Anh hùng lao động Phạm Đình Duẩn và ngọn lửa đam mê với nghề mỏ

Hành trình từ miền quê lúa Thái Bình đến những đường lò sâu hun hút nơi vùng than Quảng Ninh của Phạm Đình Duẩn (SN 1986) là câu chuyện đầy cảm hứng về ý chí, nghị lực kiên cường và tình yêu bền bỉ với nghề mỏ. Hơn 20 năm miệt mài lao động và cống hiến, anh đã trở thành người thợ mỏ đầu tiên của Công ty CP Than Vàng Danh vinh dự được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động. Không chỉ là một công nhân giỏi nghề, anh Phạm Đình Duẩn còn là biểu tượng của bản lĩnh, trí tuệ và tinh thần tận hiến, là người truyền lửa đam mê cho biết bao thế hệ thợ lò...

Hành trình từ quê lúa đến chàng trai thợ mỏ

Đầu tháng 6, trời nắng như đổ lửa, tôi theo chân những người thợ lò của Tổ sản xuất số 1, Phân xưởng Khai thác 14 (Công ty CP Than Vàng Danh) tiến về cửa lò. Sau giờ giao ca 1, từng bước chân rắn rỏi nhanh nhẹn tiến về phía cửa lò, bắt đầu một hành trình mới trong lòng đất. Qua từng lớp cửa sắt, bóng tối dày đặc dần bao trùm cả đường lò, chỉ còn lại ánh đèn mũ lập lòe và tiếng bước chân dội vang trong lòng đất sâu hun hút. Dưới lòng đất, tiếng quạt thông gió ù ù vọng lại, tiếng máy khoan rền vang đều đặn hòa thành âm thanh lao động quen thuộc, báo hiệu vào ca sản xuất mới bắt đầu. Người dẫn đầu nhóm, dáng người vạm vỡ, ánh mắt sáng dưới vành mũ bảo hộ là anh Phạm Đình Duẩn - người thợ lò đã dành hơn 20 năm cuộc đời gắn bó với nghề mỏ, được đồng nghiệp trìu mến gọi là “anh hùng dưới lòng đất”.

Hôm nay, tổ sản xuất của anh Duẩn tiếp tục đảm nhận công việc khấu than tại vị trí mức +0 đến +105. Mục tiêu của tổ trong ca 1 sẽ đảm bảo an toàn tuyệt đối, phấn đấu vượt sản lượng hơn 1.500 tấn than. Giữa ca làm việc, khi tiếng máy tạm lặng, anh em tranh thủ ngồi tựa lưng vào vách đá nghỉ ngơi vài phút, anh Duẩn đưa tay lau mồ hôi và bắt đầu kể cho tôi nghe về hành trình từ cánh đồng lúa Thái Bình đến vùng mỏ lập nghiệp. Đó là một cuộc hành trình không dễ dàng, nhưng đong đầy cảm xúc và cả tình yêu bền bỉ của anh dành cho nghề mỏ.

Sinh năm 1986 tại xã Quỳnh Minh, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình, anh Duẩn lớn lên giữa cánh đồng lúa thẳng cánh cò bay. Gia đình có truyền thống làm nghề mỏ, bác ruột và anh trai anh đều từng công tác tại vùng than. Với mọi người ở quê, nghề thợ lò có thể là khắc nghiệt, là bụi than, là hiểm nguy. Nhưng với Phạm Đình Duẩn, nghề mỏ là cái duyên gắn bó từ thuở đôi mươi, là máu thịt, là một phần cuộc sống không thể thiếu trong đời anh.

Anh vẫn nhớ như in cái ngày gói ghém hành lý, rời quê ra Quảng Ninh lập nghiệp (năm 2003), mang theo lời trêu đùa của người chú mỗi lần về phép: “Thằng này cao to, làm mỏ tốt đấy!”. Từ những câu chuyện đó, anh luôn thấy bóng dáng những người thợ mỏ lấp lánh trong đó. Rời quê, bước vào con đường học nghề mỏ là một quyết định táo bạo đối với chàng trai ở tuổi đôi mươi. Năm 2005, sau khi tốt nghiệp, anh chính thức trở thành công nhân của Công ty CP Than Vàng Danh bắt đầu hành trình gắn bó với nghề khai thác hầm lò đến bây giờ.

