Kiến nghị cấm toàn diện thuốc lá điện tử

Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng có tác hại vô cùng lớn đến sức khoẻ con người, gây ra các bệnh lý như ung thư, tim mạch, đột quỵ, suy tim… Thế nhưng, nhiều người, đặc biệt là giới trẻ cho rằng hút thuốc lá điện tử vô hại hoặc rất ít có hại đến sức khỏe. Điều lầm tưởng này đã khiến trào lưu hút thuốc lá điện tử có chiều hướng gia tăng, nhất là trong thanh thiếu niên.

Với suy nghĩ hút thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng chỉ để nhả khói cho vui, không gây nghiện, không có tác hại như thuốc lá điếu truyền thống, cùng với đó là việc tìm mua cũng rất dễ dàng, nhất là mua qua mạng, nên loại thuốc lá này đang được khá nhiều người sử dụng. Thế nhưng thực tế thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng có ảnh hưởng đến sức khỏe không thua kém gì thuốc lá điếu truyền thống, mức độ nguy hại đến sức khỏe và để lại những hậu quả khó lường cho cả người hút và người xung quanh.

Thuốc lá điện tử chứa nhiều chất độc hại, gây nghiện, gây bệnh tật, tử vong. Theo Liên minh Kiểm soát thuốc lá Đông Nam Á đa phần thuốc lá điện tử có chứa Nicotine - chất gây nghiện cao, là nguyên nhân gây các bệnh tim mạch, hô hấp, tiêu hóa và ung thư. Sử dụng nicotine quá liều gây ngộ độc. Nghiện nicotine là một trong những nguyên nhân gây các bệnh tim mạch, đột quỵ. Nicotine trong thuốc lá điện tử gây hại cho sự phát triển não bộ ở trẻ em, vì não bộ của trẻ đang trong giai đoạn phát triển. Nicotine cũng ảnh hưởng xấu tới sức khỏe của bà mẹ và thai nhi trong thai kì, gây ra sinh non và thai chết lưu.

Khói thuốc của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng ngoài gây hại cho người hút thì còn gây tác hại cho người xung quanh do hút thuốc thụ động. Các chất có trong thuốc lá làm nóng có thể gây ung thư phổi, mũi, thực quản, gan, tuyến tụy và cổ tử cung; làm giảm việc cung cấp oxy tới tim làm tăng nguy cơ gây huyết khối, bệnh tim, đột quỵ...

Thuốc lá điện tử sử dụng nhiều hương liệu, hóa chất không phải từ nguyên liệu lá thuốc lá điếu thông thường. Nguyên liệu phối trộn nhiều loại thành phần khác nhau, nên có thể bị lợi dụng để sử dụng ma túy thông qua việc phối trộn và đối tượng hướng đến là học sinh, sinh viên, nhất là giới trẻ.

Tại nghị trường Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khoá XV vừa diễn ra, các đại biểu quốc hội đã nêu ra thực trạng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng hiện nay chưa được thừa nhận ở Việt Nam nhưng lại được bán tràn lan trên thị trường, nhất là qua môi trường không gian mạng. Sản phẩm nguy hại này chưa được định nghĩa cụ thể trong luật nên hiện đang tồn tại “khoảng trống pháp lý” trong công tác quản lý nhà nước. Đại biểu Quốc hội cho rằng cần sớm ban hành các chính sách quản lý chặt chẽ về thuốc lá điện tử, những quy định cấm của pháp luật, các chế tài xử lý; tăng cường công tác thông tin, truyền thông về tác hại của thuốc lá điện tử, đặc biệt đối với đối tượng yếu thế, trẻ em, học sinh; xem xét đưa vào chương trình giảng dạy tại nhà trường về tác hại của thuốc lá điện tử.

