Xây dựng những vùng quê đáng sống

Bảo vệ môi trường trong xây dựng NTM là một trong những nội dung quan trọng được các địa phương trên địa bàn tỉnh quan tâm. Từ đó, nhiều khu dân cư đã vận dụng linh hoạt nhiều cách làm hay, mang lại hiệu quả thiết thực, hình thành nên những nét đặc trưng riêng của từng miền quê.

Vùng quê xanh - sạch - đẹp

Xác định tiêu chí môi trường, góp phần làm thay đổi bộ mặt làng quê, tạo mỹ quan nông thôn sáng - xanh - sạch- đẹp, trong quá trình xây dựng NTM, các địa phương đã luôn quan tâm, coi trọng việc bảo vệ và nâng cao chất lượng môi trường là một trong những nhiệm vụ thường xuyên, quan trọng. Nhờ đó, tiêu chí môi trường không những được duy trì, nâng cao, mà còn góp phần làm cho cảnh quan môi trường nông thôn ngày càng khởi sắc, trở thành những vùng quê đáng sống.

Đến xã Liên Hòa (TX Quảng Yên), dọc tuyến đường trục chính của xã, trước vỉa hè, hay trước mỗi hộ gia đình đều đặt một thùng rác nhựa màu xanh có nắp đậy. Trong khu dân cư, hầu hết người dân đều có ý thức để rác đúng nơi quy định, không có tình trạng vứt rác bừa bãi ra lòng đường, vỉa hè. Vì thế, những con đường đều trở nên thông thoáng, sạch sẽ.

Ông Lê Quốc Việt, Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn 5, xã Liên Hòa, chia sẻ: Nhờ có sự vào cuộc tích cực của các cấp ủy đảng, chính quyền xã, đội ngũ cán bộ thôn đã kiên trì vận động từng hộ dân không để rác ra lòng đường, vỉa hè, trong khu dân cư, tạo thói quen bỏ rác đúng nơi quy định; không sử dụng các sản phẩm nhựa như túi nilon, chai nhựa; thực hiện thu gom, phân loại rác thải ngay tại hộ gia đình. Cùng với đó, chúng tôi đã hưởng ứng mô hình “Xanh hóa thùng rác”, vận động các hộ dân mua và đặt thùng rác có nắp đậy dọc các tuyến đường ngõ, xóm thay thế những thùng nhựa, thùng xốp không có nắp đậy.

Còn tại xã Lục Hồn (huyện Bình Liêu) với 90% là đồng bào dân tộc Dao sinh sống. Người dân trên địa bàn chủ yếu làm nông nghiệp nên nhiều hộ gia đình bà con chăn nuôi gia súc, gia cầm còn xây dựng chuồng trại ngay cạnh nhà ở nên gây ô nhiễm môi trường. Vì thế, khi bắt tay vào xây dựng NTM, chính quyền trên địa bàn đã phải tích cực tuyên truyền, vận động nâng cao ý thức trách nhiệm trong việc bảo vệ môi trường, không xả rác bừa bãi ra môi trường, xây dựng nhà tiêu hợp vệ sinh cũng như xây dựng chuồng trại chăn nuôi xa nơi ở.

Tại thôn Khe O của xã trước đây là điểm nóng về môi trường do các hộ dân chăn nuôi nhiều đàn gia súc lớn như trâu, bò. Vì điều kiện sinh hoạt khó khăn nên trâu, bò được thả rông nhiều, dẫn tới việc môi trường không được sạch, đẹp.

