Vì sao không được cho điện thoại, máy tính vào hành lý ký gửi

Việc không được cho điện thoại, máy tính vào hành lý ký gửi là biện pháp an ninh hàng không thiết yếu, nhằm giảm thiểu nguy cơ cháy nổ từ pin lithium.

Khi chuẩn bị cho một chuyến bay, việc sắp xếp hành lý luôn là một công đoạn quan trọng. Tuy nhiên, có một quy tắc an ninh hàng không mà có lẽ không phải ai cũng hiểu rõ ngọn ngành, tại sao chúng ta thường được khuyến cáo, thậm chí là bắt buộc, phải mang theo điện thoại, máy tính xách tay và các thiết bị điện tử chứa pin lithium trong hành lý xách tay, thay vì ký gửi chúng theo hành lý thông thường?

Nguy cơ cháy nổ từ pin Lithium

Lý do đầu tiên và quan trọng nhất, mang tính sống còn đối với an toàn bay, chính là nguy cơ cháy nổ từ pin lithium được sử dụng rộng rãi trong điện thoại, máy tính xách tay, máy tính bảng, máy ảnh, pin dự phòng và nhiều thiết bị điện tử cá nhân khác.

Pin lithium-ion là loại pin phổ biến nhất hiện nay nhờ khả năng lưu trữ năng lượng lớn, trọng lượng nhẹ và tuổi thọ cao. Tuy nhiên, pin lithium-ion cũng có một điểm yếu chí mạng, chúng chứa chất điện phân dễ cháy và có thể bị quá nhiệt, dẫn đến hiện tượng "thermal runaway" (phản ứng nhiệt mất kiểm soát).

"Thermal runaway" là một phản ứng dây chuyền xảy ra khi pin lithium-ion bị quá nhiệt, đoản mạch, hoặc hư hỏng về vật lý. Khi nhiệt độ pin tăng cao vượt ngưỡng an toàn, các phản ứng hóa học bên trong pin diễn ra mất kiểm soát, sinh ra nhiệt lượng lớn, khí dễ cháy và có thể dẫn đến cháy nổ. Ngọn lửa từ pin lithium rất khó dập tắt bằng nước thông thường và có thể lan nhanh sang các vật liệu dễ cháy xung quanh.

Hành lý ký gửi được xếp trong khoang chứa hàng hóa dưới bụng máy bay, nơi hành khách và phi hành đoàn không thể tiếp cận trong suốt chuyến bay. Nếu một thiết bị điện tử chứa pin lithium bị "thermal runaway" và bốc cháy trong khoang hành lý ký gửi, ngọn lửa có thể lan rộng, gây cháy khoang hàng hóa, thậm chí đe dọa đến an toàn của toàn bộ chuyến bay. Việc phát hiện và dập tắt đám cháy trong khoang hành lý ký gửi là vô cùng khó khăn và mất thời gian, có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.

Trong khoang hành khách (hành lý xách tay), hành khách và phi hành đoàn có thể dễ dàng phát hiện và ứng phó với sự cố cháy nổ từ thiết bị điện tử. Nếu một thiết bị bốc cháy, hành khách có thể nhanh chóng dập lửa bằng bình cứu hỏa cầm tay, hoặc phi hành đoàn có thể can thiệp kịp thời. Ngược lại, trong khoang hành lý ký gửi, không có người giám sát thường xuyên, việc ứng cứu sự cố cháy nổ sẽ chậm trễ và khó khăn hơn rất nhiều.

Nguy cơ hư hỏng và mất mát

Ngoài nguy cơ cháy nổ, việc ký gửi điện thoại, máy tính và các thiết bị điện tử có giá trị trong hành lý ký gửi còn tiềm ẩn nguy cơ hư hỏng và mất mát tài sản cá nhân.

