Khẳng định vị thế trung tâm kinh tế biển quốc gia

Thời gian qua tỉnh Quảng Ninh đặc biệt ưu tiên phát triển kinh tế biển với trọng tâm là cảng biển, dịch vụ, công nghiệp ven biển... từng bước khẳng định vị thế trung tâm kinh tế biển của cả nước, cửa ngõ kết nối vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ với khu vực và thế giới.

Những kết quả tích cực

Với lợi thế có cảng biển nước sâu, kinh tế biển của Quảng Ninh luôn đóng vai trò quan trọng, là động lực phát triển vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ nói chung, phát triển kinh tế của địa phương nói riêng. Đây là động lực tăng trưởng có đóng góp không nhỏ vào những thành tựu kinh tế - xã hội của tỉnh.

Trong chiến lược phát triển kinh tế biển, Quảng Ninh đã cụ thể hóa bằng việc thành lập Ban Chỉ đạo phát triển bền vững kinh tế biển. Đồng thời, tỉnh giao các cơ quan chuyên môn xây dựng nhiều đề án quan trọng để làm cơ sở ban hành nghị quyết và chương trình hành động liên quan, tiêu biểu như: Đề án phát triển nhanh, bền vững kinh tế biển Quảng Ninh giai đoạn đến năm 2030, tầm nhìn 2045; Đề án phát triển du lịch Quảng Ninh trở thành trung tâm du lịch kết nối khu vực và quốc tế đến năm 2030, tầm nhìn 2045; Đề án phát triển kinh tế thủy sản Quảng Ninh giai đoạn 2021-2030; cùng các cơ chế, chính sách thí điểm phát triển KKT Vân Đồn.

Cùng với đó, tỉnh đang tập trung phát triển bền vững kinh tế biển trên nền tảng tăng trưởng xanh, bảo tồn đa dạng sinh học các hệ sinh thái biển; bảo đảm hài hòa giữa lợi ích của địa phương có biển và địa phương không có biển; chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, nước biển dâng; tăng cường quản lý tổng hợp, cơ cấu lại các ngành, lĩnh vực kinh tế biển theo hướng nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh, phát huy tiềm năng, lợi thế của biển.

Quảng Ninh cũng chủ động và quyết liệt trong việc tăng cường thu hút, kêu gọi các doanh nghiệp trong và ngoài nước có kinh nghiệm quản lý, tiềm lực tài chính vững mạnh và ý tưởng đầu tư mang tính đột phá để cùng tham gia phát triển hệ thống cảng biển hiện đại. Tỉnh định hướng xây dựng đồng bộ hạ tầng cảng biển gắn với các khu hậu cần logistics, bảo đảm kết nối chặt chẽ với hệ thống giao thông đường bộ, đường sắt và đường hàng không.

Cùng với đó, Quảng Ninh khuyến khích phát triển kinh doanh đa dạng các loại hình dịch vụ theo chuỗi giá trị, từ vận tải, lưu kho, bốc xếp, phân phối đến các dịch vụ phụ trợ, hướng tới đạt chuẩn quốc tế, tạo nền tảng để địa phương trở thành trung tâm logistics quan trọng của khu vực phía Bắc. Qua đó, tăng tốc phát triển từng ngành, lĩnh vực kinh tế biển một cách cụ thể, đóng góp chung cho tăng trưởng kinh tế của tỉnh theo hướng bền vững.

Với sự quan tâm đầu tư đồng bộ, hiệu quả, kinh tế biển của Quảng Ninh đã ngày càng phát huy và khẳng định được vị thế. Giai đoạn từ năm 2011 đến nay, tỷ trọng bình quân giá trị gia tăng các ngành kinh tế biển của tỉnh chiếm khoảng 20%, con số khá cao so với mục tiêu của cả nước đến năm 2030 là 10% theo Nghị quyết số 36-NQ/TW (ngày 22/10/2018) của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Kết quả đó được thể hiện rõ nét qua sự phát triển mạnh mẽ của kinh tế hàng hải, dịch vụ vận tải, cùng hệ thống cảng biển hiện đại ngày càng đóng vai trò then chốt trong chuỗi logistics của tỉnh. Hiện nay, đường biển của Quảng Ninh đảm nhận khoảng 8,3% khối lượng vận chuyển hàng hóa và 11,3% khối lượng vận chuyển hành khách, chiếm tới 40,5% tổng lượng hàng hóa thông qua các cảng biển khu vực phía Bắc, khẳng định vị thế trung tâm logistics quan trọng của tỉnh trong vùng và cả nước. Tổng doanh thu dịch vụ cảng biển tăng bình quân 17,4%/năm, tỷ trọng đóng góp của dịch vụ cảng biển đạt khoảng 0,49% trong GRDP của tỉnh.

