Từ hiệu ứng Gia đình Haha: Show giải trí đã đi về phía nông dân

Còn nhiều khoảng cách giữa các chương trình giải trí trên truyền hình và người dân ở những nơi xa xôi, phi trung tâm.

Gia đình Haha là một trong số ít những chương trình "ăn khách" gần đây nhờ sự kết hợp giữa tính giải trí, giá trị nhân văn và chữa lành.

Không có nhiều chị Thông tỏa sáng

Chương trình tập trung vào nhịp sống chậm rãi, ghi lại những khoảnh khắc đời thường của các nghệ sĩ khi họ cùng ăn, ở, lao động và sinh hoạt, tìm hiểu văn hóa của người dân bản địa. Qua đó quảng bá bản sắc, đời sống nông thôn và người dân các vùng miền.

Trong bốn tập đầu, Gia đình Haha về với Bản Liền (Lào Cai), gặp gia đình chị Thông - anh Hà, chị Cân - anh Nâng. Khi xem, khán giả yêu các nghệ sĩ một thì yêu chị Thông mười.

Chuyện một người phụ nữ vùng cao nhỏ bé, chăm chỉ, giản dị nhưng đầy khát vọng đã truyền đi một cảm hứng tích cực cho cộng đồng. Không khó hiểu khi hình ảnh về chị lại viral như vậy.

Tới đây chương trình tiếp tục đến với Quảng Ngãi, tìm hiểu về đời sống của bà con ngư dân miền biển, dự là hot không kém.

Xem Gia đình Haha, khán giả cười vì ai cũng dễ thương nhưng cười xong lại... giật mình. Không có nhiều chương trình giải trí "đi" thực sự về phía bà con, khai thác những khía cạnh đời thường, giản dị nhưng sâu sắc như con người của họ. Không có nhiều "chị Thông" tỏa sáng như thế trên màn ảnh nhỏ.

Sự hiện diện của người dân vùng sâu vùng xa với tư cách là thí sinh hoặc nhân vật chính trong các game show, truyền hình thực tế vẫn còn khiêm tốn; nếu có thì vẫn còn yếm thế, mờ nhạt. Phần lớn vẫn là người nổi tiếng "chiếm sóng".

Nhìn lại màn ảnh nhỏ cũng từng có một số chương trình đi về phía người dân như Lữ khách 24h, Đệ nhất mưu sinh, Bậc thầy săn thưởng, Về quê làm giàu...

Nhưng các chương trình này vẫn mang tính cá nhân, dừng lại ở những trò chơi, thi thố, giải đố, bán hàng nông sản, chưa dựng nên một hình ảnh người nông dân mạnh mẽ, có "giọng nói" rõ ràng, cũng chưa chạm thật sự vào lõi bên trong cuộc sống người dân bản địa, điều mà khán giả đang muốn thấy.

Ra mắt đầu năm 2010 trên HTV7, Lữ khách 24h trở lại với phiên bản phát trên YouTube năm 2024 với 12 tập rồi ngưng. Đệ nhất mưu sinh ra mắt năm 2023 trên VTV9 cũng có số phận tương tự.

Chương trình truyền hình thực tế Bậc thầy săn thưởng kết thúc mùa 1 hồi tháng 3, không rõ có trở lại hay không. Hiện ngoài Gia đình Haha, có một chương trình khác là Về quê làm giàu ra mắt từ 29-3 vẫn đang chiếu trên HTV7 song hiệu ứng không lớn lắm.

Gia đình Haha vẫn đang chiếm cảm tình lớn của khán giả nhưng chưa rõ những show có chủ đề/gần chủ đề này tạo ra xu hướng hay không.

Khi nào mới hết nghèo nàn ý tưởng?

Các show giải trí hiện phụ thuộc rất lớn vào những nhà tài trợ, nhãn hàng. Các nhãn hàng lại chuộng những chương trình có sự tham gia của các nghệ sĩ nổi tiếng, mang tính biểu diễn, tranh tài để tạo ra những xung đột, drama nhiều hơn. Những chương trình mang tính chill, nhẹ nhàng, ít xung đột thường bị ngó lơ, khó kêu gọi quảng cáo.

Đó là một trong những lý do có một vài show kiểu này khi ra mắt dù hot nhưng chỉ chiếu được một, hai mùa rồi ngừng vì các nhãn hàng không mặn mà.

Chưa kể để mang show về tận làng, tận bản rồi tìm được những nhân vật hay không phải dễ. Một thành viên ê kíp sản xuất Gia đình Haha kể để tìm ra địa điểm quay đẹp phải đi khắp nơi, có ngày di chuyển liên tục từ 3h sáng đến 12h đêm qua năm tỉnh thành.

Muốn có được nhân vật tốt, cảm xúc và phù hợp cũng cần rất nhiều thời gian, tìm hiểu từ nhiều nguồn thông tin. Thuyết phục những người nông dân để họ đồng ý ghi hình cũng không dễ.

Người này nói thêm "xong xuôi ê kíp phải ngồi lại bàn với nhau sao để dung hòa sự hài hước, yếu tố chữa lành nhằm cho ra sản phẩm đúng với tâm lý người xem".

Anh Duy Nguyễn có nhiều năm làm truyền thông chia sẻ các show truyền hình của Việt Nam đa số đi sau các chương trình nước ngoài. Ví dụ Việt Nam đang sản xuất 2 ngày 1 đêm hay Running man mà Hàn Quốc làm nhiều năm trước, hiện đều giảm sức hút. Ngay cả Gia đình Haha, cũng là bản Việt của Haha Farmer do Mango TV (Trung Quốc) sản xuất.

Truyền hình đang diễn ra cuộc chiến nội dung khá khắc nghiệt. Các bên chạy đua ý tưởng, format mới có giá trị văn hóa cao và tính giải trí hiện đại, văn minh.

"Tiếng nói" của những con người bình dị, nhỏ bé, những tiểu tự sự văn hóa ở xa trung tâm lâu nay tưởng khô khan thì với đặc thù của mình, các chương trình giải trí có thể kể đầy khác biệt vừa duyên dáng, tinh tế, gần gũi vừa đầy hấp dẫn. Những show dạng này sẽ không chỉ giải trí đơn thuần mà còn có tính văn hóa cao.