"Xanh hoá" môi trường sản xuất

Giai đoạn 2020-2025, Quảng Ninh kiên định quan điểm phát triển kinh tế gắn với bảo vệ môi trường, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt. Để hiện thực hóa mục tiêu này, tỉnh đã tập trung nguồn lực, triển khai nhiều giải pháp đồng bộ và quyết liệt, xác định bảo vệ môi trường là một trong ba trụ cột quan trọng hướng tới phát triển bền vững.

Theo Quy hoạch tỉnh Quảng Ninh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, tỉnh sẽ thành lập và phát triển 23 khu công nghiệp (KCN) với tổng diện tích hơn 18.842ha. Đến nay, đã có 8 KCN thu hút được nhà đầu tư thứ cấp gồm: Cái Lân, Đông Mai, Việt Hưng, Sông Khoai, Texhong Hải Hà, Hải Yên, Nam Tiền Phong và Bắc Tiền Phong.

Những năm qua, Quảng Ninh đã triển khai nhiều chủ trương, giải pháp phát triển kinh tế - xã hội, trong đó việc hình thành các khu kinh tế, KCN, cụm công nghiệp và thu hút nhiều dự án sản xuất, dịch vụ trở thành động lực thúc đẩy tăng trưởng. Tuy nhiên, tỉnh luôn xác định rõ phát triển công nghiệp phải gắn liền với bảo vệ môi trường. Chính định hướng này đã giúp Quảng Ninh không chỉ duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế cao mà còn bảo đảm sự phát triển bền vững về môi trường, đồng thời yêu cầu các doanh nghiệp tuân thủ nghiêm ngặt quy định về xử lý chất thải và giám sát môi trường.

KCN Sông Khoai do Tập đoàn Amata đầu tư đang trở thành điểm sáng trong thu hút đầu tư gắn với bảo vệ môi trường tại Quảng Ninh. Đến nay, KCN đã thu hút 21 dự án đầu tư thứ cấp, trong đó 3 nhà máy đã đi vào hoạt động. Hạ tầng KCN được đầu tư đồng bộ, hiện đại, đặc biệt chú trọng đến công tác bảo vệ môi trường. Ngay trong KCN đã xây dựng và vận hành hai trạm xử lý nước gồm: Trạm cung cấp nước sạch đạt chuẩn cho các doanh nghiệp sản xuất và trạm xử lý nước thải tập trung với công nghệ hiện đại, bảo đảm toàn bộ nước thải được xử lý đạt quy chuẩn kỹ thuật trước khi xả ra môi trường.

Ông Takeshi Omika, Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Đô thị Amata Hạ Long, chia sẻ: “Trước hết, chúng tôi xác định rõ ràng phát triển kinh tế phải đi đôi với bảo vệ môi trường. KCN Sông Khoai được quy hoạch theo mô hình KCN sinh thái. Theo định hướng của Tập đoàn Amata, mục tiêu của chúng tôi là phát triển KCN phát thải carbon thấp với các giải pháp cụ thể như sử dụng năng lượng tái tạo, giảm phụ thuộc vào nguyên liệu hóa thạch và tăng tỷ lệ tái sử dụng nước. Do đó, chúng tôi ưu tiên thu hút các nhà đầu tư công nghệ cao, ít phát thải và sử dụng tài nguyên hiệu quả”.

Cũng theo ông Takeshi Omika, Amata đã đầu tư hệ thống xử lý nước thải tập trung hiện đại, lắp đặt hệ thống giám sát môi trường tự động 24/7 và công khai dữ liệu để bảo đảm tính minh bạch. Doanh nghiệp đồng thời phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành và chính quyền địa phương trong công tác thanh, kiểm tra, cũng như hỗ trợ các nhà đầu tư thứ cấp tuân thủ nghiêm túc quy định về môi trường. “Mục tiêu cuối cùng của chúng tôi là xây dựng một KCN hiện đại, bền vững, hài hòa với môi trường và cộng đồng địa phương” - ông Takeshi Omika nhấn mạnh.

