Báo chí Quảng Ninh - Dòng chảy trăm năm, thắp sáng khát vọng tỉnh giàu đẹp

Tròn một thế kỷ hình thành và phát triển, báo chí Quảng Ninh đã và đang là người bạn đồng hành tin cậy, góp phần khẳng định vị thế, tiếng nói và hình ảnh một Quảng Ninh đổi mới, năng động, đáng sống. Từ những trang báo kháng chiến viết tay đến hệ thống truyền thông số hiện đại ngày nay, báo chí của tỉnh đã kiên trì gắn bó với nhân dân, là công cụ sắc bén của Đảng, là cầu nối chắc chắn giữa Ý Đảng và lòng dân. Mỗi bản tin, mỗi trang báo đều mang theo nhiệt huyết, trách nhiệm và tình yêu với mảnh đất Vùng mỏ anh hùng.

Cầu nối vững chắc giữa Ý Đảng và lòng dân

Lịch sử báo chí Quảng Ninh có thể chia làm 4 thời kỳ lớn. Đó là: Trước cách mạng tháng Tám năm 1945; thời kỳ kháng chiến chống Pháp 1946-1954; thời kỳ kháng chiến chống Mỹ 1955-1975; thời kỳ hòa bình lập lại và đổi mới. Qua mỗi thời kỳ, báo chí lại phát triển, thay đổi cả nội dung, hình thức, lượng phát hành. Báo chí Quảng Ninh đã phản ánh sinh động thực tiễn lịch sử và xứng đáng là mảng báo chí địa phương tiêu biểu của nền báo chí Việt Nam và đó là một truyền thống rất đáng tự hào.

100 năm trôi qua, dù trong thời chiến hay thời bình, báo chí Quảng Ninh đều là phương tiện quan trọng truyền tải chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước đến với cán bộ, đảng viên, nhân dân. Không ít tác phẩm dù đăng tải đã nhiều năm nhưng sống mãi với thời gian, được độc giả đón nhận và đồng nghiệp luôn nhớ về.

Tác phẩm “ Một Nghị quyết được cuộc sống đặt tên” của cố nhà báo Lương Mạnh Hùng, nguyên Tổng Biên tập Báo Quảng Ninh là một ví dụ. Bài báo xoay quanh Nghị quyết 612 ngày 19/1/1999 của BTV Công an tỉnh Quảng Ninh về cuộc vận động Xây dựng lực lượng Công an Quảng Ninh vì nhân dân phục vụ, được thực hiện trong khoảng thời gian từ tháng 1/1999 đến tháng 5/2001.

Với những phân tích, lập luận sắc bén, chiều sâu tư duy, dẫn chứng cụ thể, bài báo này đã làm rõ vấn đề mà tác giả muốn đề cập. Tác phẩm vì thế đã giành được giải Ba giải thưởng báo chí toàn quốc năm 2002 của Hội Nhà báo Việt Nam, đăng trên Báo Quảng Ninh, số ra ngày 22/2/2002.

Báo chí nói chung, ấn phẩm Báo Quảng Ninh nói riêng có vị trí rất quan trọng trong chức năng phục vụ cho sự lãnh đạo của Đảng bộ, chính quyền địa phương.

Đồng chí Hà Văn Hiền, nguyên Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Quảng Ninh cũng đã từng nhận định trong cuốn kỷ yếu Báo Quảng Ninh 40 năm rằng: Báo Quảng Ninh đã làm tốt chức năng là công cụ trong việc tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật của Đảng, Nhà nước. Trong đó, đã tập trung tuyên truyền đậm nét cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng, thực hiện Nghị quyết Trung ương 6 lần 2 khóa VIII, góp phần xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh.

Suốt 100 năm qua, các tác phẩm báo chí và những người làm báo Quảng Ninh không chỉ truyền tải ý Đảng đến nhân dân mà còn lắng nghe và phản ánh ý chí của nhân dân. Báo chí của tỉnh là kênh để phản ánh nguyện vọng, những khó khăn, bức xúc của nhân dân, giúp các cơ quan lãnh đạo, chính quyền nắm bắt được tình hình thực tế và kịp thời có những quyết sách phù hợp. Qua đó, đảm bảo sự đồng thuận giữa Đảng và nhân dân, giải quyết mâu thuẫn và khúc mắc trong xã hội.

