Tăng cường phân cấp, nâng cao hiệu quả thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia vùng đồng bào DTTS và miền núi

Sáng 13/8, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị trực tuyến toàn quốc tổng kết Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (DTTS&MN) giai đoạn 2021-2025 và định hướng nội dung giai đoạn 2026-2030. 

Tham dự hội nghị còn có các đồng chí: Đỗ Văn Chiến, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam; Nguyễn Hòa Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương các chương trình mục tiêu quốc gia; lãnh đạo các ban, bộ, ngành, cơ quan Trung ương; lãnh đạo các tỉnh, thành phố; các đại sứ, đại diện các tổ chức quốc tế tại Việt Nam. Về phía tỉnh Quảng Ninh, dự hội nghị tại điểm cầu Trung ương có đồng chí Nguyễn Văn Công, Phó Chủ tịch UBND tỉnh.

Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS&MN giai đoạn 2021-2030 (Chương trình 1719) là một quyết sách lịch sử, thể hiện ý Đảng, lòng dân. Sau gần 5 năm triển khai, đã có 6/9 nhóm mục tiêu do Quốc hội giao cơ bản đạt và vượt kế hoạch. Tỷ lệ hộ nghèo vùng DTTS&MN đã giảm trung bình 3,4% mỗi năm, vượt mục tiêu đề ra là trên 3%. Thu nhập bình quân đầu người của đồng bào DTTS đến cuối năm 2024 đạt 43,4 triệu đồng, tăng gấp 3,1 lần so với năm 2020, dự kiến sẽ đạt 45,9 triệu đồng vào cuối năm 2025, tức tăng 3,3 lần.

Tổng mức vốn để thực hiện Chương trình giai đoạn 2021-2025 là trên 137.000 tỷ đồng, tạo nền tảng cho cuộc cách mạng về cơ sở hạ tầng điện - đường - trường - trạm. Đã có 6.018 công trình giao thông nông thôn được xây dựng, cùng với 8.673km đường được bê tông hóa, đã mở ra cơ hội giao thương, kết nối các vùng miền. 442 công trình điện và 809 công trình nước sinh hoạt tập trung được đầu tư. Hệ thống giáo dục được củng cố với 1.032 trường phổ thông dân tộc nội trú, bán trú được đầu tư cơ sở vật chất. Lĩnh vực y tế được tăng cường, người dân được tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe tốt hơn ngay tại cơ sở. Những ngôi nhà tạm, nhà dột nát dần được thay thế bởi những mái ấm kiên cố với 42.567 hộ được hỗ trợ về nhà ở và 10.549 hộ được hỗ trợ đất ở.

Các giá trị văn hóa truyền thống được đánh thức và phát huy mạnh mẽ, góp phần biến di sản thành tài sản, gắn kết bảo tồn văn hóa với phát triển du lịch. 403 dự án hỗ trợ sản xuất theo chuỗi giá trị và 2.562 dự án phát triển sản xuất cộng đồng đã thu hút gần 40.000 ngàn hộ dân tham gia. Đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào DTTS&MN đổi thay tích cực từng ngày.

Bám sát các định hướng, chỉ đạo của Trung ương, nhằm cụ thể hóa Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025, tỉnh Quảng Ninh đã chủ động ban hành, triển khai nhiều chính sách mang lại hiệu quả rõ rệt, bứt phá: Thu nhập bình quân đầu người vùng đồng bào DTTS, miền núi, biên giới, hải đảo của tỉnh đạt 83,79 triệu đồng/người/năm (tăng 40,09 triệu đồng/người/năm so với năm 2020). Tỉnh kiên trì phương châm “lấy đầu tư công dẫn dắt đầu tư”, tập trung, ưu tiên dành nguồn lực thực hiện Nghị quyết 06 với quy mô vốn huy động đạt hơn 120.000 tỷ. Tỉnh đã hoàn thành trước 3 năm chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, chuyển sang thực hiện theo chuẩn nghèo đa chiều của tỉnh cao hơn mức bình quân chung của cả nước; tiếp tục tập trung nâng cao chất lượng, bổ sung các tiêu chí/chỉ tiêu đạt chuẩn nông thôn mới theo bộ tiêu chí nông thôn mới giai đoạn 2021-2025 đối với các xã vùng đồng bào DTTS, miền núi, biên giới, hải đảo. Tỉnh Quảng Ninh cũng đã được Thủ tướng Chính phủ quyết định công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới năm 2024.

