Xây chợ cho ai?

Hầu như các chợ được cải tạo nâng cấp, hoặc xây mới, khi triển khai hoạt động thì nhà đầu tư và chủ hộ kinh doanh đều “đối đầu” nhiều vấn đề, nhất là ở những nơi trước đó là chợ cũ. Có những vấn đề tạo thành bức xúc, thể hiện việc đông người đi đến các cơ quan chức năng kiến nghị.

Hiện nay việc nâng cấp chợ truyền thống thành các chợ hiện đại, trung tâm thương mại đang là cách làm ở nhiều đô thị trong nước. Nhu cầu ứng dụng các hệ thống phân phối tiên tiến, cùng với việc đảm bảo nghiêm ngặt về tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm là yêu cầu tất yếu để hình thành chợ hiện đại, trung tâm thương mại.

Việc có chợ mới, điều kiện hiện đại và tốt hơn chợ cũ, vậy sao không vui mừng, mà ở đâu cũng thấy có “vấn đề”. Chúng ta hãy phân tích gốc gác của việc này: Xây chợ cho ai? Nếu lợi ích nghiêng về nhà đầu tư, thì nhà đầu tư chỉ muốn có lãi nhiều và nhanh. Hậu quả là, các hộ kinh doanh sẽ không “gánh” được các khoản chi phí cho nơi kinh doanh. Đặc biệt là những hộ kinh doanh nhỏ lẻ, truyền thống của chợ cũ sẽ mất cơ hội kinh doanh, đẩy họ thành “thất nghiệp” một lần nữa. Số kinh doanh này không nhỏ, tự giải quyết được rất nhiều lao động trong xã hội.

Vì vậy, đầu tư xây dựng chợ, nhất là xây từ chợ cũ thành chợ mới, không thể là công trình đầu tư hạ tầng đơn thuần, mà phải đảm bảo cho người kinh doanh được tiếp tục hành nghề. Nhưng chỉ nghiêng theo lợi ích trước mắt của các hộ kinh doanh thì không thể hướng tới hình thành các chợ hiện đại, các trung tâm thương mại, siêu thị lớn để thúc đẩy sản xuất, kinh doanh và phục vụ đời sống.

Quyền lợi của khách hàng cũng phải được đặt ra khi tiến hành xây dựng chợ. Có chợ xây xong khách không tới, đành bỏ hoang. Có chợ xây xong thì mở cổng theo phía nào cũng gây bất tiện cho khách. Chợ chứ không phải con tàu, nếu chỗ này không thuận tiện thì có thể kéo đi chỗ khác!

Người quyết định cho phép xây dựng chợ phải thấy rõ dự án có đảm bảo hài hoà quyền lợi giữa các bên hay không, có phù hợp với thực tế phát triển của địa phương hay không. Thực tế cho thấy, nhiều chợ truyền thống khi được xây mới, ngoài mặt bằng dành cho kinh doanh cao cấp, kể cả siêu thị, nếu vẫn chú trọng đảm bảo mặt bằng để kinh doanh truyền thống thì sẽ không xảy ra những bức xúc của các chủ hộ kinh doanh.

Vậy, trước khi xây chợ, chúng ta phải “trả lời” thấu đáo câu hỏi: Xây chợ cho ai?