Ngành du lịch biển, đảo của tỉnh đang ngày càng chiếm vị trí quan trọng, cơ sở vật chất phục vụ du lịch ngày càng hoàn thiện, có sức hút lớn với du khách trong và ngoài nước. Theo thống kê, trong tổng số du khách đến Quảng Ninh có khoảng 70% khách tham gia các tour tuyến biển, đảo. Đến nay, toàn tỉnh có 218 cơ sở lưu trú ven biển đáp ứng tiêu chuẩn; 140 khách sạn đạt tiêu chuẩn 1-5 sao; 195 tàu thủy lưu trú du lịch... Tổng lượng khách du lịch đến biển đảo của Quảng Ninh giai đoạn 2019-2024 đạt 54,4 triệu lượt.

Cùng với du lịch, lĩnh vực thủy sản cũng ghi nhận những bước phát triển, bao gồm nuôi trồng, khai thác và chế biến. Năm 2024 toàn tỉnh có 11.252 cơ sở NTTS, trong đó nuôi biển chiếm khoảng 10.200ha, tập trung chủ yếu ở đặc khu Vân Đồn, Cô Tô, xã Đầm Hà, Quảng Hà, phường Móng Cái 1, Tuần Châu… mang lại thu nhập ổn định cho người dân khu vực này.

Hướng tới trung tâm kinh tế biển bền vững

Với mục tiêu nâng cao tỷ trọng đóng góp của kinh tế biển vào GRDP, Quảng Ninh đặt mục tiêu đến năm 2030, kinh tế biển sẽ chiếm khoảng 25% tổng quy mô kinh tế của tỉnh. Đồng thời, xây dựng Quảng Ninh trở thành trung tâm du lịch quốc tế, trung tâm kinh tế biển và cửa ngõ giao thương quan trọng; phấn đấu đưa doanh thu dịch vụ cảng biển đạt khoảng 25.000 tỷ đồng.

Các lĩnh vực được ưu tiên phát triển gồm: Du lịch và dịch vụ biển, kinh tế hàng hải, các khu kinh tế ven biển, nuôi trồng và khai thác thủy sản bền vững, công nghiệp ven biển theo hướng thân thiện với môi trường, năng lượng tái tạo cùng các ngành kinh tế biển mới.

Để khai thác hiệu quả tiềm năng và thế mạnh từ biển, tỉnh tập trung rà soát, cụ thể hóa các quy hoạch, đồng thời định hướng phát triển lâu dài. Trong đó, chú trọng thu hút và hỗ trợ đầu tư hạ tầng cảng biển; hoàn thiện kết nối giao thông để tạo nền tảng thu hút vốn ngoài ngân sách; đồng thời nâng cao chất lượng và dịch vụ tại các cảng biển.

Song song với đó, Quảng Ninh tiếp tục nghiên cứu, ban hành cơ chế chính sách đủ mạnh nhằm thu hút đầu tư vào các KKT, tạo nguồn hàng ổn định cho các hãng tàu; mời gọi các tập đoàn tài chính, ngân hàng mở chi nhánh, văn phòng đại diện tại địa phương. Tỉnh cũng hướng đến việc kêu gọi doanh nghiệp có năng lực tài chính, kinh nghiệm và chiến lược đầu tư đồng bộ hệ thống cảng biển, hậu cần logistics, phát triển dịch vụ đa dạng theo chuỗi đạt chuẩn quốc tế.

Bên cạnh đó, tỉnh chú trọng quảng bá, định vị thương hiệu cảng biển Quảng Ninh trên thị trường quốc tế, kết nối với các hãng tàu và doanh nghiệp dịch vụ cảng biển lớn. Đặc biệt, trong chiến lược phát triển kinh tế biển, Quảng Ninh luôn coi trọng việc gìn giữ và phát huy các giá trị lịch sử, bản sắc văn hóa vùng biển, góp phần tạo nên sự phát triển bền vững.

Quảng Ninh đang từng bước khẳng định vai trò là trung tâm dịch vụ, công nghiệp hiện đại và cửa ngõ giao thương chiến lược của vùng Đông Bắc cũng như cả nước, góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045.