Quyết liệt, đồng bộ giải pháp thu ngân sách

Nhiệm kỳ 2020-2025, công tác quản lý thu ngân sách nhà nước (NSNN) luôn được Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh xác định là nhiệm vụ then chốt, giữ vai trò bảo đảm nguồn lực tài chính vững chắc cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Quán triệt các nghị quyết, chủ trương của Đảng về phát triển kinh tế - xã hội, tỉnh đã chủ động xây dựng và thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ, sáng tạo nhằm khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế, mở rộng nguồn thu. Nhờ đó, Quảng Ninh không chỉ duy trì đà tăng trưởng ổn định, mà còn tạo nền tảng vững chắc để hoàn thành và vượt các mục tiêu, chỉ tiêu mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XV đã đề ra.

Bứt phá thu ngân sách

Theo Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XV nhiệm kỳ 2020-2025, dự kiến giai đoạn 2021-2025, tổng thu NSNN trên địa bàn tỉnh đạt trên 243.800 tỷ đồng, tăng khoảng 16% so với giai đoạn 2016-2020. Nhằm hiện thực hóa mục tiêu này, tỉnh đã ban hành hàng loạt cơ chế, chính sách và giải pháp đồng bộ. Cụ thể, cơ chế điều hành ngân sách được xây dựng chặt chẽ, quy định rõ phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi, tỷ lệ phân chia các khoản thu giữa các cấp chính quyền; định mức phân bổ chi thường xuyên giai đoạn 2022-2025 bảo đảm nguyên tắc ngân sách tỉnh giữ vai trò chủ đạo, đồng thời phân cấp tối đa các khoản thu gắn với trách nhiệm quản lý của từng địa phương. Tỉnh cũng tăng tỷ lệ điều tiết từ ngân sách cấp dưới về ngân sách cấp trên đối với các khoản thu phân chia.

Cùng với đó, tỉnh chỉ đạo cơ cấu lại nguồn thu, chi NSNN, chú trọng tăng tỷ lệ thu nội địa; đổi mới cơ chế điều hành và phân cấp ngân sách hợp lý gắn với nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu; bảo đảm thu đúng, thu đủ, nộp ngân sách kịp thời và đẩy mạnh các giải pháp chống thất thu.

Các định hướng phát triển kinh tế gắn với bảo vệ môi trường, bảo đảm an sinh xã hội cũng được thể hiện rõ qua nhiều nghị quyết quan trọng, như Nghị quyết số 01-NQ/TU ngày 16/11/2020 về phát triển nhanh, bền vững ngành công nghiệp chế biến, chế tạo giai đoạn 2020-2025, định hướng 2030; Nghị quyết số 10-NQ/TU ngày 26/9/2022 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu và bảo đảm an ninh nguồn nước giai đoạn 2022-2023… Những định hướng này giúp đa dạng hóa cơ cấu nguồn thu, giảm phụ thuộc vào khai thác tài nguyên, với các lĩnh vực dịch vụ, thương mại, du lịch và bất động sản giữ vai trò mũi nhọn.

Nhờ triển khai đồng bộ các nghị quyết và giải pháp trên, tổng thu NSNN giai đoạn 2021-2025 ước đạt 274.000 tỷ đồng, bằng 1,3 lần so với giai đoạn 2016-2020, tăng bình quân 3,1%/năm (vượt chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XV đề ra). Tỷ lệ đóng góp các khoản thu (không bao gồm tiền sử dụng đất) vào tăng trưởng GRDP bình quân đạt khoảng 13%. Trong đó, thu nội địa dự kiến đạt 195.756 tỷ đồng, chiếm khoảng 71% tổng thu, phản ánh xu hướng phát triển ổn định, bền vững, không phụ thuộc vào nguồn thu từ đất hay thuế nhập khẩu.

Từ đảm bảo được nguồn thu hằng năm, tỉnh Quảng Ninh đã cân đối được nguồn chi đầu tư phát triển và chi thường xuyên. Tổng chi ngân sách địa phương giai đoạn 2021-2025 dự kiến đạt 136.865 tỷ đồng, bằng 126% dự toán Trung ương giao, bằng 94% dự toán tỉnh giao, bằng 111% so với giai đoạn 2016-2020. Trong đó, chi đầu tư phát triển dự kiến trên 70.000 tỷ đồng, chiếm trên 50% tổng chi, ưu tiên rõ rệt cho các lĩnh vực then chốt như: Hạ tầng giao thông, giáo dục, y tế, cải cách hành chính. Việc hoàn thành kế hoạch tài chính 5 năm cho thấy khả năng điều hành linh hoạt và kỷ luật tài chính nghiêm túc của tỉnh, đảm bảo hài hòa giữa tăng thu, tiết kiệm chi và cân đối hợp lý giữa các nguồn lực.

Trên nền tảng chuyển dịch cơ cấu kinh tế và mở rộng cơ sở thu, Quảng Ninh tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp quản lý, điều hành thu ngân sách nhằm bảo đảm hoàn thành và vượt các chỉ tiêu đã đề ra. Theo Nghị quyết số 31-NQ/TU ngày 2/12/2024 của Tỉnh ủy và Nghị quyết số 237/NQ-HĐND ngày 6/12/2024 của HĐND tỉnh về nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2025, số thu NSNN năm 2025 của tỉnh được xác định không thấp hơn 57.330 tỷ đồng, trong đó thu nội địa dự kiến đạt hơn 39.530 tỷ đồng, tăng 1.964 tỷ đồng so với dự toán Trung ương giao. Cùng với chỉ tiêu này, Quảng Ninh còn đặt ra những mục tiêu kinh tế quan trọng khác như đón 20 triệu lượt khách du lịch, kim ngạch xuất khẩu đạt 3.980 triệu USD, tổng vốn đầu tư xã hội tăng 10% và tổng mức bán lẻ hàng hóa cùng doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 14,6%.