Tỉnh phấn đấu đến năm 2030 cơ bản hoàn thành chỉ tiêu đã đề ra trong Mục tiêu quốc gia về phát triển bền vững đến năm 2030; tiếp tục thu hẹp khoảng cách giàu nghèo, chênh lệch vùng, miền trong tỉnh; các xã không còn hộ nghèo theo chuẩn nghèo của tỉnh; 100% hộ mới thoát nghèo đủ điều kiện, có nhu cầu vay vốn được tiếp cận nguồn vốn tín dụng chính sách kịp thời. Các xã thuộc vùng đồng bào DTTS, miền núi, biên giới, hải đảo của tỉnh có hệ thống kết cấu kinh tế - xã hội đồng bộ, hiện đại, liên thông, tổng thể, kết nối thuận lợi với các vùng phát triển của tỉnh; 100% xã vùng đồng bào DTTS, miền núi, biên giới, hải đảo của tỉnh đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao.

Tại hội nghị, các đại biểu cũng đã tập trung thảo luận, đánh giá kết quả, tồn tại, hạn chế trong thực hiện Chương trình giai đoạn 2021-2025; đề xuất những nội dung cụ thể Chương trình giai đoạn II trong bối cảnh cả nước vừa thực hiện sắp xếp lại bộ máy và mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. 

Phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ghi nhận và đánh giá cao tinh thần quyết tâm, nỗ lực, sự vào cuộc của toàn bộ hệ thống chính trị và sự đồng hành ủng hộ của nhân dân trong thực hiện Chương trình. Thủ tướng nhấn mạnh, vượt lên trên những con số, Chương trình mục tiêu quốc gia 1719 là một chiến lược đầu tư cho phát triển cân bằng, hài hòa và bền vững của cả quốc gia, khẳng định mạnh mẽ và nhất quán chủ trương của Đảng và Nhà nước: Các dân tộc bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng, giúp nhau cùng phát triển và không để ai bị bỏ lại phía sau. Đây là nhân tố cốt lõi để xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc ngày càng vững mạnh, tạo thành sức mạnh nội sinh to lớn. Đặc biệt, bằng việc ổn định dân cư, phát triển kinh tế, nâng cao dân trí, Chương trình đã góp phần xây dựng "thế trận lòng dân" vững chãi nơi phên giậu của Tổ quốc, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và bảo vệ toàn vẹn chủ quyền lãnh thổ quốc gia.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu thời gian tới, các địa phương phải tập trung cụ thể hóa chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước để không ngừng nâng cao đời sống tinh thần, vật chất của người dân. Các mục tiêu phải thiết thực, cụ thể, khả thi, dễ kiểm tra, giám sát. Trọng tâm là tạo thêm nhiều việc làm cho người dân; khích lệ và lan tỏa tinh thần nhân dân tự lực, tự cường, thoát nghèo, làm giàu từ bàn tay, khối óc của mình trên chính mảnh đất quê hương; đảm bảo mọi người dân được tiếp cận bình đẳng về giáo dục, y tế, văn hóa; hạ tầng giao thông, viễn thông, điện, nước được đầu tư đồng bộ, hiện đại, đảm bảo tính bền vững cho sự phát triển. Các bộ, ban, ngành phối hợp chặt chẽ với địa phương, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, đảm bảo đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, phát huy hiệu quả nguồn ngân sách thực hiện Chương trình giai đoạn II dự kiến lên tới 150.000 đến 160.000 tỷ đồng. 

Tại hội nghị, thôn Phiêng Sáp (xã Đồng Tâm, huyện Bình Liêu trước đây), nay thuộc xã Lục Hồn, tỉnh Quảng Ninh, vinh dự là một trong 18 tập thể trên toàn quốc được nhận Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ vì có thành tích xuất sắc trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025.