Khẩn trương khống chế dịch tả lợn châu Phi

Theo số liệu trên Hệ thống Quản lý thông tin dịch bệnh động vật Việt Nam (VAHIS), tính đến ngày 3/8/2025, cả nước đã ghi nhận 1.083 ổ dịch tả lợn châu Phi tại 824 xã thuộc 34 tỉnh, thành phố, với tổng số lợn chết, buộc tiêu hủy lên tới gần 139.000 con. Một số địa phương có số lượng lợn bị tiêu hủy lớn gồm: Tuyên Quang, Cao Bằng, Quảng Trị, Quảng Ngãi, Phú Thọ, Lạng Sơn, Hà Nội…

Tại Quảng Ninh, từ ngày 1/7 đến 1/8/2025, bệnh dịch tả lợn châu Phi đã xuất hiện tại 78 hộ thuộc 41 thôn, khu của 11 xã, phường, đặc khu, gồm: Phong Cốc, Bình Khê, An Sinh, Điền Xá, Quảng Hà, Lương Minh, Ba Chẽ, Mạo Khê, Đường Hoa, Đông Triều, Vân Đồn. Tổng số lợn chết, buộc tiêu hủy là 1.038 con, khối lượng 49.566kg.

Sở Nông nghiệp và Môi trường đã chủ động phối hợp với Ban Chỉ đạo phòng chống dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi các địa phương có dịch để thống nhất các giải pháp kiểm soát, tổ chức kiểm tra thường xuyên công tác xử lý lợn bệnh, nghi bệnh tại cơ sở; đồng thời chuẩn bị đầy đủ hóa chất, đã xuất cấp 2.700 lít hỗ trợ các địa phương. Công tác tuyên truyền được đẩy mạnh bằng nhiều hình thức đến người dân và người chăn nuôi. Tuy nhiên, tại một số khu vực vẫn còn tình trạng cá biệt người dân giấu dịch, không khai báo, thậm chí vứt xác lợn chết ra môi trường, gây nguy cơ lây lan và ô nhiễm nghiêm trọng.

Trước tình hình trên, UBND tỉnh đã ban hành văn bản số 2697/UBND-TC ngày 6/8/2025 yêu cầu các sở, ngành, địa phương khẩn trương vào cuộc quyết liệt, đồng bộ, tập trung thực hiện các biện pháp kiểm soát, khống chế bệnh dịch tả lợn châu Phi. UBND tỉnh yêu cầu đối với các địa phương đã xuất hiện ổ dịch, cần khẩn trương công bố dịch theo đúng quy định, tổ chức chống dịch dứt điểm, tuyệt đối không để lây lan ra diện rộng. Các chốt kiểm dịch động vật phải được thành lập và trực 24/24h để kiểm soát nghiêm ngặt việc buôn bán, vận chuyển, giết mổ lợn bệnh, nghi mắc bệnh. Các tổ chống dịch cấp thôn, khu có trách nhiệm tiêu hủy lợn bệnh, nghi bệnh trong vòng 24 giờ kể từ khi có kết quả xét nghiệm dương tính hoặc có biên bản xác minh của cán bộ thú y.

Địa điểm chôn hủy cần được rà soát, bảo đảm yêu cầu kỹ thuật theo hướng dẫn của cơ quan thú y. Song song với đó, phải tăng cường kiểm tra, xử lý triệt để các trường hợp lợn chết vô chủ; tổ chức tổng vệ sinh, khử trùng tiêu độc các cơ sở chăn nuôi có dịch và khu vực nguy cơ cao trên địa bàn, đảm bảo tái đàn an toàn sau dịch. Đặc biệt, mọi hành vi giấu dịch, chậm báo cáo, vận chuyển, giết mổ trái phép, vứt xác lợn chết bừa bãi đều sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định. UBND tỉnh cũng yêu cầu các địa phương bố trí đầy đủ kinh phí, vật tư, trang thiết bị phòng chống dịch; đảm bảo 100% lực lượng tham gia tiêu hủy được trang bị bảo hộ và thực hiện quy trình khử trùng nghiêm ngặt trước khi rời khỏi khu vực có dịch.

Tại những địa phương chưa xuất hiện dịch bệnh, tỉnh chỉ đạo phải khẩn trương kiện toàn Ban Chỉ đạo phòng chống dịch vật nuôi, phân công nhiệm vụ cụ thể, bố trí cán bộ thú y cấp xã để sẵn sàng ứng phó khi có tình huống phát sinh. Việc tiếp nhận, xử lý các thông tin phản ánh về lợn ốm, chết bất thường từ người dân cần được thực hiện nhanh chóng, kịp thời lấy mẫu xét nghiệm, công bố dịch và triển khai các biện pháp chống dịch đúng quy trình kỹ thuật khi cần thiết.

Bên cạnh đó, các lực lượng chức năng phải tăng cường kiểm tra các phương tiện vận chuyển lợn, sản phẩm từ lợn tại các tuyến giao thông liên xã, các điểm giết mổ, chợ dân sinh, xử lý nghiêm các trường hợp không có giấy kiểm dịch, không rõ nguồn gốc, không có phiếu xét nghiệm âm tính với bệnh. Tỉnh yêu cầu các địa phương hoàn thành việc thống kê tổng đàn lợn trên địa bàn trước ngày 15/8/2025; đồng thời rà soát, đánh giá các đàn lợn đến tuổi xuất bán để có khuyến cáo người chăn nuôi chủ động tiêu thụ sớm, tránh thiệt hại nếu dịch bùng phát. Công tác chuẩn bị vật tư, hóa chất sát trùng, vôi bột, bảo hộ cá nhân... cũng phải được đảm bảo đầy đủ, sẵn sàng kích hoạt phương án ứng phó khi phát hiện ổ dịch.

Dịch tả lợn châu Phi không chỉ là mối đe dọa trực tiếp đến đàn lợn, mà còn tiềm ẩn nguy cơ gây thiệt hại nghiêm trọng cho ngành nông nghiệp, ảnh hưởng đến sinh kế của hàng nghìn hộ chăn nuôi. Trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp, việc chủ động phòng, chống là yếu tố then chốt để giảm thiểu thiệt hại. Ngành chức năng khuyến cáo các hộ chăn nuôi, trang trại cần nghiêm túc thực hiện các biện pháp an toàn sinh học; thường xuyên vệ sinh, tiêu độc khử trùng chuồng trại; kiểm soát chặt chẽ người và phương tiện ra vào khu vực chăn nuôi; không giấu dịch, không tự ý giết mổ, tiêu thụ lợn ốm, lợn chết. Đồng thời, cần chủ động khai báo với chính quyền địa phương và cơ quan thú y khi phát hiện dấu hiệu bất thường, góp phần khoanh vùng, xử lý dứt điểm ổ dịch.