Đồng bộ các giải pháp

Để hiện thực hóa các mục tiêu, ngay từ đầu năm, tỉnh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, đôn đốc các sở, ban, ngành và địa phương tập trung triển khai biện pháp điều hành NSNN, đồng thời chống thất thu. Trên cơ sở chỉ đạo này, ngành Thuế, Hải quan đã bám sát tiến độ thu, phân tích chi tiết từng địa bàn, từng khu vực và từng sắc thuế để nhận diện rõ các nguồn thu tiềm năng cũng như những khoản còn thất thu. Từ đó, các giải pháp quản lý hiệu quả được triển khai song song với việc hỗ trợ doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn, nhất là trong ngành Than, doanh nghiệp FDI và hoạt động xuất nhập khẩu.

Cụ thể, Đảng uỷ Hải quan Quảng Ninh đã ban hành các chỉ thị chỉ đạo thu NSNN, trong đó đề ra những giải pháp phù hợp với tình hình, triển khai hiệu quả nhiệm vụ của toàn ngành. Đồng thời phát huy sự chủ động - kiến tạo với thế mạnh hải quan về cải cách hành chính, hiện đại hóa, cắt bỏ các rào cản bất hợp lý, giảm thời gian thông quan giải phóng hàng, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh… Đặt biệt, phối hợp chặt chẽ với các ngành chức năng và chính quyền địa phương để ngăn chặn buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới. Các biện pháp này không chỉ đảm bảo thu đúng, thu đủ, thu kịp thời, mà còn tạo môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng.

Cùng với những nỗ lực của lực lượng Hải quan, ngành Thuế cũng triển khai quyết liệt nhiều giải pháp nhằm quản lý hiệu quả nguồn thu và khai thác tối đa tiềm năng từ các lĩnh vực còn dư địa lớn, đặc biệt là tài nguyên khoáng sản, kinh doanh bất động sản, hoạt động kinh tế số, giao dịch xuyên biên giới và thuế vãng lai. Cùng với đó, ngành tập trung kiểm tra, rà soát, ngăn chặn những trường hợp vi phạm về hoá đơn điện tử, kiểm soát chặt chẽ số chi hoàn thuế GTGT. Các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp cũng được triển khai thông qua đổi mới phương thức tuyên truyền, giúp người nộp thuế dễ tiếp cận và thực hiện nghĩa vụ tài chính. 

Nhờ những nỗ lực đồng bộ, 7 tháng đầu năm 2025, tổng thu NSNN trên địa bàn đạt 35.455 tỷ đồng, bằng 64% dự toán Trung ương giao và tăng 3% so với cùng kỳ; thu nội địa đạt trên 25.000 tỷ đồng, bằng 67% dự toán Trung ương giao, tăng 11% so với cùng kỳ. Nhiều khoản thu lớn đạt kết quả khả quan như khu vực DNNN Trung ương đạt 65,7%, DNNN địa phương đạt 77,6%, doanh nghiệp FDI đạt 63,1%, tiền sử dụng đất đạt 61,2% dự toán tỉnh giao.

Tuy nhiên, bước vào những tháng cuối năm, công tác thu NSNN dự báo còn đối mặt nhiều thách thức, từ việc thu xuất nhập khẩu chịu tác động của chính sách thuế mới, đến các khoản thu từ đất đai chậm do vướng mắc thủ tục và giải phóng mặt bằng, cùng với tác động từ các chính sách hoãn, giãn nộp thuế của Chính phủ. Trước tình hình đó, UBND tỉnh đã xác định 8 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, trong đó nhấn mạnh việc tháo gỡ điểm nghẽn đất đai, đẩy nhanh đầu tư công, khai thác nguồn thu từ các dự án trọng điểm, đồng thời tăng cường thu hồi nợ đọng và xử lý nghiêm vi phạm về thuế.

Bên cạnh đó, Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Đức Ấn yêu cầu các sở, ban, ngành nâng cao tinh thần trách nhiệm, quyết liệt thực hiện nhiệm vụ tháng 8 nhằm đảm bảo mục tiêu tăng trưởng kinh tế - xã hội quý III đạt 19,6%. Trong đó, tập trung hỗ trợ ngành than, điện duy trì sản xuất theo đúng kịch bản đã đề ra, đẩy nhanh tiến độ khởi công các dự án mới và giải phóng mặt bằng cho cả đầu tư công và vốn ngoài ngân sách, đặc biệt là tại hai khu công nghiệp trọng điểm Sông Khoai và Bắc Tiền Phong. Các ngành, địa phương tiếp tục rà soát tiến độ từng khoản thu, từng sắc thuế, bảo đảm thu đúng, đủ, kịp thời và khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi thành lập doanh nghiệp.

Với sự chỉ đạo sát sao của lãnh đạo tỉnh, sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, địa phương cùng nỗ lực đồng hành với doanh nghiệp, Quảng Ninh đang từng bước tiến gần hơn tới mục tiêu hoàn thành dự toán thu NSNN năm 2025. Đây sẽ là nền tảng quan trọng để tỉnh bước vào nhiệm kỳ tới với quyết tâm duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế ổn định, tiếp tục bảo đảm nguồn lực cho các chương trình phát triển bền vững, nâng cao chất lượng cuộc sống nhân dân và giữ vững vị thế trong nhóm địa phương dẫn đầu cả nước về kết quả thu ngân sách.