN-80168-TS có dấu hiệu vượt ranh giới cho phép trên biển.

Tính đến hết tháng 6, toàn tỉnh đang có 4.281 tàu cá có chiều dài từ 6m trở lên, bao gồm 3.534 tàu có chiều dài từ 6 đến dưới 12m, tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên là 273 tàu, giảm 8 tàu so với con số thống kê tháng 5. Tàu cá có chiều dài từ 6 đến dưới 12m đến nay đã được cấp giấy phép khai thác thủy sản cho 3.324/3.534 tàu, đạt 94,1%; chưa cấp giấy phép khai thác là 210/3.534 tàu, chiếm 5,9%. Tàu cá có chiều dài từ 12m đến 15m nay 474 tàu, đã đăng kiểm đạt 100%, trong đó còn hạn 385 tàu, số còn lại đang chờ cấp lại; đã cấp giấy phép khai thác thủy sản 463 tàu, đạt 97,7%, trong đó còn hạn 447 tàu, đang chờ cấp lại 16 tàu, chưa cấp giấy phép 11 tàu, chiếm 2,3%. Tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên là 273 tàu, toàn bộ đều đã đăng ký, đăng kiểm, trong đó đăng kiểm còn hạn 256 tàu, tăng 18 tàu so với tháng trước, chiếm 93,8%, đang chờ cấp lại hạn 17 tàu, chiếm 6,2%; đã cấp giấy phép khai thác thủy sản 273 tàu, tăng 2 tàu so với tháng 5, đạt 100%, trong đó còn hạn 265 tàu, đang chờ cấp lại hạn 8 tàu; 100% tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên lắp đặt thiết bị VMS.

Thực hiện chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Quảng Ninh đã cập nhật dữ liệu CCCD/CMT của tàu cá có chiều dài từ 6m trở lên trên hệ thống VNFishbase là 4.181/4.281 tàu, đạt 97,7%, trong đó tàu từ 12m trở lên 747/747 đạt 100%; tàu dưới 12m là 3.436/3.534 tàu, đạt 97,2%; còn 98 tàu dưới 12m đang cập nhật, chiếm 2,8%.

Trong 6 tháng qua, công tác kiểm soát khai thác và sản lượng khai thác được thực hiện hiệu quả. Sở Nông nghiệp và Môi trường và các địa phương tiếp tục duy trì, đầu tư cơ sở vật chất, nhân lực tại các điểm kiểm tra kiểm soát tàu cá theo Quyết định số 1412/QĐ-UBND ngày 27/5/2022 của UBND tỉnh. Các điểm kiểm soát bố trí cán bộ thường trực 24/24h để hướng dẫn, thực hiện các thủ tục cập/rời cảng cho tàu cá và kiểm soát sản lượng thuỷ sản khai thác. Kết quả, toàn tỉnh tiếp nhận và làm thủ tục khai báo cho 8.930 lượt tàu cập, rời cảng, trong đó 4.284 lượt cập, 4.646 lượt rời; thu, phát 2.317 nhật ký, báo cáo khai thác, trong đó thu 1.378, phát 939. Toàn tỉnh cũng kiểm soát sản lượng khai thác 36.625 tấn, trong đó tại cảng Cái Rồng là 1.829,4 tấn, tại các điểm kiểm soát và thống kê từ các xã/phường/thị trấn là 34.796,3 tấn.

Có thể thấy, các giải pháp chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định, đã được các ngành chức năng của tỉnh Quảng Ninh triển khai quyết liệt và hiệu quả. Đây chính là điều kiện thuận lợi để trong thời gian tới Quảng Ninh làm việc với Đoàn thanh tra của Ủy ban Châu âu (EC) - lần thứ 5, nhằm gỡ bỏ cảnh báo “thẻ vàng” của EC về thủy sản.