Sức hút từ chợ phiên Hà Lâu

Chợ phiên vùng cao từ lâu đã trở thành thương hiệu, thu hút sự quan tâm của du khách gần xa. Chợ phiên Hà Lâu (xã Hà Lâu, huyện Tiên Yên) gần đây liên tục được quan tâm, làm mới, kết hợp với Lễ hội Văn hóa, Thể thao dân tộc Dao, đang góp phần tạo nên một sản phẩm du lịch hấp dẫn.

Hình thành từ năm 1965, chợ phiên Hà Lâu ban đầu là nơi trao đổi, mua bán sản vật của người dân địa phương, với khoảng 70% dân số là người Dao. Tuy nhiên, theo thời gian, chợ dần mai một. “Nhận thấy tầm quan trọng của việc bảo tồn văn hóa truyền thống và phục vụ du khách trải nghiệm, huyện Tiên Yên đã quan tâm phục dựng, tổ chức lại chợ nhằm thu hút, thúc đẩy du lịch địa phương" - ông Tạ Vĩnh Thắng, Trưởng Phòng VH-TT huyện Tiên Yên, chia sẻ.

Từ cuối tháng 10/2018, huyện Tiên Yên phục dựng và tổ chức lại chợ định kỳ vào sáng chủ nhật hàng tuần trên diện tích hơn 1.000m² tại trung tâm xã Hà Lâu. Nhờ đó, chợ phiên không chỉ được khôi phục mà còn phát triển mạnh mẽ, trở thành điểm đến hấp dẫn. 

Không chỉ là nơi giao thương, chợ còn lưu giữ các giá trị văn hóa đặc sắc của người Dao và các dân tộc trong vùng. Du khách có thể tham gia các trò chơi dân gian như cầu lông gà, ném pao, ném còn, chèo mảng trên sông hay thưởng thức hát giao duyên, tái hiện lễ cấp sắc, nghi thức rước dâu trong đám cưới người Dao, trình diễn thêu thổ cẩm.

Nhằm nâng tầm chợ phiên, từ năm 2022, huyện Tiên Yên kết hợp tổ chức Lễ hội Văn hóa, Thể thao dân tộc Dao cùng chợ phiên Hà Lâu, mở rộng quy mô, phát huy nét đẹp văn hoá địa phương, thu hút du khách. Từ năm 2024, chợ phiên kéo dài 2 ngày với nhiều hoạt động đặc sắc. Sau phần lễ, phần hội bắt đầu với các trò chơi dân gian sôi động như kéo co, đẩy gậy, bắn nỏ, đi cà kheo... thể hiện sức mạnh và tinh thần đồng đội. Trận giao lưu bóng đá nữ giữa đội Dao Thanh Y và Sán Chỉ cũng mang đến những phút giây kịch tính, gắn kết cộng đồng.

Ngoài ra, du khách có thể tham gia các cuộc thi gói bánh chưng gù, giã gạo bằng cối đạp chân, thêu họa tiết thổ cẩm, thưởng thức nghệ thuật thổi kèn lá độc đáo. Điểm nhấn quan trọng là không gian trưng bày văn hóa Dao Thanh Y và Dao Thanh Phán với tranh thờ tâm linh, trang phục truyền thống, công cụ lao động, giúp du khách hiểu rõ hơn về đời sống của người Dao. Không gian trình diễn thủ công mỹ nghệ cũng gây ấn tượng với các sản phẩm thổ cẩm, khăn thêu, mũ che đan, đồ trang sức bạc. Năm nay, chợ còn ứng dụng công nghệ số với hoạt động livestream bán hàng nông sản, giúp sản phẩm địa phương tiếp cận thị trường rộng hơn.

Khi màn đêm buông xuống, sân thể thao xã Hà Lâu rực sáng với chương trình giao lưu văn nghệ, hát đối và thi trình diễn duyên dáng chợ phiên vùng cao. Trong không gian lửa hội bập bùng, du khách được thưởng thức những giai điệu truyền thống, cảm nhận sức sống văn hóa bền bỉ nơi đây.

Mùa chợ phiên gần đây liên tục được làm mới với nhiều trải nghiệm thú vị như cho thuê trang phục dân tộc để chụp ảnh check-in, ngâm chân thuốc bắc Dao đỏ thư giãn, tham gia các trò chơi dân gian như bịt mắt bắt gà, tung còn, đập niêu, chèo mảng... Ban tổ chức cũng đầu tư trang trí lại cổng chợ, sân khấu và các góc check-in để tạo dấu ấn đặc biệt, hấp dẫn dành cho du khách.

Nhờ sự quan tâm và đổi mới không ngừng, chợ phiên Hà Lâu đang phần nào tạo sức hút riêng, góp phần thúc đẩy du lịch địa phương. Tuy nhiên, vẫn còn những khó khăn như vị trí xa xôi, giao thông chưa thuận lợi, thiếu các điểm đến kết nối, khiến trải nghiệm của du khách chưa thực sự trọn vẹn. Một số hoạt động tại chợ vẫn mang tính sân khấu hóa, chưa tái hiện được không khí tự nhiên, sôi động của một phiên chợ truyền thống - nơi người dân thực sự trao đổi, mua bán và gặp gỡ nhau...