Vì cuộc sống bình yên của nhân dân

Thực hiện Chỉ thị số 48-CT/TW ngày 22/10/2010 của Bộ Chính trị (khóa X) về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống tội phạm trong tình hình mới” (Chỉ thị 48), công tác phòng, chống tội phạm ở Quảng Ninh đã đạt nhiều kết quả quan trọng. Với sự lãnh đạo toàn diện, quyết liệt của Đảng, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và nhân dân, tình hình tội phạm được kiềm chế, nhiều loại tội phạm nguy hiểm bị triệt phá, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, tạo môi trường ổn định để tỉnh phát triển nhanh và bền vững.

Những thách thức nhiều mặt

Quảng Ninh có vị trí chiến lược về chính trị, kinh tế, quốc phòng, an ninh và đối ngoại; là địa phương duy nhất trong cả nước có đường biên giới cả trên bộ và trên biển với Trung Quốc, giữ vai trò động lực phát triển khu vực phía Bắc. Tỉnh cũng có nhiều lợi thế lớn về tài nguyên, khoáng sản; là một trong những trung tâm du lịch của cả nước; là địa phương thường xuyên được chọn để tổ chức các sự kiện chính trị, văn hóa - xã hội. Những năm gần đây, tỉnh có tốc độ đô thị hóa nhanh; hoạt động thương mại biên giới, xuất nhập khẩu có nhiều lợi thế với 3 khu kinh tế cửa khẩu giáp Trung Quốc đã trở thành đầu mối giao thương quốc tế trọng điểm, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội.

Sự phát triển mạnh mẽ về kinh tế - xã hội, đô thị hóa nhanh, thu hút đầu tư lớn… tạo động lực mới nhưng đồng thời cũng đặt ra những thách thức không nhỏ trong bảo đảm an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội và đấu tranh phòng, chống tội phạm. Từ năm 2010 đến nay toàn tỉnh xảy ra 9.258 vụ, bắt giữ, xử lý 11.578 đối tượng phạm tội về trật tự xã hội. Tính chất hoạt động của tội phạm trật tự xã hội có xu hướng lưu động, liên tuyến, liên tỉnh, trên không gian mạng; nổi lên một số loại tội phạm có xu hướng gia tăng, diễn biến phức tạp, như: Tội phạm sử dụng công nghệ cao để lừa đảo chiếm đoạt tài sản, tổ chức đánh bạc trên mạng internet; tội phạm liên quan đến các nhóm thanh, thiếu niên đua xe, lạng lách, đánh võng, sử dụng hung khí giải quyết mâu thuẫn, gây rối trật tự công cộng…

Về tội phạm ma túy, từng có giai đoạn Quảng Ninh được xác định là địa bàn trọng điểm về trung chuyển ma túy quốc tế. Nhiều đường dây xuyên quốc gia đã lợi dụng vị trí cửa khẩu, đường biển để vận chuyển số lượng lớn heroin, ma túy tổng hợp. Dù hiện nay tình hình tội phạm, tệ nạn ma tuý trên địa bàn tỉnh đã được kiềm chế và kiểm soát chặt chẽ, các vụ phát hiện chủ yếu là mua bán, tàng trữ nhỏ lẻ và tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy; không phát hiện, xử lý vụ việc mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy qua biên giới, nhưng xu hướng gia tăng sử dụng ma túy tổng hợp, “núp bóng” dưới dạng đồ uống, thuốc lá điện tử vẫn đặt ra nhiều thách thức.

Tội phạm kinh tế, tham nhũng, buôn lậu, gian lận thương mại gắn liền với khai thác than, khoáng sản, quản lý đất đai, thương mại biên giới cũng diễn biến phức tạp. Bên cạnh đó là tội phạm về môi trường, an toàn thực phẩm, tín dụng đen, mua bán người, tội phạm sử dụng công nghệ cao có xu hướng gia tăng ở diện rộng, tính chất rất nghiêm trọng, với những phương thức, thủ đoạn tinh vi... để lại nhiều hệ lụy cho xã hội.

Quyết liệt trong lãnh đạo, đồng bộ trong triển khai

Ngay sau khi Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị số 48, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Ninh đã ban hành 3 Chương trình hành động vào các năm 2010, 2016, 2021 để triển khai thực hiện thông qua việc cụ thể hóa các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp. Công tác phòng, chống tội phạm được đưa vào nghị quyết phát triển kinh tế - xã hội, kế hoạch công tác hằng năm, gắn với đánh giá, xếp loại tổ chức đảng, đảng viên và bình xét thi đua.