Với sự vận động, tuyên truyền của chính quyền và đoàn thể địa phương, người dân thôn Khe O đã dần hình thành ý thức bảo vệ môi trường như: Xây dựng khu chuồng trại chăn nuôi gia súc tập trung, tất cả các chất thải đã được ủ để làm phân bón hữu cơ phục vụ nông nghiệp. Hầu hết các hộ cũng đều có nhà tiêu hợp vệ sinh đảm bảo vệ sinh môi trường và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Nỗ lực giữ vững tiêu chí

Môi trường nông thôn là một trong những tiêu chí khó trong xây dựng NTM. Để đảm bảo các tiêu chí về môi trường, Quảng Ninh chú trọng đầu tư các khu xử lý chất thải tập trung; đầu tư hạ tầng các điểm tập kết, trung chuyển chất thải rắn sinh hoạt tại thôn, bản, xã; xây dựng các mô hình xử lý chất thải sinh hoạt quy mô tập trung, quy mô cấp xã, cấp huyện và liên huyện, ứng dụng công nghệ tiên tiến, hiện đại, thân thiện với môi trường.

Năm 2024, để đảm bảo cung cấp nước sạch ổn định cho người dân khu vực nông thôn, tỉnh đã đầu tư 10 công trình cấp nước nông thôn, bao gồm huyện Ba Chẽ 1 công trình, Đầm Hà 2 công trình, Hải Hà 4 công trình và Tiên Yên 3 công trình. Từ những công trình cấp nước sinh hoạt tập trung này, tỷ lệ hộ gia đình nông thôn trên toàn tỉnh sử dụng nước hợp vệ sinh đã đạt 99,99%; tỷ lệ hộ gia đình được sử dụng nước sạch đáp ứng QCVN 01-1:2018/BYT là 85,32%, trong đó tỷ lệ sử dụng từ công trình cấp nước tập trung đạt 70,8%, tỷ lệ sử dụng nước từ công trình cấp nước nhỏ lẻ đạt 14,34%.

Tỉnh đã tập trung đầu tư cho các địa phương các khu xử lý chất thải tập trung, hạ tầng các điểm tập kết và trung chuyển chất thải rắn sinh hoạt thôn, bản, xã; đầu tư công trình xử lý chất thải sinh hoạt tập trung quy mô cấp xã, cấp huyện và liên huyện. Đến nay, trên địa bàn tỉnh có 3/5 khu xử lý cấp vùng đi vào hoạt động, có 9/13 địa phương có lò đốt rác vận hành hiệu quả với tổng số 19 lò đốt rác, cơ bản đảm bảo giải quyết nhu cầu xử lý chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn toàn tỉnh đáp ứng tiêu chí về môi trường theo quy định. Nhà máy xử lý và tái chế chất thải công nghiệp nguy hại (tại xã Dương Huy, TP Cẩm Phả) của Công ty TNHH MTV Môi trường - TKV được Bộ TN&MT cấp phép hoạt động.

Một số địa phương như: Hạ Long, Ba Chẽ, Cô Tô… đã triển khai thực hiện mô hình 3R (phân loại rác tại nguồn) mang lại hiệu quả trong công tác thu gom rác thải. Nhiều phong trào vệ sinh môi trường được triển khai, duy trì ở các thôn, bản, với sự tham gia tích cực của người dân.

MTTQ và các đoàn thể đẩy mạnh phong trào “Ngày Chủ nhật xanh”, “5 không, 3 sạch”, thực hiện thu gom rác thải sinh hoạt; tập trung thực hiện chỉnh trang cảnh quan môi trường, đặc biệt là hoạt động trồng và chăm sóc cây xanh, hoa tại các trục đường xã, đường thôn, ngõ xóm, khu tập trung đông dân cư, nhà văn hóa xã, thôn... Cải tạo vườn tạp gắn với xây dựng vườn mẫu NTM. Xây dựng các mô hình thu gom xử lý nước thải, mô hình hộ gia đình sử dụng công trình công nghệ, có sử dụng chế phẩm sinh học để xử lý nước thải sinh hoạt; mô hình phân loại rác thải tại nguồn; mô hình thu gom, tái sử dụng, tái chế thành nguyên liệu đối với rác thải hữu cơ, rác thải nhựa...