Những 'cỗ máy' livestream bán hàng của showbiz Việt đóng băng

Năm 2023, 2024, thị trường giải trí Việt chứng kiến trào lưu nghệ sĩ nhảy vào cuộc đua livestream bán hàng. Song những tháng qua, xu hướng đó đang dần giảm nhiệt, thoái trào.

Những phiên livestream bán hàng kéo dài nhiều giờ đồng hồ, thậm chí hơn một ngày của sao Việt với con số thu về hàng tỷ đồng, là điều không hiếm gặp trong năm 2023, 2024. Showbiz Việt từng xuất hiện những “chiến thần chốt đơn” như Diệp Lâm Anh, Lê Dương Bảo Lâm, Hương Giang…

Thế nhưng, cơn sốt livestream bán hàng bắt đầu có dấu hiệu giảm nhiệt từ đầu năm nay, gần nhất là đầu tháng 3, khi Thùy Tiên và nhiều người nổi tiếng khác vướng bê bối vì quảng cáo sai sự thật, bán hàng giả. Không chỉ vậy, sau nhiều sự vụ ồn ào, niềm tin của người tiêu dùng đối với những nghệ sĩ là KOLs, KOC dần bị phá vỡ.

Theo chuyên gia, ở thời điểm hiện tại, các "chiến thần chốt đơn" của showbiz Việt bắt đầu "phanh" lại. Họ có cái nhìn thực tế hơn về livestream shopping, hết kỳ vọng "làm giàu nhanh". Không ít nghệ sĩ nhận ra rằng việc bán hàng "thô" có thể làm tổn hại đến hình ảnh và uy tín lâu dài, đối diện vô vàn rủi ro nếu không được kiểm soát chặt chẽ.

Nghệ sĩ Việt không còn đổ xô livestream, quảng cáo

Livestream bán hàng từng là "mảnh đất" màu mỡ, mang lại thu nhập khủng cho hàng loạt nghệ sĩ Việt. Từ những ngôi sao hạng A như Trấn Thành, Trường Giang, Hồ Ngọc Hà, đến những nghệ sĩ trẻ như Hòa Minzy, Đức Phúc, Diệp Lâm Anh, Trang Pháp... đều bước chân vào cuộc đua bán hàng trực tuyến.

Có giai đoạn, nghệ sĩ nhẵn mặt trên những buổi livestream kéo dài nhiều giờ đồng hồ, thậm chí với những phiên megalive, thời lượng còn hơn 24 tiếng liên tiếp. Lần lượt những con số doanh thu khủng từ các phiên live của nghệ sĩ được tung ra, sau đó "flex" trên nhiều nền tảng mạng như một thành tích.

Từ đây, những "cỗ máy bán hàng" của showbiz Việt được "phát hiện". Một số có thể kể đến là Diệp Lâm Anh, Lê Dương Bảo Lâm, Hoa hậu Khánh Vân, Hương Giang...

Cuối năm 2023, Diệp Lâm Anh từng tiết lộ doanh thu bán hàng trực tuyến mang lại gần 4 tỷ đồng. Ít tháng sau, "chị đẹp" này tiếp tục có phiên live kéo dài 36 tiếng, với dàn khách mời là các "chiến thần chốt đơn" như Phạm Thoại, Call me Duy, đến những người nổi tiếng như Trang Pháp, Khổng Tú Quỳnh, Quỳnh Nga, Kỳ Duyên, Hương Giang…, với doanh thu ghi nhận con số hơn 35 tỷ đồng.

Không kém cạnh Diệp Lâm Anh là Hoa hậu Khánh Vân với những phiên live liên tiếp, thu về hàng tỷ đồng. Một gương mặt khác "đắt show" livestream là Lê Dương Bảo Lâm. Với khả năng hoạt ngôn, ứng biến nhanh và nhiều chiêu trò gây sốc, nam diễn viên xuất hiện dày đặc trong các buổi live kéo dài nhiều giờ, với đủ các mặt hàng, từ thực phẩm, đồ uống đến mặt hàng gia dụng... Danh xưng "thánh livestream" gắn liền với Lê Dương Bảo Lâm trong một thời gian dài.

Nguồn lợi lớn từ hoa hồng, hợp đồng với nhãn hàng lẫn cơ hội gia tăng tên tuổi đã biến livestream trở thành kênh kiếm tiền mới của người nổi tiếng. Trong một bài phỏng vấn, Diệp Lâm Anh từng chia sẻ thù lao được trả từ livestream bán hàng cao gấp hàng chục lần so với cát-xê dự sự kiện. Hay Lê Dương Bảo Lâm cho rằng livestream mang lại tiền bạc, giúp gia đình anh đổi đời.

Tuy nhiên, từ đầu năm đến nay, ngành công nghiệp livestream ở Việt Nam lung lay khi hàng loạt KOL, KOC vướng bê bối, bị khách hàng kêu gọi tẩy chay. Vụ việc gây chấn động nhất phải nhắc đến là Thùy Tiên, Quang Linh Vlogs, Hằng Du Mục bị khởi tố vì hàng giả, lừa dối khách hàng.

Sau những sự vụ ồn ào, không khó để nhận ra, vài tháng qua, các nghệ sĩ Việt đã không còn đổ xô livestream bán hàng như trước. Hình ảnh nghệ sĩ ăn ngủ, thức xuyên đêm để cười nói, hô hào, kêu gọi khán giả mua hàng, gần như không còn xuất hiện. Các "chiến thần chốt đơn" như Lê Dương Bảo Lâm, Diệp Lâm Anh, Khánh Vân... trở nên im ắng hơn trước. Fanpage, trang cá nhân với hàng triệu lượt theo dõi của họ, chủ yếu chia sẻ các hoạt động cá nhân, clip, ảnh dự sự kiện.

