Báo động việc trẻ hóa bệnh nhân xương khớp

Các bệnh lý xương khớp vốn thường gặp ở người cao tuổi, thế nhưng gần đây bệnh nhân đang có xu hướng ngày càng trẻ hóa. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh, mà còn đặt ra nhiều thách thức cho ngành y tế trong công tác phòng và điều trị.

Những năm gần đây, Khoa Thần kinh - Cơ xương khớp (Bệnh viện Lão khoa - Phục hồi chức năng tỉnh) ghi nhận số lượng ngày càng tăng bệnh nhân trẻ tuổi đến khám và điều trị các vấn đề liên quan đến xương khớp, như: Đau mỏi vai gáy, đau cột sống, thoát vị đĩa đệm, thoái hóa khớp… Đáng chú ý, không ít trường hợp mới ngoài 20 tuổi đã phải đối mặt với những bệnh lý thường gặp ở người lớn tuổi.

Thực tế này cho thấy, bệnh lý xương khớp đang ngày càng có xu hướng trẻ hóa bệnh nhân và không còn là “căn bệnh của tuổi già” như quan niệm trước đây. Nguyên nhân được xác định chủ yếu đến từ lối sống thiếu khoa học của giới trẻ hiện nay, đó là ngồi nhiều, ít vận động, làm việc sai tư thế, sử dụng thiết bị điện tử liên tục trong thời gian dài, dinh dưỡng thiếu cân đối dẫn đến thừa cân, béo phì...

Ngoài lối sống thiếu khoa học, một số người trẻ bị xương khớp còn có thể do chơi thể thao dẫn tới tổn thương các điểm bám gân ở tay, vai. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất, mà còn kéo theo nhiều hệ lụy về tâm lý và chất lượng cuộc sống, nhất là với những người đang trong độ tuổi lao động.

Bác sĩ CKI Đinh Thị Xuyền, Phó Trưởng khoa, phụ trách Khoa Thần kinh - Cơ xương khớp (Bệnh viện Lão khoa - Phục hồi chức năng tỉnh) cho biết: Tỷ lệ bệnh nhân dưới 40 tuổi bị xương khớp đến khám và điều trị chiếm khoảng 30%. Các bệnh lý thường gặp chủ yếu là đau cổ vai gáy, thoát vị đĩa đệm cột sống lưng, thoát vị đĩa đệm cột sống cổ, thoái hóa khớp gối… Đáng lo ngại là nhiều người trẻ đã bị thoái hóa khớp, nhưng không nhận biết sớm do ít quan tâm đến các triệu chứng ban đầu, hoặc có tâm lý chủ quan, cho rằng đây chỉ là tình trạng mỏi cơ, đau nhức tạm thời.

Tương tự, Bệnh viện Đa khoa tỉnh cũng có không ít bệnh nhân trẻ tuổi đến khám, điều trị bệnh lý về xương khớp. Bác sĩ CKI Ninh Văn Triệu, Phó trưởng khoa, phụ trách Khoa Phẫu thuật Thần kinh - Cột sống (Bệnh viện Đa khoa tỉnh) cho biết: Vừa qua, các bác sĩ của khoa đã thực hiện phẫu thuật cho bệnh nhân mới 21 tuổi bị thoát vị đĩa đệm. Trường hợp này đã bị 3 năm nay, có triệu chứng đau lưng, tê bì 2 chân, trước đây đã điều trị vật lý trị liệu nhưng không đỡ. Dù người già hay người trẻ, nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời, bệnh lý thoát vị đĩa đệm có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như đau lưng mãn tính, nặng nề hơn là teo chân, teo cơ, yếu cơ tứ chi, tê bì tay chân, rối loạn tiểu tiện...

Để phòng ngừa hiệu quả bệnh lý xương khớp, các chuyên gia khuyến cáo người trẻ cần xây dựng lối sống lành mạnh, khoa học. Mỗi người cần luyện tập thể dục, thể thao với những bài tập phù hợp, như bơi, đạp xe, đi bộ...

Quá trình tập, tư thế tốt nhất cho các khớp xương là đứng thẳng, tránh nằm lâu, leo cầu thang, ngồi lâu, đứng lâu một chỗ gây ứ trệ tuần hoàn máu và cứng khớp. Tránh tập luyện thể thao quá sức, hạn chế tăng cân đột ngột và nên thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời vào buổi sáng sớm để cơ thể tổng hợp vitamin D, yếu tố quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương khớp.

Ngoài ra, khi ngồi làm việc, mọi người nên chú ý giữ thẳng lưng, không ngồi xổm... Thay vì ngồi liên tục suốt 3-4 tiếng, mỗi người nên đứng dậy vận động nhẹ nhàng khoảng 5-10 phút sau mỗi 30 phút đến 1 giờ để giúp hệ cơ xương khớp linh hoạt hơn.

Khi xuất hiện các triệu chứng ban đầu như đau vùng vai gáy, thắt lưng, gót chân, hoặc các khớp khác, cần đến khám tại cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán chính xác. Tuyệt đối không nên tự ý sử dụng các loại thuốc, hoặc thực phẩm chức năng giảm đau, bởi nhiều sản phẩm chứa hoạt chất chống viêm không steroid (NSAID) hoặc corticoid, nếu dùng kéo dài có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến gan, thận và dạ dày.

Việc chủ động thay đổi thói quen sinh hoạt, tăng cường vận động, giữ tư thế làm việc đúng và đi khám kịp thời khi có dấu hiệu bất thường là những biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả để phòng ngừa và bảo vệ sức khỏe hệ cơ xương khớp ngay từ khi còn trẻ.