Thực tế, đến nay cả 8/8 KCN đã đi vào hoạt động đều đầu tư xây dựng trạm xử lý nước thải tập trung, bảo đảm thu gom và xử lý toàn bộ nước thải phát sinh từ các dự án thứ cấp. Toàn bộ hệ thống này đều được lắp đặt quan trắc tự động, truyền dữ liệu liên tục về Sở Nông nghiệp và Môi trường theo đúng quy định. Các dự án được thu hút đầu tư vào KCN đều tuân thủ ngành nghề đã được cấp phép, thực hiện đầy đủ thủ tục môi trường trước khi triển khai.

Trong quá trình vận hành, các doanh nghiệp thứ cấp đã xây dựng hệ thống thu gom, xử lý nước thải, khí thải hoặc đấu nối vào trạm xử lý tập trung để xử lý theo quy định; đồng thời bố trí thiết bị thu gom, lưu giữ chất thải công nghiệp thông thường, chất thải nguy hại và ký hợp đồng với đơn vị có chức năng xử lý theo đúng quy trình pháp luật.

Với chiến lược phát triển sản xuất đi đôi với bảo vệ môi trường, những năm qua, ngành Than tập trung nhiều giải pháp nâng cao năng lực xử lý nước thải mỏ, phòng ngừa sự cố môi trường, cải tạo cảnh quan, phục hồi môi trường, hướng tới mục tiêu xanh hóa khai trường sản xuất.

Tại Công ty Than Mạo Khê, công tác bảo vệ môi trường được đặc biệt chú trọng. Những năm qua, công ty đã đầu tư hàng trăm tỷ đồng cho các hạng mục xử lý nước thải mỏ, cải tạo cảnh quan, hoàn nguyên môi trường sau khai thác. Hệ thống hồ lắng, trạm xử lý nước thải được vận hành liên tục, bảo đảm nguồn nước thải trước khi xả ra môi trường đều đạt quy chuẩn. Đồng thời, công ty cũng tích cực trồng cây phủ xanh bãi thải, giảm thiểu bụi và tiếng ồn.

Ông Nguyễn Văn Dũng, Trưởng phòng Đầu tư - Môi trường, Công ty Than Mạo Khê, cho biết: Để bảo vệ môi trường mỏ, công ty tập trung xử lý triệt để nước thải phát sinh, trồng cây hoàn nguyên các bãi thải, đồng thời xây dựng khuôn viên xanh - sạch - đẹp trong nhà máy nhằm tạo không gian làm việc thân thiện và bền vững. Bên cạnh đó, công ty thường xuyên đầu tư nâng cấp thiết bị, áp dụng công nghệ tiên tiến, lắp đặt hệ thống phun sương dập bụi giảm phát thải, tăng cường công tác giám sát môi trường 24/24 giờ, qua đó khẳng định quyết tâm phát triển sản xuất đi đôi với bảo vệ môi trường.

Nhận thức rõ trách nhiệm và vai trò của công tác bảo vệ môi trường, những năm gần đây TKV đều dành khoảng 1.000 tỷ đồng/năm cho lĩnh vực này. Trọng tâm là các nhiệm vụ như xanh hóa bãi thải mỏ, đầu tư hệ thống băng tải than thay thế vận chuyển bằng ô tô, vận hành hiệu quả các trạm xử lý nước thải mỏ và nhà máy xử lý chất thải nguy hại.

Cùng với đó, Tập đoàn chỉ đạo các đơn vị duy trì tốt công tác bảo vệ môi trường, chú trọng xử lý bụi, tiếng ồn, rác thải công nghiệp; đồng thời khai thác tối đa chuỗi giá trị gia tăng theo hướng kinh tế tuần hoàn để hướng tới phát triển bền vững. Ngoài ra, TKV cũng triển khai đồng bộ các giải pháp về nguồn vốn, tổ chức nhân lực, đẩy mạnh nghiên cứu khoa học và tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực môi trường, khẳng định quyết tâm phát triển hài hòa giữa sản xuất với trách nhiệm bảo vệ môi trường.

Có thể thấy, Quảng Ninh đang đi đúng hướng khi kiên định với mục tiêu chuyển đổi mô hình phát triển từ “nâu” sang “xanh”. Từ những mô hình tiêu biểu như KCN Sông Khoai đến nỗ lực của ngành Than đã cho thấy quyết tâm của tỉnh trong việc vừa phát triển kinh tế, vừa bảo vệ môi trường bền vững.