Tạo nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu phát triển trong kỷ nguyên mới

Phát triển nguồn nhân lực, đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao, được tỉnh Quảng Ninh xác định là một trong 3 đột phá chiến lược, là yếu tố quan trọng, nền tảng vững chắc tạo đà cho sự phát triển bền vững. Ngay từ rất sớm, tỉnh đã quan tâm phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, với việc ban hành nhiều cơ chế, chính sách riêng, nhằm thu hút lao động và phát triển nguồn nhân lực trên địa bàn.

Chú trọng xây dựng nguồn lực

Đại hội Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh lần thứ XV (nhiệm kỳ 2020-2025) đã xác định, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao là một trong 3 khâu đột phá chiến lược của địa phương. Giải pháp quan trọng để hiện thực hóa mục tiêu này là cải cách toàn diện giáo dục và đào tạo; đẩy mạnh đầu tư, ứng dụng, chuyển giao công nghệ hiện đại...

Trên tinh thần đó, tỉnh chủ động xây dựng nhiều cơ chế, chính sách phát triển nguồn nhân lực, gắn với chuyển dịch cơ cấu lao động theo định hướng, quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Từ năm 2014, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 15-NQ/TU về đẩy mạnh cải cách hành chính và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao tỉnh Quảng Ninh đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030.

Năm 2021, trong điều kiện khó khăn do dịch Covid-19, song Quảng Ninh vẫn dành nguồn ngân sách đáng kể để đầu tư cho giáo dục và đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Trong đó, phải kể đến Nghị quyết 35/2021/NQ-HĐND ngày 27/8/2021 của HĐND tỉnh về việc quy định chính sách thu hút, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao tại Trường Đại học Hạ Long, Trường Cao đẳng Việt - Hàn Quảng Ninh, Trường Cao đẳng Y tế Quảng Ninh. Đến nay đã hỗ trợ cho 9.883 lượt học sinh, sinh viên với gần 41,033 tỷ đồng.

Trước những yêu cầu thực tế của xã hội, Quảng Ninh đã phối hợp với Học viện Chính sách và Phát triển (Bộ Tài chính) xây dựng Đề án Phát triển nguồn nhân lực tỉnh Quảng Ninh đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030. Đề án có đề xuất nhiều nhóm giải pháp về cơ chế chính sách, nâng cao năng lực cơ sở đào tạo, xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu nhân lực... Trong đó cũng đưa ra dự kiến đào tạo trong nước đối với 62.900 CBCCVC; đào tạo bồi dưỡng tại tỉnh là 750 CBCCVC theo hình thức mời chuyên gia, giảng viên nước ngoài giảng dạy. Giai đoạn 2021-2025 toàn tỉnh tổ chức đào tạo, bồi dưỡng CBCCVC trong và ngoài nước cho khoảng 39.000 lượt người. 

Song song với việc triển khai các chương trình đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực, Quảng Ninh cũng đặc biệt chú trọng phát triển mạng lưới cơ sở giáo dục, coi đây là nền tảng quan trọng để nâng cao chất lượng học tập và đào tạo trên địa bàn. Trong đó, tỉnh đặt mục tiêu đào tạo nhân lực cho các ngành kinh tế trọng điểm với dự kiến 5.000 lao động trong lĩnh vực nông nghiệp, 10.000 lao động trong ngành công nghiệp - thương mại và 5.000 lao động trong ngành xây dựng. Hết năm 2024, lao động trong khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản chiếm khoảng 16,7%; khu vực công nghiệp, xây dựng chiếm 34,4%; khu vực dịch vụ chiếm 48,9%. Chất lượng nguồn nhân lực cũng được nâng lên rõ rệt, với tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt khoảng 87%.

Nhờ những chiến lược cụ thể và quyết liệt, hệ thống giáo dục của tỉnh đã không ngừng được củng cố và mở rộng, đa dạng về loại hình, cơ bản đáp ứng nhu cầu học tập của nhân dân. Các cơ sở giáo dục được sắp xếp tinh gọn, sử dụng hiệu quả nguồn lực đầu tư. Đặc biệt, tỉnh đã tập trung nâng cấp, đưa vào sử dụng 17 trường học đạt chuẩn quốc gia; đồng thời quan tâm giáo dục đạo đức, lối sống, kỹ năng sống và thể chất cho học sinh, sinh viên. Kết quả, tỷ lệ trường học đạt chuẩn quốc gia đã đạt 91,91%, không chỉ vượt chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh đề ra mà còn hoàn thành trước kế hoạch 2 năm, cao hơn mức trung bình chung của cả nước.