“Nếu ai chưa từng bước vào lò, sẽ khó mà hình dung hết những gì người thợ mỏ phải đối mặt mỗi ngày: nhiệt độ cao, không khí ngột ngạt, địa chất phức tạp và vô vàn nguy cơ rình rập. Cái nghề này, nếu không yêu thì không thể trụ nổi. Lúc đầu tôi cũng chùn bước, thấy sợ. Nhưng rồi, cứ mỗi ca chui lò, mỗi lần cùng anh em đối mặt gian khó, tôi lại hiểu thêm vì sao bao lớp người vẫn chọn ở lại với nghề”- anh Duẩn tâm sự.

Với anh Phạm Đình Duẩn, từng bước chân trong lòng đất, từng tiếng cuốc than dội lại không chỉ là lao động, mà là máu thịt, là nơi rèn giũa bản lĩnh, tình đồng đội và cả trái tim của một người thợ thực thụ. Từ vị trí công nhân, năm 2014, anh được giao nhiệm vụ Tổ trưởng sản xuất số 1 tại Phân xưởng Khai thác 14. Dưới sự dẫn dắt của anh, suốt 10 năm qua, tổ của anh khai thác hơn 365.000 tấn than, năm nào cũng vượt từ 110 đến 115% kế hoạch mỗi năm. Nhiều năm liền được công nhận là “Tổ lao động xuất sắc”. Mức thu nhập bình quân của công nhân trong tổ dao động từ 20 đến 22 triệu đồng/tháng. Đây là những con số ấn tượng phản ánh hiệu quả thực chất và sự gắn kết tập thể mà anh đã xây dựng.

Ngoài việc chỉ đạo sản xuất hiệu quả, anh còn là người truyền cảm hứng cho đồng đội bằng chính tinh thần làm việc tận tụy, trách nhiệm. Chính sự tâm huyết và tinh thần trách nhiệm ấy đã tạo nên một tổ sản xuất đoàn kết, hiệu quả. Không dừng lại ở chuyên môn, anh tiếp tục học Đại học ngành khai thác, rồi hoàn thành chương trình Thạc sĩ khai thác mỏ vào năm 2023 – trở thành công nhân đầu tiên tại Than Vàng Danh có trình độ này. Nhưng điều anh tự hào nhất, không phải bằng cấp, mà là đội ngũ công nhân trẻ do chính tay anh đào tạo, rèn giũa nên người. Trong suốt 10 năm qua, anh trực tiếp kèm cặp hơn 100 công nhân mới, học sinh thực tập, góp phần nâng cao tay nghề và hình thành đội ngũ kế cận vững vàng cho phân xưởng.

Vinh quang dành cho người thợ mang "tinh thần thép"

Hơn 20 năm gắn bó với hầm lò, vượt hàng nghìn mét sâu dưới lòng đất mỗi ngày, người thợ lò Phạm Đình Duẩn không chỉ là cánh chim đầu đàn của Công ty CP Than Vàng Danh, mà còn là biểu tượng cho tinh thần lao động sáng tạo, bền bỉ của người thợ mỏ hiện đại. Mới đây, anh vinh dự được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới. Đây là vinh dự đầu tiên của Công ty CP Than Vàng Danh và là người thứ 20 trong Tập đoàn vinh dự được nhận phần thưởng cao quý này.

