Không để ai bị bỏ lại phía sau trên hành trình phát triển

Trong suốt chặng đường đổi mới, Quảng Ninh luôn xác định mục tiêu phát triển KT-XH phải gắn liền với tiến bộ, công bằng xã hội. Với phương châm “Lấy người dân làm trung tâm, không để ai bị bỏ lại phía sau”, tỉnh đã kiên trì triển khai đồng bộ các chính sách an sinh, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS), vùng miền núi, biên giới, hải đảo. Thông qua Nghị quyết 06-NQ/TU của BCH Đảng bộ tỉnh, sự quan tâm này được rõ nét hơn, từng bước đưa vùng khó tiệm cận gần hơn đến vùng xuôi.

Niềm vui từ các chính sách an sinh

Đầu năm nay, công trình nước sạch nâng cấp hệ thống cấp nước sạch Siềng Lống cho 4 bản xã Quảng Tân được khánh thành và đưa vào sử dụng. Công trình có mức đầu tư hơn 12,8 tỷ đồng, có quy mô 1 trạm xử lý nước công suất 30m³/h và hệ thống đường ống truyền tải HDPE cung cấp nước cho 500 hộ dân, 2.000 nhân khẩu và cho các trường tiểu học, mầm non, THCS, các cơ quan, đơn vị đóng trên địa bàn.

Anh Chíu A Tài, thôn Siềng Lống, xã Quảng Tân, phấn khởi nói: Trước đây, bà con chúng tôi đều dùng nước dẫn từ khe, suối để sinh hoạt. Nay được Nhà nước quan tâm đầu tư trạm xử lý nước, lại cho đường ống dẫn đến tận nhà, chúng tôi phấn khởi lắm, vừa có nước đảm bảo vệ sinh, lại thuận tiện sinh hoạt. 

Cùng niềm vui như anh Tài và hơn 500 hộ dân của xã Quảng Tân, tại xã Lương Minh, một công trình nước sạch sinh hoạt cho hơn 400 hộ dân cũng được đưa vào sử dụng trong năm nay. Dự án có tổng mức đầu tư khoảng 30 tỷ đồng, gồm nhiều hạng mục như: Đập dâng nước kết hợp hố thu và trạm bơm nước thô; tuyến ống nước thô; trạm xử lý 500m3/ngày đêm; tuyến ống phân phối; tuyến ống  dịch vụ… đảm bảo cung cấp nước cho người dân các thôn Tân Ốc 1, Tân Ốc 2,  Phủ Liễn… Người dân trên địa bàn phấn khởi khi công trình đi vào hoạt động sẽ đáp ứng mong đợi về nguồn nước sạch chất lượng, phục vụ đủ nhu cầu sinh hoạt trong mùa khô.

Ngoài việc xây dựng các công trình nước sạch, thời gian qua, Quảng Ninh cũng quan tâm đến những vấn đề an sinh khác của người dân vùng DTTS, miền núi, biên giới, nhất là việc hiện thực hóa giấc mơ an cư cho hộ nghèo, hộ khó khăn tại khu vực này.

Nhìn thấy ngôi nhà đang dần hoàn thiện, bà Lỷ Si Múi, thôn Thán Phún, xã Hải Sơn, không giấu nổi sự vui mừng. Có được căn nhà khang trang là ước mơ cả đời bà đã thành hiện thực. Được sự quan tâm của địa phương, đầu năm nay bà được hỗ trợ 80 triệu đồng từ chương trình “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát” để xây dựng căn nhà cấp 4 kiên cố. Bà Múi nói: Nhà cũ xây lâu rồi, hư hỏng nhiều, mỗi khi mưa gió lo lắm. Nhà mới xây sắp xong rồi, chỉ khoảng hơn tháng nữa là được về ở thôi, vui lắm, phấn khởi lắm. Giờ tôi yên tâm hơn, lo làm ăn, phát triển kinh tế.

Năm 2023-2024, Quảng Ninh đã thực hiện xóa hơn 500 căn nhà tạm, nhà dột nát cho các hộ nghèo, có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn tỉnh. Dự kiến đến cuối tháng 10 năm nay, sẽ có thêm 135 căn nhà khang trang được đưa vào sử dụng, giúp 135 hộ nghèo, hộ cận nghèo giải quyết vấn đề nhà ở.