Nghệ sĩ hết kỳ vọng 'làm giàu nhanh'

Trao đổi với Tri Thức - Znews, TS Nguyễn Văn Thăng Long, Giảng viên Cao cấp ngành Truyền thông Chuyên nghiệp, Đại học RMIT đánh giá việc nghệ sĩ hạn chế livestream bán hàng hoặc đổ xô quảng cáo, xuất phát từ nhiều nguyên nhân.

Trong đó, hàng loạt bê bối liên quan đến người nổi tiếng quảng cáo sai sự thật, sản phẩm kém chất lượng làm ảnh hưởng tới niềm tin của công chúng không chỉ vào nghệ sĩ, mà còn đối với toàn bộ mô hình livestream do họ dẫn dắt. Khi niềm tin bị phá vỡ, khách hàng chuyển từ mua hàng bốc đồng, theo cảm xúc, sang đánh giá kỹ lưỡng, thận trọng hơn, với thời gian quyết định lâu hơn, dựa vào những thương hiệu, nền tảng uy tín, lâu năm.

"Điều này làm thay đổi cơ bản động lực mua sắm, khiến bất kỳ người nổi tiếng nào cũng khó đạt được thành công 'chốt đơn' trong livestream như trước nếu không có chất lượng sản phẩm được kiểm chứng và sự minh bạch, hoặc sẽ gặp rủi ro với tỷ lệ đổi trả cao hơn làm ảnh hưởng tới hình ảnh của mình", chuyên gia đánh gia.

Ngoài ra, theo TS, đây cũng là thời gian để các nghệ sĩ từng tham gia các phiên livestream có thời gian nhìn nhận, đánh giá cẩn trọng lại chiến lược phát triển hình ảnh bản thân. Việc tham gia livestream dù có thể mang đến thu nhập cao trong ngắn hạn, nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Việc hạn chế quảng cáo, livestream cho thấy nghệ sĩ muốn giữ gìn uy tín, hình ảnh cá nhân sạch, tránh liên lụy từ các sản phẩm kém chất lượng. Cả người nổi tiếng và khán giả đều có cái nhìn thực tế hơn về livestream shopping, hết kỳ vọng "làm giàu nhanh". Họ nhận ra rằng việc bán hàng "thô" có thể làm tổn hại đến hình ảnh và uy tín lâu dài nếu không được kiểm soát chặt chẽ.

Các nghệ sĩ cũng đang tìm kiếm các hình thức kiếm thu nhập bền vững hơn, ít rủi ro cho hình ảnh cá nhân. Thay vì chỉ tập trung vào việc bán hàng trực tuyến cho nhiều nhãn hàng mà họ không thể hiểu hết được dịch vụ, chất lượng sản phẩm, nhiều người nổi tiếng đang chuyển hướng sang xây dựng hình ảnh chuyên gia trong một lĩnh vực cụ thể, cung cấp nội dung có giá trị và xây dựng cộng đồng bền vững.

Ở chiều ngược lại, sau thời gian khuyến mãi để tạo nhu cầu thị trường, nhận thức thương hiệu trong ngắn hạn, các nhãn hàng sẽ tìm kiếm những kênh bán hàng hiệu quả hơn và bền vững, không chỉ phụ thuộc vào livestream của người nổi tiếng. Họ đầu tư vào các kênh thương mại điện tử chính thống, phát triển các chiến dịch marketing tổng thể, và hợp tác với một vài nghệ sĩ hay người nổi tiếng có chuyên môn, uy tín trong từng ngành hàng cụ thể.

Về lâu dài, thị trường sẽ có sự phân hoá rõ rệt giữa nghệ sĩ chọn con đường thương mại, kiếm tiền nhờ vào nền tảng bán hàng và những người giữ hình ảnh nghệ thuật thuần túy.

Với các nghệ sĩ đi theo con đường thương mại, họ sẽ chuyên nghiệp hoá hơn trong việc chọn thương hiệu uy tín để hợp tác. Đồng thời, nhóm này luôn có đội ngũ chuyên môn thẩm định thương hiệu phù hợp với hình ảnh mà họ hướng đến. Ngoài ra, các nghệ sĩ cũng tăng cường việc kiểm soát chất lượng, tự trải nghiệm sản phẩm trước khi giới thiệu để xây dựng và duy trì niềm tin của khán giả.

Đối với các nghệ sĩ theo hướng nghệ thuật thuần tuý, họ sẽ tập trung vào phát triển sự nghiệp một cách truyền thống, từ đó làm tăng độ nổi tiếng và thu hút các hoạt động thương mại khác đi kèm. Họ có thể trở thành đại sứ thương hiệu, hợp tác với các nhãn hàng uy tín, nơi nghệ sĩ chỉ cần chứng thực sản phẩm, đại diện hình ảnh, mà không trực tiếp tham gia vào quá trình bán hàng hay chịu trách nhiệm về doanh số.

"Dù theo hình thức nào, các nghệ sĩ cần nâng cao kiến thức về quản lý tài chính, quản lý kinh doanh, quyền và nghĩa vụ trong các hoạt động hợp tác. Tìm hiểu về luật pháp liên quan đến hoạt động của người nổi tiếng và cách quản lý khủng hoảng truyền thông để bảo vệ hình ảnh cá nhân", TS kết luận.