Tác phẩm “Lòng dân, ý Đảng, đất Kim Sơn” đăng ngày 31/8/1999 của nhà báo Sơn Kông Khôi cũng trở thành mốc son để đời trong nghề. Giọng điệu sắc bén, bài viết này đã thổi một luồng gió mới vào việc truyền tải thông điệp của Đảng, qua đó khẳng định: Đảng bộ xã Kim Sơn (nay là phường Kim Sơn, TP Đông Triều) đã đưa được ý Đảng vào lòng dân bằng phương châm: Đảng viên đi trước cho làng nước theo sau, và quy chế dân chủ: Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra.

Vào nghề từ năm 1975, đến năm 2006, nhà báo Sơn Kông Khôi (tên thật là Nguyễn Khắc Khôi) nghỉ hưu. Những năm tháng làm ở Báo Quảng Ninh, ông đã đoạt nhiều giải báo chí của tỉnh và trung ương.

Nhà báo Sơn Kông Khôi chia sẻ: Quá trình viết báo, tôi luôn nỗ lực truyền tải ý Đảng đến nhân dân, lắng nghe và phản ánh nguyện vọng của nhân dân. Các tác phẩm báo chí của tôi dù đăng trên Báo Quảng Ninh hay các báo Nhân dân, Báo Quân đội nhân dân… đều tập trung phát hiện những cái mới, phê phán hiện tượng tiêu cực, đấu tranh những quan điểm sai trái, nâng cao tính chân thật, tính chiến đấu trong thông tin.

Cùng với loại hình báo in, các tác phẩm trên hạ tầng truyền hình, phát thanh, báo điện tử cũng bám sát thực tiễn đổi mới của tỉnh, kịp thời tuyên truyền, phản ánh hình ảnh một Quảng Ninh năng động, sáng tạo với những bước đi táo bạo, đột phá, chưa có tiền lệ, trên cơ sở vận dụng linh hoạt, đúng đắn, sáng tạo đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước vào điều kiện thực tiễn của địa phương.

Bằng cách tập trung tuyên truyền vào các nhiệm vụ của Đảng bộ tỉnh qua các thời kỳ, báo chí của tỉnh đã trở thành một bộ phận rất quan trọng đưa tư tưởng của Đảng vào cuộc sống.

Tiêu biểu là tác phẩm truyền hình “Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng - Nhìn từ tinh giản bộ máy biên chế ở Quảng Ninh” của nhóm tác giả: Thế Lãm, Minh Toàn, Nguyễn Hưng, Nguyễn Soái, Mạnh Linh, Anh Tuấn, năm 2014 đã đoạt giải A Giải báo chí Quốc gia.

Tiếng nói của nhân dân, ánh sáng của đổi thay

Nhìn lại chặng đường 100 năm, có thể thấy, các loại hình báo chí, các tác phẩm báo chí hay người làm báo của Quảng Ninh đều đã tích cực tuyên truyền, lan tỏa các thành tựu phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của tỉnh. Đồng thời, phản ánh trung thực, sinh động quá trình đổi mới, hiện đại hóa và công nghiệp hóa của Quảng Ninh.

Báo chí của tỉnh đã tập trung nêu gương điển hình tiên tiến, mô hình kinh tế hiệu quả, câu chuyện đổi thay ở các địa phương, góp phần nhân rộng các giá trị tích cực, quảng bá hình ảnh Quảng Ninh năng động, hội nhập.

Cố nhà báo Nguyễn Huy Trợ, nguyên Tổng biên tập Báo Quảng Ninh năm 1972 - tháng 1/1988 từng nói: Về tuyên truyền kinh tế, thời kỳ đầu có khó khăn, sơ lược, sau bắt kịp với những biện pháp cải tiến tổ chức quản lý của ngành Than và một số ngành kinh tế địa phương. Loạt bài điều tra: “Biết mà không làm, làm mà không biết hay ý thức làm chủ của thợ mỏ?”; “Phải biết căm giận những con số thiếu trung thực này”; “Đồi này em trồng từ lúc son, đến nay em đã 3 con vẫn trồng”… đã gây phản ứng mạnh trong dư luận, nhiều người hoan nghênh.

