Uống viên sủi vitamin C mỗi ngày có tốt không?

Viên sủi vitamin C là lựa chọn phổ biến để bổ sung dưỡng chất, tăng cường đề kháng. Tuy nhiên, việc sử dụng hàng ngày liệu có thật sự cần thiết và an toàn?

1. Vitamin C có vai trò gì đối với cơ thể?

Vitamin C (acid ascorbic) là một vitamin tan trong nước, đóng vai trò thiết yếu trong nhiều quá trình sinh lý. Cơ thể không tự tổng hợp được vitamin C, do đó cần bổ sung qua chế độ ăn hoặc các chế phẩm bổ sung. Vai trò chính của vitamin C bao gồm tham gia vào quá trình tổng hợp collagen, chuyển hóa một số chất, hỗ trợ hấp thu sắt không heme từ thực vật.

Vitamin C còn được biết đến như một chất chống oxy hóa, giúp trung hòa các gốc tự do, từ đó bảo vệ tế bào khỏi tổn thương. Một số nghiên cứu cũng ghi nhận vai trò của vitamin C trong hỗ trợ hệ miễn dịch, làm giảm nhẹ triệu chứng cảm lạnh thông thường, nhưng không có bằng chứng cho thấy vi chất này ngăn ngừa được cảm lạnh.

Ngoài ra, vitamin C còn liên quan đến quá trình lành vết thương, duy trì sức khỏe của da, sụn, răng và mạch máu nhỏ. Thiếu vitamin C kéo dài có thể dẫn đến bệnh scorbut – một tình trạng hiếm gặp nhưng nghiêm trọng, với các triệu chứng như chảy máu chân răng, thiếu máu, đau khớp.

Nhu cầu vitamin C hàng ngày theo khuyến nghị dao động từ 65 - 90 mg/ngày ở người trưởng thành, với mức tối đa không nên vượt quá 2.000 mg/ngày. Nguồn vitamin C có nhiều trong trái cây (đặc biệt là cam, chanh, kiwi, dâu tây), rau xanh (bông cải, cải xoăn) và các sản phẩm bổ sung.

2. Thành phần và đặc điểm hấp thu của viên sủi vitamin C

Viên sủi vitamin C là dạng bào chế dùng đường uống. Mỗi viên thường chứa từ 250-1000 mg vitamin C, cùng với các tá dược như acid citric, natri bicarbonat, chất tạo hương và đôi khi thêm vitamin khác hoặc khoáng chất.

Ưu điểm của viên sủi là hấp thu nhanh, nhờ dạng dung dịch giúp vitamin C dễ được tiêu hóa và chuyển vào máu. Dạng này cũng phù hợp với người khó nuốt viên nén hoặc muốn uống với cảm giác dễ chịu hơn. Tuy nhiên, hầu hết viên sủi đều chứa lượng natri khá cao, một viên có thể cung cấp tới 200 - 300 mg natri.

Lượng natri này có thể không đáng kể với người khỏe mạnh, nhưng cần lưu ý ở người tăng huyết áp, suy tim hoặc đang theo chế độ ăn hạn chế muối. Ngoài ra, môi trường acid khi hòa tan trong nước có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày ở người nhạy cảm.

Sử dụng viên sủi vitamin C giúp dễ kiểm soát liều lượng bổ sung mỗi ngày, tuy nhiên không phải lúc nào cơ thể cũng cần bổ sung thêm, đặc biệt nếu khẩu phần ăn hàng ngày đã cung cấp đủ nhu cầu khuyến nghị.

3. Lợi ích và nguy cơ khi uống viên sủi vitamin C mỗi ngày

Nếu cơ thể không được cung cấp đủ vitamin C qua thực phẩm, việc bổ sung bằng viên sủi có thể giúp đảm bảo nhu cầu tối thiểu và hỗ trợ một số chức năng sinh lý. Một số nghiên cứu cho thấy vitamin C liều cao (≥ 1.000 mg/ngày) có thể giúp giảm thời gian và mức độ nặng của triệu chứng cảm lạnh.

Tuy nhiên, khi dùng thường xuyên, liều cao không mang lại thêm lợi ích đáng kể cho người khỏe mạnh. Với liều cao kéo dài, vitamin C dư thừa sẽ bị thải qua nước tiểu, không được tích lũy trong cơ thể.

Bổ sung vitamin C mỗi ngày có thể gây tác dụng phụ nếu vượt quá nhu cầu, đặc biệt là ở liều trên 2.000 mg/ngày. Tác dụng không mong muốn thường gặp là rối loạn tiêu hóa (tiêu chảy, đau bụng), buồn nôn, có thể tăng nguy cơ sỏi thận oxalat ở người nhạy cảm.

Do đó, uống viên sủi vitamin C mỗi ngày chỉ nên thực hiện khi có lý do cụ thể như khẩu phần ăn thiếu hụt, đang hồi phục sau bệnh, hoặc theo chỉ định của bác sĩ. Người khỏe mạnh, ăn uống đầy đủ rau củ và trái cây thường không cần thiết phải uống thêm mỗi ngày.

4. Khi nào nên cẩn trọng khi dùng viên sủi vitamin C hàng ngày?

Một số đối tượng cần thận trọng khi dùng viên sủi vitamin C hàng ngày, bao gồm người có tiền sử sỏi thận, rối loạn chuyển hóa oxalat, bệnh thận mạn, hoặc đang điều trị bằng thuốc chống đông nhóm warfarin. Vitamin C liều cao có thể ảnh hưởng đến nồng độ oxalat niệu hoặc làm sai lệch kết quả một số xét nghiệm cận lâm sàng.

Ngoài ra, viên sủi chứa natri bicarbonat, người tăng huyết áp, phù hoặc suy tim sung huyết nên tránh dùng thường xuyên mà không hỏi ý kiến chuyên môn. Trẻ nhỏ, phụ nữ có thai cũng cần được bác sĩ đánh giá trước khi sử dụng liều cao kéo dài.

Dùng vitamin C hàng ngày cần lưu ý tránh kết hợp với các chất gây acid hóa nước tiểu hoặc thuốc chứa nhôm, vì vitamin C có thể tăng hấp thu nhôm từ thuốc kháng acid, gây độc tính tiềm tàng trên thần kinh. Ngay cả ở người khỏe mạnh, nếu dùng viên sủi vitamin C hàng ngày, cần đảm bảo không vượt quá giới hạn an toàn và ưu tiên nguồn cung tự nhiên từ thực phẩm. Lạm dụng vitamin không thay thế được chế độ ăn cân đối, giàu rau củ quả tươi.

Tóm lại, viên sủi vitamin C là một hình thức bổ sung tiện lợi, nhưng không nên sử dụng hàng ngày một cách tự động nếu không có nhu cầu thực sự. Thay vào đó, cần đánh giá chế độ ăn, tình trạng sức khỏe trước khi bổ sung kéo dài.