Sau 5 năm, 10 năm thực hiện, Ban Thường vụ Tỉnh ủy tổ chức các hội nghị sơ kết, đánh giá những kết quả, thành tích đã đạt được, chỉ ra những hạn chế, khó khăn, vướng mắc, qua đó đã chỉ đạo tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện Chỉ thị số 48 trong các giai đoạn tiếp theo đảm bảo hiệu quả, phù hợp với tình hình thực tiễn về công tác đấu tranh, phòng, chống tội phạm trên địa bàn tỉnh. Đồng thời nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của công tác phòng, chống tội phạm, phát huy trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, Ủy ban MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp trong công tác lãnh đạo chỉ đạo phòng, chống tội phạm trên địa bàn tỉnh.

Để nâng cao hiệu quả việc triển khai thực hiện Chỉ thị 48, công tác kiểm tra, giám sát được chú trọng. Qua nhiều cuộc kiểm tra chuyên đề, nhiều hạn chế được chấn chỉnh kịp thời, từ đó nâng cao hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo, nhất là việc thực hiện nhiệm vụ trong hoạt động xử lý tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố, điều tra, xử lý tội phạm kinh tế, tham nhũng, chức vụ và một số tội phạm trọng điểm; công tác giam giữ; công tác cải cách tư pháp trong hoạt động tố tụng hình sự; công tác quản lý tài nguyên than, khoáng sản, công tác phòng, chống tội phạm, tệ nạn ma túy trên địa bàn tỉnh.

Lực lượng Công an, Bộ đội Biên phòng, Hải quan phát huy vai trò nòng cốt, chủ động phối hợp chặt chẽ với Viện Kiểm sát, Tòa án trong đấu tranh, xử lý các vụ án nghiêm trọng, phức tạp. Hệ thống chính trị cơ sở và nhân dân tham gia tích cực. Tỉnh cũng đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong phòng, chống tội phạm, như xây dựng cơ sở dữ liệu dân cư, triển khai hệ thống camera giám sát an ninh tại nhiều khu vực trọng điểm, tiếp nhận tố giác tội phạm qua nền tảng số… Nhờ sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, sự vào cuộc đồng bộ, công tác phòng, chống tội phạm trên địa bàn tỉnh không chỉ là nhiệm vụ của lực lượng chức năng, mà đã trở thành trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội.

Giữ vững bình yên, tạo nền tảng phát triển

Sau 15 năm thực hiện Chỉ thị số 48, công tác phòng, chống tội phạm ở Quảng Ninh đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, thể hiện rõ sự lãnh đạo quyết liệt của Đảng, sự vào cuộc của hệ thống chính trị và sự đồng thuận của nhân dân. Toàn tỉnh đã điều tra, khám phá, làm rõ 7.716/9.258 vụ phạm pháp hình sự, xử lý gần 11.600 đối tượng; tỷ lệ điều tra khám phá án đạt trên 83%, trong đó các vụ án đặc biệt nghiêm trọng đạt tới 98%, cho thấy quyết tâm trấn áp tội phạm đến cùng. Hơn 1.100 băng nhóm tội phạm bị triệt phá, nhiều tụ điểm phức tạp bị bóc gỡ; gần 800 vụ cờ bạc, hàng trăm vụ mại dâm được xử lý, góp phần lập lại trật tự xã hội, nâng cao niềm tin của nhân dân.

Trong đấu tranh với tội phạm ma túy, toàn tỉnh bắt giữ, xử lý hình sự 8.159 vụ, 12.511 đối tượng phạm tội về ma túy, thu giữ 364,29 kg heroin, 320,18 kg và 187.474 viên ma túy tổng hợp, 269,71 kg cần sa và 0,2 kg thuốc phiện cùng nhiều vật chứng khác. Đặc biệt, giai đoạn 2010-2020, lực lượng chức năng đã bắt giữ những vụ án ma túy với số lượng lớn, điển hình là: Chuyên án bắt giữ 1 vụ, 2 đối tượng (có 1 người Lào) vận chuyển trái phép 100 bánh heroin, 1 túi ma túy đá, 4 viên thuốc lắc ngày 29/3/2018; Chuyên án 518-NT bắt giữ 13 đối tượng (có 1 người Lào, 1 người Trung Quốc), thu 72 bánh heroin; Chuyên án 118-P bắt 3 đối tượng, thu 2.919 viên thuốc lắc và 363,825 gam ma túy đá, 409 gam cần sa; Chuyên án 518-G bắt 5 đối tượng, thu 1,2 kg ma túy đá, 1.006 viên và 102,3 gam ma túy tổng hợp; Chuyên án tháng 5/2020 bắt 3 đối tượng thu 63 bánh heroin... Nhờ đó, từ năm 2021 đến nay, tình hình tội phạm, tệ nạn ma tuý trên địa bàn tỉnh đã được kiềm chế và kiểm soát chặt chẽ, các vụ phát hiện chủ yếu là mua bán, tàng trữ nhỏ lẻ và tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy.

