“Tứ đức” của phụ nữ thời nay

Trong xã hội Việt Nam truyền thống, phụ nữ thường được coi là người giữ gìn hạnh phúc gia đình, là những người mẹ, người vợ tận tụy chăm sóc con cái, vun vén tổ ấm. Nhưng ngày nay, vai trò của họ đã mở rộng hơn rất nhiều. Phụ nữ không còn chỉ giới hạn ở việc chăm sóc gia đình mà họ đã trở thành những người quản lý gia đình toàn diện, góp phần thúc đẩy sự gắn kết trong gia đình và nuôi dưỡng các giá trị truyền thống.

Trong lịch sử Việt Nam, giai đoạn các triều đại phong kiến, do ảnh hưởng của thuyết Nho giáo của Khổng Tử, người phụ nữ bị trói buộc trong những quy định khắt khe “tam tòng”, gồm: “Tại gia tòng phụ (ở nhà thì phải theo cha), xuất giá tòng phu (lấy chồng thì phải theo chồng), phu tử tòng tử (chồng chết thì phải theo con)” và “tứ đức” là “công, dung, ngôn, hạnh”, trong đó “công” được hiểu là nữ công gia chánh, tề gia nội trợ, may vá thêu thùa, nuôi dạy con cái khỏe mạnh, chăm ngoan. Trong văn học dân gian, nhất là truyện kể luôn hiện hữu hình bóng những người mẹ - phụ nữ là nhân vật chính có đức tính dịu hiền, chịu thương chịu khó, hy sinh, tần tảo lo cho gia đình, nuôi dạy con cái khôn lớn, thành người; rất nhiều danh nhân, tướng quốc, phía sau sự thành công, tạo nên tên tuổi luôn có sự hiện hữu của mẹ. Trong ca dao, tục ngữ, hình bóng người mẹ được miêu tả là phong phú nhất và gần như hiện hữu trong nhiều bối cảnh, câu chuyện.

Xã hội vận động phát triển. Cùng với những tư tưởng mới, quan niệm mới về vai trò, vị trí của người phụ nữ trong xã hội đã có những thay đổi phù hợp hiện thực. Chẳng hạn, trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ của dân tộc, chuẩn mực xây dựng người phụ nữ Việt Nam trong giai đoạn này là: “Trung hậu, đảm đang, trung với nước với nhà, với chồng con đi xa, với nhân dân đồng bào”. Còn ở thời nay, phụ nữ không chỉ đóng vai trò là người giữ lửa cho gia đình mà còn có vai trò quan trọng trong các lĩnh vực kinh tế, xã hội, quản lý nhà nước, kinh doanh, khoa học kỹ thuật… nên “công - dung - ngôn - hạnh” thời Nho giáo của Khổng Tử không còn nguyên nghĩa mà được mở rộng, phát triển theo nhiều hướng khác nhau. Tuy vậy, vai trò của phụ nữ như người “giữ lửa” hạnh phúc trong gia đình thì vẫn luôn là những giá trị mang tính truyền thống cốt lõi.

Khác với gì thuộc về quá khứ, “tứ đức” của thời nay, bên cạnh việc gìn giữ những giá trị văn hoá truyền thống, phụ nữ cũng chịu những sự chi phối và tác động của nhịp sống mới thời công nghệ để từ đó hình thành những tiêu chí mới. Theo các nhà xã hội học, tỷ lệ phụ nữ tham gia các quyết định lớn trong gia đình về tài chính, giáo dục con cái và định hướng tương lai ngày càng cao, cho thấy sự tham gia sâu sắc của họ vào việc xây dựng nền tảng vững chắc cho gia đình. Nhiều phụ nữ ngày nay đã biết cách phân chia thời gian và tận dụng công nghệ hiện đại để vừa có thể quản lý hiệu quả gia đình mà vẫn phát triển được sự nghiệp cá nhân. Các ứng dụng như giáo dục trực tuyến, quản lý tài chính và các công cụ hỗ trợ gia đình khác đã giúp phụ nữ có thể vừa làm tốt vai trò là người điều phối, duy trì hạnh phúc gia đình, vừa đóng góp tích cực cho xã hội. Ngoài ra, trong nhiều gia đình hiện đại, người chồng đã có sự thấu hiểu, chia sẻ các công việc gia đình với vợ, từ đó tạo điều kiện cho phụ nữ có thêm thời gian để chăm sóc, hoàn thiện bản thân và cống hiến cho xã hội.

Thực tế trong cuộc sống ngày nay, để cân đối được hài hòa thời gian dành cho gia đình - xã hội - bản thân là điều không dễ dàng đối với người phụ nữ. Nhưng tin rằng, tiếp nối truyền thống của phụ nữ Việt Nam, bằng bản lĩnh, sự sáng tạo và nỗ lực, các thế hệ phụ nữ hiện đại sẽ vượt qua khó khăn, tỏa sáng trên mọi lĩnh vực, hoàn thành cùng lúc nhiều nhiệm vụ, trong đó có nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, đó là trực tiếp chăm lo xây dựng và “giữ lửa” trong gia đình.