Theo sát diễn biến thị trường gạo thế giới, ngăn chặn tình trạng ép giá trong nước

Bộ Công Thương vừa ban hành Công điện số 7142 về tăng cường giải pháp thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu và ổn định thị trường gạo.

Hoàn thiện chính sách, mở rộng thị trường xuất khẩu gạo

Theo công điện, Vụ Chính sách thương mại đa biên có nhiệm vụ nghiên cứu, bổ sung mặt hàng gạo vào lộ trình nghiên cứu ngành hàng thực hiện trong giai đoạn 2026 của Đề án Hệ sinh thái hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng các FTA.

Đồng thời, đơn vị này cũng được giao thúc đẩy đàm phán với Liên minh châu Âu (EU) và Vương quốc Anh nhằm sửa đổi danh sách các loại gạo thơm được hưởng hạn ngạch thuế quan theo Hiệp định EVFTA và UKVFTA, cũng như tận dụng lượng hạn ngạch bổ sung trong khuôn khổ Hiệp định CPTPP đến năm 2030.

Vụ Phát triển thị trường nước ngoài chịu trách nhiệm chỉ đạo hệ thống Thương vụ Việt Nam tại các nước nắm bắt, đánh giá kịp thời các cảnh báo, thay đổi chính sách nhập khẩu gạo của nước sở tại để thông tin về trong nước, phục vụ điều tiết sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu gạo. Đồng thời, rà soát việc ký kết các biên bản ghi nhớ về thương mại gạo, phối hợp đề xuất nội dung ký kết với các quốc gia và vùng lãnh thổ tiềm năng nhằm mở rộng thị trường xuất khẩu.

Công điện của Bộ Công Thương yêu cầu triển khai nghiêm túc chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 160/CĐ-TTg ngày 9.9.2025.

Cục Xúc tiến thương mại được giao phối hợp với các đơn vị liên quan đẩy mạnh hoạt động quảng bá, giới thiệu gạo Việt Nam đến hệ thống phân phối trong và ngoài nước.

Cục Xuất nhập khẩu tiếp tục chủ trì triển khai các nhiệm vụ trong “Chiến lược phát triển thị trường xuất khẩu gạo Việt Nam đến năm 2030” đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Đồng thời, cơ quan này phối hợp với các đơn vị xây dựng nghị định thay thế Nghị định 107/2018/NĐ-CP và Nghị định 01/2025/NĐ-CP, theo chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ. Cục cũng theo dõi sát diễn biến thị trường gạo thế giới, động thái chính sách của các nước, để kịp thời báo cáo và thông tin cho các ngành, hiệp hội và thương nhân, bảo đảm hoạt động xuất khẩu phù hợp, hiệu quả.

Ngoài ra, Cục sẽ phối hợp tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại, tập trung khai thác các thị trường có yêu cầu cao như EU, Hàn Quốc, Hoa Kỳ, khu vực Bắc Mỹ... qua đó đa dạng hóa thị trường, giảm dần phụ thuộc vào các quốc gia nhập khẩu truyền thống.

Ổn định thị trường trong nước, nâng cao trách nhiệm doanh nghiệp

Đối với thị trường trong nước, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước có nhiệm vụ theo dõi sát diễn biến, chỉ đạo các địa phương kịp thời đề xuất biện pháp thúc đẩy tiêu thụ lúa gạo, tránh tình trạng ép giá, cạnh tranh không lành mạnh. Công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường cũng được tăng cường, nhằm ngăn chặn các hành vi gian lận thương mại, buôn lậu, sản xuất, kinh doanh gạo kém chất lượng, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia và Cục Phòng vệ thương mại sẽ phối hợp với các cơ quan chức năng để kiểm soát chặt chẽ hoạt động sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu gạo thực hiện đúng quy định của pháp luật về cạnh tranh và phòng vệ thương mại.

Vụ Pháp chế sẽ tiếp tục phối hợp với Cục Xuất nhập khẩu trong quá trình xây dựng Nghị định thay thế Nghị định 107/2018/NĐ-CP và 01/2025/NĐ-CP, bảo đảm khung pháp lý cho xuất khẩu gạo phù hợp với tình hình mới.

Công điện cũng giao trách nhiệm cho Sở Công Thương các địa phương theo dõi sát tình hình thị trường, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường cùng các cơ quan liên quan để tổ chức sản xuất theo nhu cầu, hướng dẫn nông dân sử dụng giống lúa chất lượng cao, hỗ trợ doanh nghiệp thu mua, vận chuyển bảo đảm chất lượng lúa gạo hàng hóa.

Hiệp hội Lương thực Việt Nam và Hiệp hội ngành hàng Lúa gạo Việt Nam được yêu cầu quán triệt tới hội viên việc thực hiện nghiêm chủ trương, chính sách, chấp hành quy định của nước nhập khẩu, tránh sự cố ảnh hưởng đến uy tín quốc gia. Đồng thời, Hiệp hội phải duy trì, cập nhật thông tin cung cầu, giá cả, tình hình xuất khẩu gạo trong nước và thế giới để hỗ trợ hội viên, triển khai các đề án xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm, hỗ trợ tiếp cận thị trường phù hợp.

Đặc biệt, Công điện nhấn mạnh trách nhiệm của các thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo trong việc tuân thủ quy định về thu mua, bảo đảm chất lượng, dự trữ lưu thông, báo cáo và phát triển thị trường. Doanh nghiệp cần chủ động mua vào, tạm trữ, sẵn sàng cung ứng theo hợp đồng; đồng thời theo dõi sát thương mại gạo thế giới để điều chỉnh kế hoạch kinh doanh phù hợp, vừa khai thác tốt thị trường truyền thống, vừa tìm kiếm thị trường mới tại châu Phi, Trung Đông, Nam Á...

Công điện yêu cầu doanh nghiệp nâng cao năng lực sản xuất - kinh doanh, chú trọng đào tạo nhân lực, bồi dưỡng kỹ năng đàm phán, ký kết hợp đồng, xử lý tranh chấp. Bên cạnh đó, tập trung duy trì chất lượng sản phẩm, đáp ứng tiêu chuẩn nước nhập khẩu, coi trọng xây dựng và quảng bá thương hiệu gạo Việt Nam trên thị trường quốc tế, đa dạng hóa chủng loại hàng hóa và thị trường ngách.