Giai đoạn sau này, có rất nhiều tác phẩm đã tạo được tiếng vang, điển hình phải kể đến như: Bài báo “Gặp nhau ở huyện” của nhà báo Hải Chinh, đã đoạt giải thưởng Bông lúa vàng, năm 1983, do Bộ Nông nghiệp và Hội Nhà báo Việt Nam phối hợp tổ chức hai năm một lần. Đăng trên Báo Quảng Ninh số ngày 26/6/1983.

Bài báo “Xây dựng Nhà tuyển than mới Hồng Gai: Những câu hỏi cần lời giải đáp”, của tác giả Vũ Điều, giải Nhất giải Báo chí Việt Nam năm 1992 của Hội Nhà báo Việt Nam, đăng trên Báo Quảng Ninh số ra ngày 3/8/1992…

Đáng chú ý, báo chí Quảng Ninh đã đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của tỉnh. Các bài báo, tác phẩm về phong tục, lễ hội, di sản văn hóa, và di tích lịch sử của các dân tộc trong tỉnh đã giúp cộng đồng hiểu và trân trọng những giá trị đặc sắc của văn hóa Quảng Ninh.

Bên cạnh đó, cũng có rất nhiều tác phẩm phản ánh thực tiễn sinh động về vấn đề an sinh xã hội, giáo dục, y tế và bảo vệ môi trường. Như: Các chương trình hỗ trợ người nghèo, bảo vệ quyền lợi cho các đối tượng yếu thế, đã giúp nâng cao nhận thức của người dân về trách nhiệm của mỗi cá nhân đối với xã hội.

Nổi bật là một số tác phẩm báo chí: Những đứa trẻ không có tuổi thơ… của nhà báo Tuấn Hương (tên thật là Bùi Thị Thanh Hương) đã đoạt giải Nhì, giải Báo chí Vì trẻ em lần thứ Nhất năm 1999, đăng trên Báo Quảng Ninh số ra các ngày 11, 13/5/1999. Bài báo Khi cuộc đời em thiếu “lá chắn” của nhà báo Ngọc Hân (tên thật là Lê Ngọc Hân), đoạt giải Ba, giải báo chí về đề tài dân số và phát triển, đăng trên Báo Quảng Ninh số ra ngày 30/6/2002…

Báo chí của tỉnh những năm qua cũng đã hỗ trợ tích cực trong việc tổ chức các sự kiện lớn, các chiến dịch truyền thông thu hút nhà đầu tư trong và ngoài nước và đóng vai trò trong chuyển đổi số của tỉnh, tham gia xây dựng xã hội số, công dân số.

Có thể khẳng định, trải qua 100 năm phát triển, báo chí Quảng Ninh không chỉ phản ánh mọi nhịp đập của xã hội mà còn là nguồn động lực mạnh mẽ, thúc đẩy sự thay đổi và tiến bộ của tỉnh nhà. Qua từng trang báo, từng chương trình truyền hình, từng dòng tin tức, báo chí đã kết nối quá khứ với hiện tại, đưa thông điệp của Đảng, Nhà nước và những giá trị văn hóa Quảng Ninh đến gần hơn với mỗi người dân.

Không chỉ là phương tiện thông tin, báo chí đã trở thành người bạn đồng hành, góp phần xây dựng một cộng đồng vững mạnh, phát triển kinh tế, bảo tồn văn hóa và tạo dựng niềm tự hào tỉnh Quảng Ninh. Với sự đổi mới không ngừng, báo chí Quảng Ninh sẽ tiếp tục là ngọn đuốc dẫn đường, phản ánh, bảo vệ và phát huy những giá trị tốt đẹp, đưa Quảng Ninh tiến xa hơn trên con đường phát triển bền vững trong tương lai.