Ký ức Trường Sa

Trường Sa - hai tiếng thiêng liêng luôn gợi lên bao xúc cảm trong trái tim người Việt. Với những phóng viên, nhà báo từng đặt chân đến quần đảo giữa trùng khơi ấy, trên những con tàu vượt sóng, trong những ngày sống cùng chiến sĩ nơi đảo xa, họ đã thu vào ống kính, dòng ghi chép biết bao khoảnh khắc đời thường dung dị mà xúc động về cuộc sống của cán bộ, chiến sĩ, và những người dân đang ngày đêm kiên cường bám đảo. Những ký ức về Trường Sa mãi vẹn nguyên trong họ như ngọn lửa âm ỉ tiếp thêm nhiệt huyết cho nghề báo, cho sứ mệnh gìn giữ chủ quyền thiêng liêng qua từng trang viết, khuôn hình.

Trường Sa trong trái tim tôi

Trường Sa là một phần “máu thịt” thiêng liêng của Tổ quốc mà mỗi người dân Việt Nam dù đang sống trong nước hay ở phương trời xa xôi, đều mong ước được đặt chân đến ít nhất một lần trong đời. Bởi nơi ấy không chỉ là biểu tượng của chủ quyền lãnh thổ, mà còn là nơi kết tinh tình yêu quê hương, lòng tự hào dân tộc.

Với những người làm báo, được đến Trường Sa là một trải nghiệm thiêng liêng và đáng giá trong hành trình làm nghề. Nhà báo trẻ Lưu Thị Thùy Linh (Trung tâm Truyền thông tỉnh Quảng Ninh) vẫn còn vẹn nguyên cảm xúc khi nhớ về chuyến công tác đến Trường Sa vào tháng 12/2016: “Một trong những niềm tự hào lớn nhất trong cuộc đời làm báo của tôi chính là được đặt chân đến vùng biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc. Dù thời tiết khắc nghiệt, điều kiện tác nghiệp còn nhiều khó khăn, nhưng chính vẻ đẹp kỳ vĩ của biển trời quê hương, những câu chuyện xúc động, sự hy sinh thầm lặng, nghị lực phi thường của những người lính đảo kiên cường và tình cảm ấm áp nơi đầu sóng đã để lại trong tôi những ký ức sâu sắc, không thể nào quên”.

Nhà báo Lưu Thị Thùy Linh chia sẻ: Trước chuyến đi, nhiều người thân, đồng nghiệp khuyên tôi nên cân nhắc, bởi ra Trường Sa vào dịp cuối năm khi biển động, sóng cao, gió gắt, nhất là với nữ phóng viên sẽ rất vất vả. Nhưng ngay khi con tàu rời bến, mọi băn khoăn, lo lắng trong tôi đều tan biến nhường chỗ cho niềm háo hức trẻ trung. Bữa cơm tối đầu tiên, đoàn phóng viên gần 50 người nhưng quá nửa phải vắng mặt vì say sóng, nhưng tinh thần và sức trẻ dường như giúp chúng tôi đứng vững. Chỉ vài ngày làm quen với nhịp rung của thân tàu, cả nhóm đã hòa vào guồng công việc và sinh hoạt.

Đó là những đêm anh em phóng viên thay nhau canh tín hiệu chập chờn để kịp gửi tin, bài về tòa soạn rồi vỡ òa khi dòng chữ “đã gửi thành công” hiện lên màn hình lập lòe ánh xanh. Đó là những chiều hoàng hôn trên boong, các thủy thủ kéo mẻ cá đầy mời anh chị em phóng viên thưởng thức sashimi tươi rói. Đó là những câu chuyện bình dị về nỗi nhớ nhà, nhớ người thương của những chàng lính trẻ nơi đầu sóng, và cả nhịp sống rất đỗi bình yên trên đảo… Tất cả ký ức ấy, như con sóng trào dâng, càng thắp sáng trong tôi ngọn lửa tình yêu với Trường Sa. Để rồi mỗi khi nhớ về quần đảo thiêng liêng ấy, tôi lại thấy mình thật may mắn bởi được chạm vào mảnh đất đầu sóng và may mắn được làm nghề, để mang hơi thở Trường Sa, những câu chuyện chan chứa yêu thương, nghị lực, gửi trọn vẹn về đất liền trong niềm trân trọng và biết ơn vô cùng.