Trong nhiều chính sách an sinh mà Nghị quyết 06 của BCH Đảng bộ tỉnh đạt được, công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân là một điểm nhấn. Bằng nguồn lực của tỉnh, Quảng Ninh đã duy trì chính sách hỗ trợ 100% kinh phí cấp thẻ BHYT cho hơn 70.000 đồng bào DTTS ở các xã mới ra khỏi diện khó khăn đến hết năm 2025. Mạng lưới y tế từ tỉnh đến cơ sở được củng cố mạnh mẽ, với 3 công trình y tế lớn được hoàn thành trong giai đoạn 2021-2025, cùng hàng loạt trạm y tế xã được đầu tư, nâng cấp. Cùng với đầu tư trang thiết bị y tế cho tuyến cơ sở, hằng năm ngành Y tế Quảng Ninh đều có chính sách cử hàng trăm cán bộ, nhân viên các cơ sở y tế vùng miền núi, vùng DTTS tham gia các khóa bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ trong và ngoài nước; cử cán bộ tuyến trên tăng cường cho tuyến dưới, duy trì các kênh phối hợp chia sẻ chuyên môn… Tỉnh cũng phát huy mô hình quân - dân y kết hợp, khám chữa bệnh lưu động, và tiên phong ứng dụng dịch vụ khám chữa bệnh từ xa. Đặc biệt, các chương trình dinh dưỡng, chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em được triển khai đồng bộ, giúp giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ dưới 5 tuổi xuống dưới 10,5%.

Đồng bộ đầu tư, nâng cao chất lượng đời sống người dân vùng khó

Quảng Ninh hiện có 42 thành phần DTTS với gần 163.000 người, cư trú rải rác ở hơn 85% diện tích của tỉnh. Thực hiện Nghị quyết 06-NQ/TU của BCH Đảng bộ tỉnh về phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh vùng đồng bào DTTS, miền núi, biên giới, hải đảo, giai đoạn 2021-2025, tỉnh Quảng Ninh đã bố trí trên 4.200 tỷ đồng vốn đầu tư công ngân sách tỉnh cho mục tiêu này. Từ nguồn lực đầu tư đó, tỉnh đã tập trung đầu tư hệ thống hạ tầng đồng bộ, thuận lợi, tập trung giải quyết những vấn đề bức thiết về nhà ở, điện, nước sinh hoạt, giảm nghèo, y tế, giáo dục... cho người dân vùng khó. Nhờ đó, diện mạo nông thôn, miền núi, hải đảo thay đổi rõ rệt, cơ sở hạ tầng giao thông, điện, nước, viễn thông, trường học, bệnh viện, thiết chế văn hóa được đầu tư đồng bộ, hiện đại.

Để nâng cao chất lượng giáo dục, trong 5 năm qua, Quảng Ninh đã đầu tư sửa chữa, nâng cấp 24 trường học; mua sắm trang thiết bị giáo dục đồng bộ, hiện đại. Nhờ đó toàn tỉnh đã xây dựng được một hệ thống trường lớp đến tận các khe bản, vùng sâu, vùng xa, theo hướng kiên cố hóa, chuẩn hóa. Cùng với đó là chú trọng nâng cao chất lượng giáo viên và phân luồng nghề nghiệp cho học sinh vùng DTTS, đảm bảo 100% học sinh miền núi, hải đảo được tư vấn hướng nghiệp trước kỳ thi THPT, nhiều em có cơ hội tiếp cận nghề nghiệp gắn với nhu cầu phát triển của tỉnh.

Nhằm xóa nghèo về thông tin, tỉnh đã tập trung đầu tư hạ tầng thông tin truyền thông cơ sở. 100% các thôn, bản trên địa bàn đã được phủ sóng điện thoại di động; tỷ lệ dân số được phủ sóng mạng di động 4G đạt 100%; xóa các vùng lõm về sóng truyền hình và điện thoại di động. Duy trì 100% số hộ dân được sử dụng điện an toàn và nâng cao chất lượng điện. Tỉnh cũng ưu tiên đầu tư các công trình cấp nước tập trung, nâng tỷ lệ hộ gia đình nông thôn sử dụng nguồn nước ăn uống hợp vệ sinh ước đạt 99,99%; trong đó, tỷ lệ hộ gia đình được sử dụng nước sạch đáp ứng QCVN 01-1:2018/BYT đạt 85,5%; tỷ lệ hộ DTTS sử dụng nước hợp vệ sinh đạt 100%.