Hành lý ký gửi thường phải trải qua quá trình vận chuyển khá khắc nghiệt từ khi bạn gửi tại quầy check-in đến khi được đưa lên máy bay và trả lại cho bạn tại điểm đến. Hành lý có thể bị ném, va đập, rung lắc mạnh trong quá trình bốc xếp, vận chuyển. Các thiết bị điện tử, đặc biệt là máy tính xách tay, máy tính bảng, điện thoại thông minh, vốn là những vật dụng khá mỏng manh và dễ vỡ, có thể bị hư hỏng do va đập, chấn động mạnh trong quá trình vận chuyển hành lý ký gửi.

Hành lý ký gửi, sau khi bạn gửi tại quầy check-in, sẽ được vận chuyển qua nhiều khâu trung gian trước khi đến được tay bạn tại điểm đến. Trong quá trình này, hành lý có thể bị thất lạc, hoặc trở thành mục tiêu của kẻ gian. Các thiết bị điện tử có giá trị như điện thoại, máy tính xách tay, máy tính bảng là những món hàng hấp dẫn đối với kẻ trộm cắp hành lý. Nếu bạn ký gửi những thiết bị này, nguy cơ bị mất cắp sẽ cao hơn so với việc mang theo chúng trong hành lý xách tay, luôn trong tầm mắt của bạn.

Trong trường hợp hành lý ký gửi bị thất lạc, hư hỏng, hoặc mất cắp, hãng hàng không thường có trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho hành khách. Tuy nhiên, mức bồi thường thường có giới hạn nhất định và có thể không đủ để bù đắp giá trị thực tế của các thiết bị điện tử đắt tiền. Hơn nữa, quá trình khiếu nại và đòi bồi thường có thể phức tạp và mất thời gian.

Để đảm bảo an toàn bay và giảm thiểu rủi ro về tài sản, hầu hết các hãng hàng không và các tổ chức an ninh hàng không quốc tế (như Cục Hàng không Liên bang Mỹ - FAA, Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế - ICAO) đều đưa ra quy định và khuyến cáo hạn chế hoặc cấm ký gửi các thiết bị điện tử chứa pin lithium trong hành lý ký gửi.

Các hãng hàng không thường yêu cầu hành khách mang theo điện thoại, máy tính xách tay, pin dự phòng, và các thiết bị điện tử có giá trị khác trong hành lý xách tay và để chúng ở chế độ tắt nguồn hoàn toàn trong suốt chuyến bay.

Đối với pin dự phòng và pin lithium rời, các hãng hàng không thường có quy định về dung lượng pin tối đa được phép mang theo và số lượng pin được phép mang theo trong hành lý xách tay. Pin dự phòng thường bị cấm ký gửi hoàn toàn.

Tại cửa kiểm soát an ninh sân bay, nhân viên an ninh có thể yêu cầu bạn đem các thiết bị điện tử ra khỏi hành lý xách tay để kiểm tra riêng, đảm bảo không có vật phẩm nguy hiểm hoặc pin bị hư hỏng.

Trường hợp ngoại lệ

Trong một số trường hợp ngoại lệ, hành khách có thể cần phải ký gửi các thiết bị điện tử có kích thước lớn, không thể mang lên khoang hành khách (ví dụ: thiết bị y tế cá nhân lớn, thiết bị quay phim chuyên dụng...). Trong những trường hợp này, bạn cần:

Liên hệ với hãng hàng không trước chuyến bay để thông báo về việc bạn cần ký gửi thiết bị điện tử lớn, xin hướng dẫn cụ thể về quy trình và các yêu cầu liên quan.

Đóng gói thiết bị điện tử cẩn thận trong hộp cứng, chèn lót vật liệu mềm (xốp, bọt biển, giấy gói bubble...) để bảo vệ thiết bị khỏi va đập và hư hỏng trong quá trình vận chuyển.

Tắt nguồn thiết bị điện tử hoàn toàn trước khi ký gửi. Nếu có thể tháo rời pin lithium ra khỏi thiết bị, hãy tháo rời và mang theo pin trong hành lý xách tay (tuân thủ quy định về pin dự phòng của hãng hàng không).

Khai báo với nhân viên check-in về việc bạn có ký gửi thiết bị điện tử chứa pin lithium, để họ có thể ghi chú và xử lý hành lý của bạn theo quy trình đặc biệt (nếu có).