Cùng với đó, tội phạm về tham nhũng, chức vụ được xử lý nghiêm minh, đã xử lý hình sự 123 vụ, 485 bị can về tham nhũng, chức vụ, thu hồi tài sản tham nhũng là 259,63 tỷ đồng. Trên không gian mạng, lực lượng chức năng đã đấu tranh hiệu quả với tội phạm công nghệ cao, triệt phá hơn 300 vụ, khởi tố gần 500 bị can, trong đó có nhiều đường dây lừa đảo, tổ chức đánh bạc trực tuyến với quy mô hàng nghìn tỷ đồng. Công tác phòng, chống tội phạm mua bán người cũng đạt kết quả tích cực, khi phát hiện 53 vụ, giải cứu hơn 400 nạn nhân, phối hợp đưa nhiều trường hợp trở về an toàn từ nước ngoài. Trong lĩnh vực môi trường, an toàn thực phẩm, nhiều vụ việc nghiêm trọng bị phát hiện, hàng nghìn cơ sở vi phạm bị xử lý, góp phần nâng cao ý thức trách nhiệm của doanh nghiệp, người dân, tạo môi trường sống an toàn.

Song song với trấn áp tội phạm, tỉnh đặc biệt coi trọng công tác phòng ngừa xã hội, xây dựng phong trào "Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc", "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" tại cơ sở. Đến nay, toàn tỉnh duy trì 4.131 mô hình "Tổ nhân dân tự quản về an ninh trật tự", 162 mô hình toàn dân bảo vệ ANTQ, 81 mô hình an ninh cơ sở, nhiều xã, phường được công nhận “sạch ma túy”, hàng trăm tuyến phố, khu dân cư lắp đặt hệ thống camera giám sát. Phong trào đã trở thành nền tảng vững chắc, phát huy sức mạnh nhân dân trong quản lý, giáo dục, cảm hóa người lầm lỗi, phòng ngừa tái phạm.

Những kết quả toàn diện trên đã trực tiếp giữ vững ổn định chính trị, bảo đảm an ninh trật tự, không để hình thành các tụ điểm phức tạp, không để tội phạm lộng hành, gây bức xúc trong nhân dân. Các sự kiện chính trị, kinh tế, văn hóa, du lịch lớn của tỉnh và quốc gia tổ chức tại Quảng Ninh đều được bảo vệ tuyệt đối an toàn. Môi trường an ninh, an toàn, lành mạnh đã tạo điều kiện thuận lợi để Quảng Ninh thu hút đầu tư, phát triển du lịch, giữ vững nhiều năm liền vị trí nhóm đầu cả nước về năng lực cạnh tranh cấp tỉnh, thu ngân sách, phát triển kinh tế - xã hội.

Thực tiễn sau 15 năm thực hiện Chỉ thị 48, công tác phòng, chống tội phạm trên địa bàn tỉnh có nhiều chuyển biến tích cực; đã thể hiện rõ nét sự lãnh đạo sát sao, kịp thời của các cấp ủy, sự quản lý, điều hành của chính quyền các cấp, sự tham gia của cả hệ thống chính trị và toàn thể nhân dân. Bài học lớn được rút ra là phải huy động sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị và nhân dân; lấy phòng ngừa từ xa, từ sớm làm trọng tâm, kết hợp với đấu tranh, trấn áp kiên quyết; gắn công tác phòng, chống tội phạm với nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân.

Trong tình hình mới, khi tội phạm công nghệ cao, ma túy tổng hợp, buôn lậu xuyên biên giới ngày càng tinh vi, sự lãnh đạo của Đảng càng cần quyết liệt, sáng tạo, sát hợp thực tiễn. Quảng Ninh xác định tiếp tục quán triệt, thực hiện hiệu quả Chỉ thị 48 và các chỉ đạo mới của Trung ương; chủ động nhận diện, xử lý kịp thời các loại tội phạm mới; không để hình thành các tụ điểm phức tạp. Đồng thời, đẩy mạnh phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, phát huy vai trò của người dân trong giữ gìn bình yên.

Với quyết tâm chính trị cao, sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị và nhân dân, công tác phòng, chống tội phạm ở Quảng Ninh sẽ tiếp tục đạt kết quả vững chắc, góp phần tạo môi trường lành mạnh, an toàn, phục vụ hiệu quả nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ cuộc sống hạnh phúc và bình yên của nhân dân.