Tỉnh cũng đã chỉ đạo các ngành chức năng tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật và trợ giúp pháp lý đến tận các thôn, bản, khu dân cư, mang pháp luật đến gần hơn với người dân vùng khó khăn. Đến nay trên 95% người dân vùng DTTS, miền núi, biên giới, hải đảo đã được tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật.

Song song với đó, các chính sách bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc được triển khai đồng bộ. Tỉnh ban hành các kế hoạch, quyết định, phê duyệt đề án bảo tồn, khôi phục và phát huy môn thể thao dân tộc, nâng cao hiệu quả hoạt động hệ thống thiết chế nhà văn hóa, thể thao, bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị hệ thống di tích lịch sử văn hóa và danh lam thắng cảnh, quản lý và tổ chức lễ hội trên địa bàn tỉnh. Chỉ đạo xây dựng, khôi phục và phát triển các làng DTTS gắn với phát triển du lịch cộng đồng khu vực miền núi trên địa bàn tỉnh; triển khai thực hiện Đề án phát triển du lịch cộng đồng bền vững, Đề án phát triển du lịch bền vững, gắn với khôi phục, phát huy có hiệu quả các giá trị văn hóa bản địa đặc sắc của đồng bào DTTS. Từ đó, nhiều làng bản văn hóa gắn với du lịch cộng đồng được hình thành… vừa tạo sinh kế mới cho người dân, vừa gìn giữ bản sắc truyền thống.

Năm 2024, Nhà trưng bày không gian văn hóa người Dao Thanh Y được khánh thành tại thôn Khe Sú 2, phường Yên Tử. Công trình có tổng mức đầu tư 800 triệu đồng, tái hiện 5 không gian văn hóa người Dao Thanh Y, với chú thích song ngữ (Việt - Anh), bao gồm: Không gian trưng bày trang phục nam - nữ dân tộc; không gian giới thiệu chung Lễ cấp sắc; mô hình nhà trình tường; không gian trưng bày góc bếp người Dao Thanh Y; một số hình ảnh, hiện vật gắn liền với đời sống, sinh hoạt, văn hóa của người Dao Thanh Y.

Ông Triệu Văn Loan, Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Khe Sú 2, phấn khởi nói: Không gian trưng bày này là niềm mong ước rất nhiều năm của đồng bào Dao Thanh Y chúng tôi. Từ khi công trình được đưa vào khai thác, không chỉ riêng bà con Dao Thanh Y thôn Khe Sú 2, mà đồng bào Dao Thanh Y ở các địa phương lân cận, cả ở những tỉnh khác cũng đến tham quan, chiêm ngưỡng. Nơi đây cũng trở thành địa điểm để đồng bào gặp gỡ nhau mỗi dịp lễ, Tết, sự kiện quan trọng.

Nhờ tập trung đảm bảo chính sách an sinh xã hội vùng DTTS, đời sống của người dân vùng này càng được nâng cao. Nếu như cuối năm 2021, toàn tỉnh còn hơn 1.500 hộ nghèo (chiếm 0,41%), trong đó chủ yếu là đồng bào DTTS, thì đến nay, toàn tỉnh chỉ còn 8 hộ nghèo theo chuẩn nghèo mới của tỉnh, chiếm 0,002%. Thu nhập bình quân đầu người tại vùng DTTS, miền núi, biên giới, hải đảo đã tăng nhanh, đạt 83,79 triệu đồng/người/năm, gấp đôi so với năm 2020. Chênh lệch thu nhập từng bước được thu hẹp, đời sống nhân dân được cải thiện rõ rệt. Đây là kết quả nổi bật, thể hiện quyết tâm “Không để ai bị bỏ lại phía sau” trong hành trình phát triển của Quảng Ninh.

Ông Lý Tài Thông, người có uy tín tiêu biểu xã Quảng La, cho biết: Những nguồn lực đầu tư, hỗ trợ đúng cách của tỉnh trong những năm gần đây, nhất là Nghị quyết 06 đã khẳng định tinh thần đoàn kết, trách nhiệm, tình cảm trước những nỗi niềm khó khăn của người dân vùng đồng bào DTTS, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Các chủ trương đi vào cuộc sống đã đáp ứng mong mỏi, kỳ vọng của người dân, tiếp tục tạo động lực để bà con vùng đồng bào DTTS vươn lên phát triển sản xuất, khai thác lợi thế và làm giàu trên mảnh đất quê hương...