Đổi mới để theo kịp yêu cầu phát triển

Để triển khai hiệu quả công tác phát triển nhân lực, trong nhiệm kỳ 2020-2025, Tỉnh ủy đã chỉ đạo UBND tỉnh hằng năm xây dựng, phê duyệt và tổ chức thực hiện nhiều kế hoạch đào tạo theo từng năm và từng giai đoạn. Các kế hoạch này luôn gắn với yêu cầu thực tiễn và nhiệm vụ mới trong tiến trình đẩy mạnh CNH-HĐH và hội nhập quốc tế.

Cụ thể, giai đoạn 2019-2024, toàn tỉnh đã phê duyệt 666 lớp đào tạo, bồi dưỡng trong nước với 43.867 lượt học viên tham gia, tổng kinh phí bố trí khoảng 133 tỷ đồng. Song song với đó, các sở, ngành và địa phương cũng chủ động tổ chức nhiều lớp đào tạo chuyên sâu, phong phú về nội dung, đáp ứng yêu cầu vị trí việc làm. Nhờ đó, tổng số lượt CBCCVC được cử đi đào tạo, bồi dưỡng trong giai đoạn này đạt 158.674 lượt. Bước sang năm 2025, UBND tỉnh tiếp tục ban hành Quyết định số 362/QĐ-UBND ngày 12/2/2025, phê duyệt Kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng CBCC với 62 lớp và 3.757 học viên.

Không chỉ chú trọng số lượng, tỉnh còn tăng cường phối hợp giữa “ba nhà” (nhà nước - nhà trường - nhà doanh nghiệp) nhằm kết nối, chia sẻ thông tin và triển khai các chương trình đào tạo sát thực tiễn. Đặc biệt, sự phối hợp với các doanh nghiệp chiến lược và cơ sở đào tạo trọng điểm đã góp phần nâng cao chất lượng, quy mô và cơ cấu ngành nghề của lực lượng lao động, đáp ứng nhu cầu tuyển dụng và đảm bảo cân bằng cung - cầu trên thị trường lao động.

Nhờ những nỗ lực đó, đến nay nguồn nhân lực của tỉnh đã cơ bản hợp lý về số lượng và từng bước nâng cao về chất lượng, đáp ứng yêu cầu phát triển. Tỷ lệ thất nghiệp khu vực thành thị liên tục giảm, từ 2,23% năm 2021 xuống còn 2,16% năm 2024, thuộc nhóm thấp so với cả nước. Cơ cấu lao động tiếp tục dịch chuyển nhanh theo hướng CNH-HĐH. Dự kiến năm 2025, tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 87,5%, trong đó 43% có bằng cấp, chứng chỉ; tỷ lệ sinh viên/vạn dân đạt 229, cao hơn mức bình quân chung cả nước.

Quán triệt quan điểm “nguồn nhân lực là động lực then chốt”, tỉnh đã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong lãnh đạo, quản lý nhà nước, sản xuất kinh doanh và đời sống xã hội. Nhờ đó, kinh tế số từng bước hình thành, chiếm 6,96% GRDP năm 2024, góp phần quan trọng vào tái cơ cấu nền kinh tế và nâng cao năng suất lao động.

Trong thời gian tới, để xây dựng đội ngũ CBCCVC chuyên nghiệp, hiện đại, đủ năng lực làm chủ và vận hành hiệu quả công nghệ mới, tỉnh tiếp tục đẩy mạnh bồi dưỡng về chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và kỹ năng làm việc trong môi trường số. Đặc biệt, tỉnh chú trọng phát triển các khóa học trực tuyến (E-learning), vừa mở rộng quy mô đào tạo, vừa giảm chi phí, nâng cao tính linh hoạt, giúp CBCCVC có thể chủ động học tập mọi lúc, mọi nơi.

Quảng Ninh đã khẳng định bước đi chiến lược khi coi phát triển nguồn nhân lực, đặc biệt là nhân lực chất lượng cao, là nền tảng cho phát triển bền vững.