Bộ Xây dựng trả lời kiến nghị liên quan đến cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư

Cử tri tỉnh Quảng Ninh kiến nghị: Hiện nay, tại Điều 62 Luật Nhà ở 2023 quy định hình thức cải tạo, xây dựng lại toàn bộ nhà chung cư thuộc tài sản công phải sử dụng vốn ngân sách nhà nước để thực hiện dự án đầu tư cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư trên địa bàn. Do đó không thể gộp các chung cư này nên rất khó triển khai dự án để cải tạo hạ tầng chung khu vực, nâng cao hệ số sử dụng đất và tạo cảnh quan khu vực. Đề nghị nghiên cứu, đề xuất có thêm quy định hoặc có hướng dẫn tạo điều kiện cho phép nghiên cứu cải tạo chung cư theo hướng gộp chung cư là tài sản công và các chung cư của chủ sở hữu khác theo định hướng quy hoạch phân khu tại khu vực.

Về kiến nghị này, Bộ Xây dựng trả lời như sau: Theo quy định tại khoản 2 Điều 60 của Luật Nhà ở năm 2023: Việc cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư phải thực hiện theo dự án, gắn với việc cải tạo, chỉnh trang đô thị, bảo đảm kết nối hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, phù hợp với quy hoạch xây dựng, quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch sử dụng đất, chương trình phát triển nhà ở cấp tỉnh và kế hoạch cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư đã được phê duyệt. Đồng thời, tại khoản 3 Điều 64 của Luật Nhà ở năm 2023 quy định: Căn cứ danh mục, địa điểm có nhà chung cư thuộc trường hợp phải phá dỡ để xây dựng lại theo quy định của Luật này, UBND cấp tỉnh quyết định giải pháp quy hoạch xây dựng lại cả khu chung cư hoặc giải pháp quy gom để thực hiện xây dựng lại một số nhà chung cư trên cùng địa bàn cấp xã, cấp huyện hoặc cấp huyện lân cận nhằm bảo đảm hiệu quả kinh tế - xã hội, môi trường, gắn với cải tạo, chỉnh trang đô thị Điều 62 của Luật Nhà ở năm 2023 quy định:"(1). Doanh nghiệp kinh doanh bất động sản đầu tư vốn hoặc góp vốn cùng các chủ sở hữu nhà chung cư thuộc trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 59 của Luật này để thực hiện phả đỡ, xây dựng lại nhà chung cư, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều này. (2). HĐND cấp tỉnh quyết định sử dụng vốn từ ngân sách địa phương theo quy định của pháp luật về đầu tư công để thực hiện dự án đầu tư cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư trên địa bàn không thuộc quy định tại khoản 3 Điều này trong các trường hợp sau đây: a) Toàn bộ nhà chung cư thuộc tài sản công; b) Nhà chung cư thuộc trường hợp phá dỡ theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 59 của Luật này, trừ trường hợp toàn bộ nhà chung cư đó thuộc một chủ sở hữu và không phải là tài sản công....".

Theo quy định tại Điều 3 của Nghị định số 98/2024/NĐ-CP ngày 25/7/2024 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư (sau đây gọi tắt là Nghị định 98/2024/NĐ-CP) thì dự án cải tạo, xây dựng nhà chung cư được thực hiện thông qua một trong 3 hình thức: (i) Dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư độc lập; (ii) dự án cải tạo, xây dựng lại khu chung cư; (iii) dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư đối với trường hợp quy gom. Nghị định số 98/2024/NĐ-CP có riêng 1 Chương (Chương V: từ Điều 36 đến Điều 39) quy định về việc thực hiện dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư đối với trường hợp quy gom, bao gồm: nguyên tắc quy gom nhà chung cư, các trường hợp quy gom nhà chung cư, việc đầu tư dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư trong trường hợp quy gom (bao gồm cả phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và bố trí chỗ ở tạm thời), ưu đãi đối với chủ đầu tư dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư trong trường hợp quy gom. Theo đó, không có quy định việc quy gom nhà chung cư không được thực hiện đối với trường hợp có nhà chung cư thuộc tài sản công và nhà chung cư thuộc chủ sở hữu khác. Việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và bố trí chỗ ở tạm thời đối với nhà ở, công trình xây dựng thuộc tài sản công đã được quy định cụ thể trong Luật Nhà ở năm 2023 và Nghị định số 98/2024/NĐ-CP ngày 25/7/2024, bảo đảm nguyên tắc nhà ở phục vụ tái định cư có điều kiện băng hoặc tốt hơn nhà ở bị thu hồi, giải tỏa.