Theo nghiên cứu do Cục Quản lý khám chữa bệnh, Bộ Y tế công bố, tại 11 tỉnh, thành phố, tỉ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh 13 - 15 tuổi đã tăng hơn gấp đôi, từ 3,5% năm 2022 lên 8% năm 2023. Đặc biệt, chỉ sau 5 năm (2015 - 2020), tỉ lệ người trưởng thành sử dụng thuốc lá điện tử tăng 18 lần. Bộ Y tế kiến nghị Quốc hội, Chính phủ kịp thời ban hành quy định để cấm toàn diện với các sản phẩm này trước khi việc sử dụng trở nên phổ biến hơn. Cụ thể, cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, quảng cáo, sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và các sản phẩm thuốc lá mới khác có thể sẽ xuất hiện trong tương lai.

Nhằm góp phần hạn chế sự gia tăng người sử dụng thuốc lá điện tử, xử lý nghiêm những hành vi buôn bán, vận chuyển, kinh doanh loại thuốc lá nguy hại này, thời gian qua, các lực lượng chức năng liên quan của tỉnh Quảng Ninh đã tăng cường công tác quản lý thị trường, quản lý địa bàn, triệt phá nhiều điểm kinh doanh, vụ vận chuyển trái phép thuốc lá điện tử. 

Như mới đây, Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về kinh tế và chức vụ, Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (Công an TP Hạ Long), Công an phường Hồng Hải và Đội Quản lý thị trường số 1 (Cục Quản lý thị trường tỉnh) đã phối hợp kiểm tra địa điểm kinh doanh The Vape Club, tại khu đô thị Monbay, khu 2B, phường Hồng Hải, TP Hạ Long, do Phạm Thị Lệ Thu (SN 1993, trú tại tổ 11A, khu 2B, phường Hồng Hải) làm chủ. Quá trình kiểm tra, phát hiện 179 chiếc máy hút thuốc lá điện tử các loại xuất xứ nước ngoài và 62 lọ tinh dầu, tổng trị giá khoảng gần 23 triệu đồng. Chủ cơ sở không xuất trình được hoá đơn, chứng từ liên quan, đồng thời khai nhận, toàn bộ số hàng hoá trên được mua trôi nổi trên thị trường, chủ yếu giao dịch qua mạng, sau đó đem về bày tại cửa hàng để bán kiếm lời. Tiếp đó, Công an TP Hạ Long phối hợp với Đội Quản lý thị trường số 1 kiểm tra xe máy BKS: 14AP - 00292 do Hoàng Minh Thuý (SN 1995, trú tại tổ 1, thị trấn Bình Liêu, huyện Bình Liêu) điều khiển, phát hiện trong cốp xe có 152 chiếc đầu pod thuốc lá điện tử và 61 lọ tinh dầu không có hóa đơn, chứng từ liên quan. 

Trước đó, TP Móng Cái, Đội quản lý thị trường số 4 phối hợp cùng Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về kinh tế và chức vụ (Công an TP Móng Cái) và Tổ Kiểm soát Hải quan (Chi cục Hải Quan cửa khẩu Móng Cái) kiểm tra điểm tập kết hàng hóa tại khu vực trước cửa số nhà 148, đường Mạc Đĩnh Chi, khu 1, phường Ka Long. Qua kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện 5.390 lọ tinh dầu dùng cho máy Pod thuốc lá điện tử không rõ nguồn gốc, xuất xứ, ước trị giá trên 50 triệu đồng. Chủ hàng khai nhận mua, thu gom toàn bộ số hàng hóa trôi nổi trên thị trường và đang chuẩn bị gửi bán qua đơn vị chuyển phát nhanh trên địa bàn TP Móng Cái.

Tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đối với sức khoẻ con người là rất lớn. Vì vậy, ngoài sự vào cuộc của các lực lượng chức năng trong xử lý việc kinh doanh, vận chuyển trái phép loại thuốc lá này thì rất cần sự tham gia của các lực lượng xã hội như đoàn thanh niên, đội thiếu niên, gia đình, nhà trường, cộng đồng dân cư trong việc tuyên truyền, giáo dục về tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, có như vậy mới hạn chế được tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đến mọi người, nhất là giới trẻ.