Tham gia BHXH, BHYT: Hướng tới an sinh xã hội toàn diện

Trong những năm gần đây, tỉnh Quảng Ninh đã đạt được những kết quả nổi bật trong việc mở rộng diện bao phủ BHXH, BHYT, góp phần không nhỏ trong đảm bảo an sinh xã hội trên địa bàn.

7 tháng năm 2024, Quảng Ninh có hơn 317.000 người tham gia BHXH, tăng 21.500 người so với cùng kỳ năm 2024 (CK), chiếm 49,6% so với lực lượng lao động trong độ tuổi. Trong đó, số người tham gia BHXH bắt buộc gần 272.000 người, tăng trên 7.000 người so CK; số người tham gia BHXH tự nguyện là 45.400 người, tăng trên 14.000 người so CK

Số người tham gia BHTN đạt 260.000 người, tăng 7.500 người so CK, chiếm 40,69% so với lực lượng lao động trong độ tuổi. Số người tham gia BHYT toàn tỉnh đạt trên 1,3 triệu người, tỷ lệ bao phủ đạt 95,72% dân số, cao hơn mức trung bình chung toàn quốc.

Thời gian qua, Quảng Ninh đã triển khai, ban hành chính sách hỗ trợ nhiều chính sách mang tính đặc thù hỗ trợ cho người dân được tham gia BHXH, BHYT để được thụ hưởng đầy đủ quyền lợi cho bản thân, giảm gánh nặng chi phí gia đình. Điển hình Nghị quyết số 02/2022/NQ-HĐND của HĐND tỉnh quy định chính sách hỗ trợ tiền đóng BHXH cho người tham gia BHXH tự nguyện trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2023-2027 (Nghị quyết 02). Theo đó, tỉnh sẽ hỗ trợ các đối tượng tham gia BHXH tự nguyện bằng 30% mức đóng hằng tháng đối với hộ nghèo và cận nghèo; 20% đối với các đối tượng khác.

Như vậy, cùng với chính sách chung, người tham gia BHXH tự nguyện trên địa bàn tỉnh sẽ được hỗ trợ 60% đối với hộ nghèo; 55% hộ cận nghèo; các đối tượng khác được hỗ trợ 30% mức đóng hằng tháng. Nghị quyết số 02 nhằm mở rộng và tạo điều kiện thu hút nhóm đối tượng có thu nhập thấp, thu nhập không ổn định tham gia vào hệ thống của lưới an sinh.

Từ ngày 1/7/2025, Luật BHXH năm 2024 sửa đổi bổ sung có hiệu lực, là người tham gia BHXH tự nguyện sẽ chính thức được hưởng chế độ thai sản, bên cạnh hai chế độ hiện hành là hưu trí và tử tuất. Đây là lần đầu tiên quyền lợi này được mở rộng cho nhóm lao động tự do vốn chiếm tỷ lệ lớn trong cơ cấu lao động toàn quốc nhưng ít được hưởng chính sách chăm sóc thai sản.

Cùng với đó, Luật BHXH mới cũng quy định còn mở rộng diện tham gia BHXH bắt buộc tới các chủ hộ kinh doanh có đăng ký, như tiệm cà phê, cửa hàng tạp hóa, tiệm sửa xe… Anh Nguyễn Văn Vương (37 tuổi), chủ tiệm sửa xe máy tại phường Hà Lầm cho biết: Tôi nhận thấy chính sách mới về việc các chủ hộ kinh doanh tham gia BHXH bắt buộc rất hợp lý, đảm bảo cho người lao động khi về già sẽ có lương hưu, có BHYT. Đây là khoản tích lũy đảm bảo cuộc sống tốt hơn. 

Theo quy định mới, chủ hộ kinh doanh sẽ đóng BHXH bắt buộc với mức đóng tối thiểu là 25% trên mức lương cơ sở, tương ứng khoảng 585.000 đồng/tháng. Người tham gia được lựa chọn phương thức đóng linh hoạt theo tháng, theo quý hoặc 6 tháng một lần.

Một điểm nổi bật khác của Luật BHXH năm 2024 là giảm thời gian đóng BHXH để đủ điều kiện hưởng lương hưu từ 20 năm xuống còn 15 năm. Quy định này được áp dụng chung cho cả nam và nữ, kể cả những người đã tham gia BHXH trước khi luật mới có hiệu lực.

Bà Vũ Thị Suốt (60 tuổi) ở khu 8, phường Cao Xanh cho biết: Từ khi biết thông tin về thời gian tham gia BHXH thay đổi thời gian hưởng lương hưu từ 20 năm xuống còn 15 năm đóng, tôi thấy rất vui mừng. Vì tôi đã tham gia BHXH được 8 năm, chỉ còn 2 năm nữa là tôi sẽ được đóng 1 lần là 5 năm là đủ thời gian tối thiểu hưởng lương hưu, thay vì phải đóng 10 năm như trước. Chính sách nhà nước điều chỉnh giảm thời gian đóng rất phù hợp. Nhất là những trường hợp như chúng tôi và người lao động không ổn định thì thấy việc giảm thời gian rất tốt.

Ngoài việc mở rộng đối tượng tham gia, giảm thời gian đóng đủ điều kiện hưởng lương hưu, chính sách mới bổ sung thêm một số nội dung quy định trong BHXH, BHYT... để mọi người dân được thụ hưởng.

Để lan tỏa chính sách BHXH, BHYT đến mọi người dân, BHXH tỉnh đã triển khai nhiều giải pháp phối hợp truyền thông vận động người tham gia BHXH, BHYT, BHTN bằng các lễ ra quân hàng tháng; xây dựng kế hoạch đợt truyền thông cao điểm về chính sách BHXH, BHYT; phối hợp với các sở, ngành, cơ quan, doanh nghiệp tổ chức hội nghị đối thoại, tuyên truyền, phổ biến về những điểm mới của Luật BHXH số 41/2024/QH15, Luật BHXH số 51/2024/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT và các văn bản hướng dẫn liên quan đến người dân và đơn vị doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh. Theo ghi nhận, trong 7 tháng đầu năm 2025, BHXH tỉnh phối hợp tổ chức 82 hội nghị tuyên truyền, tư vấn, đối thoại về chính sách BHXH, BHYT mới cho trên 7.200 lượt người tham gia.

BHXH tỉnh cũng đã tổ chức tập huấn kỹ năng cho 700 nhân viên thu BHXH, BHYT thuộc các tổ chức dịch vụ thu trong tỉnh đảm bảo phương châm  “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng” để vận động lao động tự do, nông thôn, vùng sâu tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình.

BHXH tỉnh đã giảm mạnh thủ tục từ 263 xuống chỉ còn 25 thủ tục, mục tiêu đơn giản hóa, giảm chi phí, thời gian cho người dân và doanh nghiệp khi làm việc với BHXH, BHYT.

Quảng Ninh đã xây dựng thước đo thành công thực tế cho việc triển khai BHXH, BHYT không chỉ bằng các con số ấn tượng, mà còn bằng những chính sách hỗ trợ cụ thể, chiến dịch tuyên truyền sâu sát, và giải pháp khẩn cấp nhân văn. Từ những nỗ lực trên, đóng vai trò nền tảng vững chắc trong xây dựng hệ thống an sinh xã hội toàn diện an toàn về thu nhập, chăm sóc sức khỏe và sự bình đẳng xã hội cho mọi người dân.