Mang trong mình khát khao được một lần đặt chân đến Trường Sa như các đồng nghiệp của mình, nhà báo trẻ Hoàng Thu Quỳnh (Trung tâm Truyền thông tỉnh Quảng Ninh) đã hiện thực hóa mong ước ấy trong chuyến công tác ra quần đảo vào tháng 5/2019. Biển mùa hè dịu dàng ưu ái, trời xanh vắt, sóng lăn tăn, khiến cơn say sóng chỉ thoáng ghé qua rồi tan theo làn gió biển mát rượi. Nơi đầu sóng ấy, cô phóng viên trẻ đã rưng rưng khi lần đầu đặt chân tới phần biển đảo xa xôi nhất của Tổ quốc, lắng nghe và ghi chép những câu chuyện về những người lính hải quân kiên cường và nồng nàn lòng yêu nước.

Nhà báo Hoàng Thu Quỳnh kể: Trong hành trình, trừ đảo Trường Sa lớn, còn lại tất cả các đảo, nhà giàn, muốn lên được tận nơi đều phải “tăng bo” bằng xuồng trung chuyển. Sóng to, độ chênh giữa mạn tàu và xuồng liên tục dao động khiến việc lên xuống xuồng và tàu khá nguy hiểm, thiết bị máy móc nếu không được bọc kín rất dễ dính nước biển. Do thời gian lưu lại trên các đảo ngắn ngủi, cánh phóng viên chúng tôi đều tranh thủ từng giây từng phút để ghi hình, phỏng vấn, tìm hiểu về lịch sử đấu tranh, bảo vệ chủ quyền và cuộc sống, quá trình công tác của các chiến sĩ… Mỗi lần xuồng rời bến, đảo nhỏ lùi xa phía sau, ngước nhìn lá cờ đỏ sao vàng tung bay kiêu hãnh trong gió, tôi tự nhủ phải giữ cho bằng được hình ảnh ấy thật tươi nguyên, đưa trọn vẹn về với đất liền.

Những cảm xúc đặc biệt về Trường Sa vào chuyến công tác tháng 12/2018 cũng luôn vẹn nguyên trong lòng nhà báo Cao Minh Đức (Trung tâm Truyền thông tỉnh Quảng Ninh) - người đồng nghiệp và cũng là người bạn đời của nhà báo Hoàng Thu Quỳnh. Dù không có cơ hội cùng nhau lên đường trong một chuyến công tác, nhưng cả Minh Đức và Hoàng Quỳnh đều cảm thấy vô cùng may mắn, vinh dự và tự hào khi đã từng được đặt chân tới quần đảo Trường Sa thiêng liêng, nơi mà không phải ai làm báo cũng có dịp đến, và càng hiếm hoi hơn với những đôi vợ chồng cùng nghề.

“Chúng tôi từng nói với nhau, việc cả hai vợ chồng đều đã được đến Trường Sa là một điều thật đặc biệt, một dấu mốc đáng nhớ trong hành trình làm báo của mỗi người. Ra tới Trường Sa, phóng viên phải vượt qua không chỉ điều kiện thời tiết khắc nghiệt mà còn vượt qua chính mình. Mỗi bước chân lên đảo, mỗi lần đưa máy ảnh lên chụp, tôi đều cảm thấy thiêng liêng. Bởi tôi biết mình đang lưu giữ những hình ảnh, câu chuyện không thể lặp lại, về những con người đang ngày đêm giữ gìn chủ quyền giữa ngàn trùng sóng gió tới bạn đọc đất liền và kiều bào ở xa quê hương” - nhà báo Minh Đức bày tỏ.

Ghi dấu tự hào, nhân lên trách nhiệm

Mỗi chuyến tàu đến với Trường Sa chỉ kéo dài từ 10-15 ngày, nên với các nhà báo, từng thời khắc trôi qua đều quý giá, tất cả cùng nỗ lực để phản ánh nhanh nhất, kịp thời nhất về cuộc sống của quân, dân và từng hơi thở của biển đảo quê nhà. Những tác phẩm chính là những cánh sóng nối gần hơn biển đảo với đất liền. Cuốn nhật ký hành trình của các phóng viên vì vậy đều đầy ắp những dòng thông tin để phôi thai cho những bài báo, lưu lại kỷ niệm về một hải trình đáng nhớ trong đời làm báo.