Danh hiệu không đến từ sự may mắn, mà là kết tinh của hơn 20 năm liên tục cống hiến, trong đó nổi bật là những sáng kiến, cải tiến kỹ thuật có giá trị thực tiễn cao, góp phần quan trọng vào việc nâng cao năng suất, đảm bảo an toàn và hiệu quả sản xuất. Trực tiếp gắn bó với lò sâu, anh Phạm Đình Duẩn không chỉ là người lao động giỏi mà còn là người dám nghĩ, dám làm, và luôn chủ động tìm tòi cái mới. Anh đã nghiên cứu và đưa vào áp dụng nhiều sáng kiến có giá trị như: Cải tiến thiết bị vận tải, tổ chức hợp lý hóa trong khai thác vỉa mỏng, sáng kiến khấu tận thu than tại các vị trí khó thi công, cải tiến hệ thống thoát nước, chống lò nhanh… Nhiều sáng kiến trong số đó đã được Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) công nhận và nhân rộng toàn ngành, mang lại giá trị làm lợi hàng trăm triệu đồng mỗi năm.

Dấu ấn đậm nét nhất trong hành trình cống hiến của anh Duẩn không chỉ nằm ở những con số hay bằng khen, mà còn là một kỷ niệm sinh tử mà đến nay, những người từng chứng kiến vẫn còn nguyên cảm xúc. Đó là vào tháng 4/2023, khi xảy ra vụ tụt lò tại Giếng Cánh Gà khiến hai công nhân bị mắc kẹt trong điều kiện cực kỳ nguy hiểm. Là người có mặt đầu tiên tại hiện trường, anh Duẩn không nao núng. Với kinh nghiệm dày dạn, anh đã nhanh chóng đề xuất phương án "đào lò men" - một hướng cứu hộ sáng tạo, linh hoạt trong điều kiện địa chất phức tạp và thời gian gấp rút. Anh trực tiếp chỉ đạo và tham gia cùng tổ cứu hộ đào xuyên đêm trong bùn đất, đá vụn, khí độc… để đến gần 15 tiếng sau, hai đồng đội được đưa ra ngoài an toàn. Đó không chỉ là một cuộc giải cứu thành công mà còn là minh chứng rõ ràng nhất cho tinh thần trách nhiệm, bản lĩnh và tình đồng đội sâu sắc của người thợ lò mang tên Phạm Đình Duẩn.

Với những đóng góp nổi bật, anh đã được trao tặng hàng loạt phần thưởng cao quý: Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, danh hiệu “Người thợ trẻ giỏi toàn quốc”, “Thợ giỏi TKV”, “Chiến sĩ thi đua Bộ Công Thương”, “Thợ mỏ vẻ vang”, “Công dân danh dự TP Uông Bí”, và nhiều phần thưởng khác.

Anh Duẩn tâm sự: “Với tôi, phần thưởng quý giá nhất không chỉ là bằng khen hay danh hiệu, mà là những ca làm việc kết thúc trong an toàn tuyệt đối, là ánh mắt tin tưởng của anh em đồng đội mỗi khi bước vào lò, là những tấn than sạch được đưa lên khỏi lòng đất góp sức nhỏ bé vào sự phát triển của đơn vị. Những điều ấy, với tôi, mới thực sự ý nghĩa và đáng tự hào nhất”.

Ông Trịnh Văn An, Chủ tịch Công đoàn Công ty CP Than Vàng Danh, chia sẻ: “Nhắc đến anh Phạm Đình Duẩn, ai cũng nghĩ ngay đến một con người giản dị, khiêm nhường, kiên định và đầy trách nhiệm. Danh hiệu Anh hùng Lao động không chỉ là phần thưởng xứng đáng cho hơn 20 năm miệt mài cống hiến trong điều kiện lao động gian khó, mà còn là nguồn cảm hứng lớn cho hàng nghìn công nhân ngành Than. Anh Duẩn cho thấy rằng, giữa điều kiện làm việc khắc nghiệt của lòng đất, vẫn có thể tỏa sáng những con người mang trong mình trái tim nhiệt huyết, tinh thần không ngừng vươn lên vì sự phát triển của ngành và của đất nước. Anh không chỉ là một người thợ lò giỏi, mà còn là biểu tượng sống động của tinh thần lao động tận hiến trong thời đại mới”.