Tập trung giải các bài toán lớn về KHCN

Tại Quảng Ninh, tinh thần của Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22/12/2024  của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học công nghệ (KHCN), đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã và đang được hiện thực hóa bằng việc tập trung giải quyết các bài toán lớn: Từ hoàn thiện thể chế, chính sách, phát triển hạ tầng KHCN, đào tạo nhân lực chất lượng cao đến đổi mới mô hình tăng trưởng trên nền tảng KHCN và chuyển đổi số.

Một trong những nội dung trọng tâm của Nghị quyết 57 là yêu cầu “tiếp tục hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số theo hướng mở, thông thoáng, minh bạch và tạo động lực cho sáng tạo”. Tại Quảng Ninh, quan điểm này được cụ thể hóa bằng nhiều Nghị quyết có tính dẫn dắt như Nghị quyết số 04-NQ/TU (ngày 5/5/2012) và Nghị quyết số 07-NQ/TU (ngày 13/3/2017) về phát triển KHCN; Nghị quyết số 13-NQ/TU (ngày 28/4/2023) về phát triển KHCN và đổi mới sáng tạo đến năm 2030; Nghị quyết số 43/2016/NQ-HĐND (ngày 7/12/2016) và Nghị quyết số 313/2020/NQ-HĐND (ngày 9/12/2020) về một số cơ chế tài chính khuyến khích, hỗ trợ các tổ chức, cá nhân trong hoạt động KHCN trên địa bàn tỉnh; Nghị quyết số 39/2024/NQ-HĐND (ngày 10/7/202 quy định định mức lập dự toán và mức chi kinh phí ngân sách nhà nước thực hiện nhiệm vụ KHCN trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh…

Đặc biệt, tỉnh đã thành lập Quỹ phát triển KHCN cấp tỉnh nhằm tạo nguồn lực tài chính ổn định để hỗ trợ nghiên cứu, thương mại hóa sản phẩm KHCN, phát triển doanh nghiệp đổi mới sáng tạo. Cùng với đó là các cơ chế hỗ trợ đăng ký sở hữu trí tuệ, phát triển tài sản trí tuệ, tham gia sàn giao dịch công nghệ, kết nối cung cầu… Chính nhờ các chính sách đi trước, đi cùng thực tiễn, Quảng Ninh đã từng bước đưa sáng kiến, kết quả nghiên cứu vào đời sống, góp phần giải quyết những bài toán cụ thể trong nông nghiệp, môi trường, quản lý đô thị, giáo dục, y tế và dịch vụ công.

Nghị quyết 57 cũng chỉ rõ: “Phát triển đồng bộ kết cấu hạ tầng KHCN, đặc biệt là hạ tầng nghiên cứu, trung tâm đổi mới sáng tạo, khu công nghệ cao, khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, hạ tầng số”. Với Quảng Ninh, đầu tư cho hạ tầng KHCN là lựa chọn chiến lược, bởi chính hạ tầng sẽ quyết định chất lượng nghiên cứu, khả năng ứng dụng và lan tỏa công nghệ.

Hiện tại, Quảng Ninh đang tập trung triển khai Đề án xây dựng “Khu trình diễn, giới thiệu, chuyển giao mô hình thực nghiệm ứng dụng tiến bộ KHCN, lưu trữ nguồn gen tỉnh Quảng Ninh; Đề án xây dựng các trung tâm khám phá khoa học và đổi mới sáng tạo tại Móng Cái, Vân Đồn, Hạ Long, Quảng Yên; Khu CNTT tập trung (Hạ Long ICT Park); Trung tâm giám sát, điều hành thông minh tỉnh (IOC); Trung tâm kiểm soát an toàn thông tin mạng tỉnh (SOC)… đảm bảo đồng bộ, hiện đại, liên thông, tạo nền tảng vững chắc để nâng tầm ảnh hưởng của hoạt động KHCN và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số đối với KT-XH. 

Ngoài ra, tỉnh cũng đang tập trung phát triển nguồn nhân lực KHCN, chú trọng đào tạo nhân lực trình độ cao, nhân lực số và nhân lực sáng tạo thông qua việc ban hành các chính sách thu hút, bồi dưỡng và trọng dụng nhân tài trong lĩnh vực này. Hằng năm, tỉnh dành ngân sách cho việc bồi dưỡng, tập huấn kỹ năng công nghệ số, kỹ năng nghiên cứu ứng dụng cho CBCCVC và lực lượng lao động trẻ. Hợp tác chiến lược với các trường đại học lớn như Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Bách Khoa, Học viện Nông nghiệp… cũng được mở rộng để phát triển chương trình đào tạo liên kết, đặt hàng đào tạo theo nhu cầu thực tiễn.

Đặc biệt, Quảng Ninh đã triển khai các chương trình nghiên cứu, học tập tại nước ngoài cho đội ngũ cán bộ, công chức nhằm tạo môi trường giao thoa công nghệ và tư duy sáng tạo quốc tế cho thế hệ kế cận. Nhiều địa phương trong tỉnh đã chủ động tổ chức các cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên, hỗ trợ học sinh, sinh viên nghiên cứu KHKT, hình thành tinh thần khởi nghiệp từ sớm và khơi dậy tư duy sáng tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực KHCN. 

Thông qua nỗ lực giải quyết những thách thức về KHCN, Quảng Ninh đang cho thấy quyết tâm cao trong hiện thực hóa tinh thần Nghị quyết số 57 - lấy KHCN làm trụ cột, lấy đổi mới sáng tạo làm động lực, chuyển đổi số làm phương thức để phát triển nhanh, bền vững và toàn diện.