Những tác phẩm “Tết đầu tiên ở Trường Sa...”, “Song Tử Tây - “Làng quê trù phú” giữa biển khơi", “Phiên gác đêm giao thừa nơi tiền tiêu Tổ quốc”… của nhà báo Lưu Thị Thùy Linh hay loạt bài 3 kỳ “Trường Sa không xa đâu”, “Nơi đảo là nhà” và “Trường Sa - “Thủ đô” giữa trùng khơi” của tác giả Hoàng Thu Quỳnh… đều đã khắc họa sinh động và đầy cảm xúc về vẻ đẹp của thiên nhiên, con người và nhịp sống nơi đầu sóng ngọn gió của Tổ quốc. Qua những trang viết chân thực, giàu chất liệu và đậm chất nhân văn, hình ảnh Trường Sa hiện lên không chỉ với biển trời mênh mông xanh thẳm mà còn là nơi ấm áp tình người, nơi mỗi chiến sĩ hải quân là một tấm gương sáng về lòng yêu nước, ý chí kiên cường và sự hy sinh thầm lặng. Từ không khí đón Tết rộn ràng giữa biển trời bao la, đến những phiên gác trong đêm giao thừa lạnh giá, hay hình ảnh bình dị của bữa cơm lính đảo, tiếng cười trong trẻo của những em bé theo cha mẹ ra sinh sống, lập nghiệp tại đảo xa... tất cả được ghi lại bằng trái tim và trách nhiệm của người làm báo.

Đã 2 lần đặt chân tới Trường Sa vào các năm 2018 và 2025, nhưng với nhà báo Lê Nam (Trung tâm Truyền thông tỉnh Quảng Ninh), mỗi lần tới Trường Sa đều là một hành trình chất chứa cảm xúc mới mẻ và sâu lắng. Được chứng kiến sự đổi thay từng ngày của biển đảo thân yêu với nhịp sống khởi sắc hơn, mỗi công trình mới hiện hữu, đời sống vật chất, tinh thần của cán bộ, chiến sĩ và người dân trên đảo được cải thiện rõ nét, khiến anh thêm tự hào và thôi thúc những ý tưởng sáng tạo để lan tỏa hình ảnh Trường Sa đến với độc giả đất liền.

Đặc biệt, trong chuyến công tác mới đây tháng 3/2025, bên cạnh vai trò là phóng viên, Lê Nam còn kiêm nhiệm công việc quay phim, sẵn sàng tác nghiệp “đa phương tiện” với không ít áp lực giữa muôn trùng sóng gió. Nhưng cũng chính chuyến đi ấy đã đem lại cho anh kỷ niệm khó quên. Bức ảnh chụp vội bắt kịp nụ cười giòn tan của chiến sĩ bên vạt rau xanh non đã mang về cho anh giải nhì tại Hội thi ảnh đẹp kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng quần đảo Trường Sa - giải thưởng do Đoàn công tác số 9 trao tặng ngay giữa hải trình đầy ý nghĩa.

Nhà báo Lê Nam cho biết: Chuyến công tác đặc biệt ở Trường Sa đã giúp chúng tôi hiểu nhiều hơn về người lính đảo, những người lính có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên cường trước muôn trùng sóng gió để bảo vệ vững chắc biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc. Chính họ đã tạo động lực, là “điểm tựa” cho tất cả chúng tôi luôn ý thức được trách nhiệm, làm tốt công việc của mình để góp phần nhỏ bé lan tỏa sâu sắc tình yêu biển đảo quê hương.

Đến với Trường Sa không chỉ là một hành trình công tác, mà là chuyến đi đặc biệt khắc sâu vào trái tim những người làm báo. Bởi vậy, mỗi tác phẩm báo chí viết về Trường Sa không chỉ là sản phẩm của lao động nghề nghiệp, mà còn là sự kết tinh từ tình cảm, trách nhiệm và niềm tự hào của người cầm bút trước chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc. Và chắc chắn những câu chuyện từ đảo xa không chỉ giúp thu hẹp khoảng cách địa lý giữa đất liền và biển đảo, mà còn là lời nhắc nhở đầy tha thiết về trách nhiệm gìn giữ từng cột mốc chủ quyền, từng ngọn sóng quê hương trong trái tim mỗi người con đất Việt hôm nay và mãi mãi mai sau.