Lợi dụng thông tin sáp nhập xã, phường để lừa đảo

Lừa đảo, đặc biệt là lừa đảo công nghệ cao qua mạng xã hội, qua điện thoại ngày càng trở nên tinh vi và được dàn dựng có kịch bản, hệ thống, khiến nhiều người sập bẫy. Thời gian gần đây, khi mà hệ thống chính quyền 2 cấp đi vào hoạt động, sáp nhập các xã, phường, thì hình thức lừa đảo lợi dụng cập nhật thông tin, địa chỉ, cập nhật phổ cập giáo dục sau sáp nhập đơn vị hành chính đang rộ lên, vì vậy người dân cần hết sức cảnh giác.

Sau khi mô hình chính quyền 2 cấp chính thức đi vào hoạt động từ 1/7/2025, cả nước hiện có 34 tỉnh, thành phố và 3.321 đơn vị hành chính cấp xã. Lợi dụng những thông tin sắp xếp, sáp nhập, các đối tượng lừa đảo đã mạo danh các cơ quan quản lý nhà nước như: Cảnh sát khu vực, cán bộ phụ trách hộ tịch của xã, phường mới, gọi điện hướng dẫn người dân truy cập đường dẫn hoặc cài đặt ứng dụng VNeID giả mạo có chứa mã độc nhằm chiếm quyền điều khiển điện thoại, qua đó chiếm đoạt tài sản của người dân.

Phương thức, thủ đoạn của các đối tượng là gọi điện bằng thuê bao di động thông thường hoặc tổng đài ảo, giả mạo danh nghĩa cơ quan, tổ chức giới thiệu là cán bộ chính quyền xã, phường, cảnh sát khu vực… thông báo về việc thay đổi bộ máy hành chính, đề nghị người dân cập nhật thông tin mới. Các đối tượng đã thu thập thông tin cá nhân của người dân từ trước và đưa ra để tạo niềm tin trước khi yêu cầu thực hiện theo hướng dẫn của chúng.

Trong đó, các đối tượng thường yêu cầu người dân truy cập vào đường dẫn do chúng cung cấp hoặc cài đặt ứng dụng VNeID, dịch vụ công giả mạo có chứa mã độc. Sau khi người dân đã truy cập hoặc cài đặt ứng dụng, chúng đã chiếm quyền điều khiển thiết bị, tiếp tục dẫn dụ người dân làm theo hướng dẫn để tìm cách lấy mã OTP tài khoản ngân hàng hoặc dụ người dân nhìn vào điện thoại nhằm lấy dữ liệu sinh trắc học, từ đó chiếm đoạt tiền trong tài khoản ngân hàng của người dân.

Không chỉ lợi dụng cập nhật VNeID, các đối tượng lừa đảo còn nhắm vào các bậc phụ huynh có con chuẩn bị vào học đầu cấp (lớp 1, lớp 6, lớp 10, đại học…) để lừa đảo. Trong đó phổ biến là yêu cầu cập nhật, điều chỉnh thông tin học sinh qua đường link, để có thể chiếm đoạt tiền trong tài khoản. Vì vậy, thời gian qua, nhiều trường học, lực lượng công an cơ sở đã phải phát đi thông báo về cảnh giác với hình thức lừa đảo mới liên quan đến việc cập nhật, bổ sung thông tin học sinh phục vụ tuyển sinh đầu cấp. Theo đó, hiện nay lợi dụng thời điểm tuyển sinh các lớp đầu cấp, các đối tượng lừa đảo qua mạng giả danh công an phường, xã yêu cầu phụ huynh cập nhật định danh điện tử mức 2 cho con em mình để bổ sung hồ sơ thi, tuyển sinh đầu cấp. Nhưng thực chất đây là chiêu trò lừa đảo mới, nếu người dân thực hiện theo hướng dẫn của các đối tượng, ấn vào đường link, cung cấp tài khoản, ảnh nhận diện, sẽ bị chiếm đoạt tiền trong tài khoản.

Thậm chí, thời gian qua, lợi dụng chính sách miễn học phí cho học sinh ở tất cả cấp học của Đảng và Nhà nước, nhiều đối tượng lừa đảo đã giả danh nhân viên của sở giáo dục – đào tạo, trường học gọi và nhắn tin yêu cầu làm hồ sơ để được trả lại học phí, qua đó lừa đảo chiếm đoạt tiền của người dân.

Trước thực trạng trên, lực lượng công an khuyến cáo người dân tuyệt đối không làm theo yêu cầu qua điện thoại của các đối tượng gọi điện tự xưng là cán bộ xã, phường, cảnh sát khu vực… Nếu cần cập nhật thông tin phải ra trực tiếp công an xã, phường nơi mình sinh sống. Trường hợp người dân đã truy cập đường dẫn hoặc cài ứng dụng chứa mã độc, ngay lập tức liên hệ với ngân hàng để khóa tài khoản và tắt nguồn điện thoại, không để các đối tượng có cơ hội lấy được mã OTP ngân hàng hoặc dữ liệu sinh trắc học. Đồng thời trình báo đến cơ quan công an nơi gần nhất khi bị lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Người dân cần nâng cao cảnh giác, không làm theo bất kỳ hướng dẫn nào từ các cuộc gọi lạ. Khi nhận được thông tin đáng ngờ liên quan đến cập nhật thông tin cá nhân, tuyển sinh, miễn học phí,… cần liên hệ trực tiếp với giáo viên chủ nhiệm hoặc công an xã, phường gần nhất để xác minh lại.

Trong thời đại khoa học, công nghệ đang bùng nổ, phát triển thì kèm theo đó là các hình thức lừa đảo công nghệ cao cũng nở rộ. Vì vậy, người dân cần hết sức cảnh giác, xác minh, kiểm chứng lại thông tin, tránh mất tiền oan, cùng với đó là tuyên truyền, vận động gia đình, bạn bè, người thân cảnh giác trước phương thức, thủ đoạn lừa đảo mới.