Ngăn chặn hàng giả từ "gốc

Với vị trí địa lý đặc biệt, có hạ tầng cửa khẩu, đường biên giới giáp ranh trên biển và trên bộ với nhiều địa phương, Quảng Ninh có lợi thế để phát triển kinh tế, thương mại, tuy nhiên cũng đối mặt với nhiều thách thức trong công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường, nhất là tình trạng hàng giả, hàng kém chất lượng. Các cơ quan chức năng của tỉnh tăng cường phối hợp, áp dụng các giải pháp nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, đảm bảo môi trường kinh doanh lành mạnh.

Theo thống kê của lực lượng QLTT tỉnh, 7 tháng năm 2025, lực lượng đã kiểm tra 610 vụ việc. Qua kiểm tra, phát hiện xử lý 578 vụ/578 đối tượng/677 hành vi vi phạm, bằng 84% số vụ xử phạt so cùng kỳ 2024; xử phạt với tổng số tiền trên 23 tỷ đồng, bằng 104% so cùng kỳ. Những con số này cho thấy mặc dù công tác kiểm tra, kiểm soát được tăng cường và triển khai quyết liệt, song tình trạng vi phạm trong hoạt động sản xuất, kinh doanh vẫn còn diễn ra khá phổ biến với nhiều thủ đoạn tinh vi, phức tạp. Việc phát hiện và xử lý hàng trăm vụ vi phạm đã phản ánh thực tế hành vi buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng, không rõ nguồn gốc xuất xứ vẫn tiềm ẩn và chưa được ngăn chặn triệt để.

Ông Nguyễn Đình Hưng, Chi Cục trưởng Chi cục QLTT tỉnh, cho biết: Qua kiểm tra, rà soát, việc buôn bán hàng lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng vẫn còn diễn biến phức tạp, nhất là tại các khu vực biên giới, chợ đầu mối, trung tâm thương mại và trên môi trường thương mại điện tử. Các đối tượng vi phạm ngày càng tinh vi, sẵn sàng thay đổi phương thức, thủ đoạn nhằm đối phó với lực lượng chức năng. Mặc dù lực lượng QLTT tăng cường kiểm tra, tổ chức nhiều đợt kiểm tra đột xuất, phối hợp với các ngành chức năng, chính quyền địa phương để kiểm soát thị trường, tuy nhiên tình trạng vi phạm vẫn chưa được đẩy lùi triệt để.

Nguyên nhân là do nhu cầu tiêu dùng cao, lợi nhuận từ hàng hóa vi phạm lớn, trong khi ý thức tuân thủ pháp luật của một bộ phận tổ chức, cá nhân kinh doanh còn hạn chế. Lực lượng QLTT sẽ tiếp tục siết chặt công tác quản lý địa bàn, kiểm tra có trọng tâm, trọng điểm vào các lĩnh vực, mặt hàng nhạy cảm, dễ phát sinh vi phạm như thực phẩm, dược phẩm, xăng dầu, phân bón, vật tư nông nghiệp... Đồng thời, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong theo dõi, giám sát thị trường; tăng cường phối hợp với các lực lượng chức năng, nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật để tạo chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, hành vi của đơn vị sản xuất, kinh doanh và người tiêu dùng.

Hiện nay cùng với sự phát triển của thương mại điện tử, nhiều đối tượng lợi dụng không gian mạng để bán hàng giả dưới vỏ bọc “livestream”, “săn sale”, “hàng nội địa cao cấp”. Từ các nền tảng facebook, zalo, tiktok, đến các sàn thương mại điện tử, hàng giả len lỏi đến người tiêu dùng chỉ bằng vài cú click chuột. Điều đáng lo ngại là rất ít người tiêu dùng kiểm tra kỹ lưỡng nguồn gốc sản phẩm, hóa đơn chứng từ, hoặc ngại khiếu nại, dẫn đến tiếp tay cho hành vi vi phạm mà không nhận ra.

Ông Nguyễn Kiên, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến và phát triển công thương, nhận định: Thương mại điện tử là “mảnh đất” màu mỡ để kinh doanh, buôn bán, nhưng cũng nguy cơ cao về gian lận thương mại. Để kiểm soát, ngăn chặn được tình trạng này, cần sự vào cuộc đồng bộ và mạnh mẽ hơn nữa của các cơ quan quản lý nhà nước trong việc kiểm soát hoạt động thương mại điện tử, đồng thời tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn để nâng cao nhận thức, kỹ năng tiêu dùng an toàn cho người dân. Các sàn thương mại điện tử, nền tảng mạng xã hội cần có trách nhiệm hơn trong việc kiểm duyệt, loại bỏ những tài khoản, gian hàng có dấu hiệu vi phạm. Chỉ khi có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan và nâng cao cảnh giác từ chính người tiêu dùng, thì mới đẩy lùi tình trạng hàng giả, hàng kém chất lượng trên môi trường mạng.

Những năm gần đây, Quảng Ninh đã xây dựng nhiều mô hình phối hợp hiệu quả, nhất là duy trì hoạt động Ban Chỉ đạo 389 các cấp, kịp thời chia sẻ thông tin, thống nhất phương án xử lý, tăng cường trách nhiệm người đứng đầu địa phương và đơn vị trong việc quản lý thị trường. Các xã, phường cũng chủ động lồng ghép tuyên truyền phòng chống buôn lậu, hàng giả, hàng nhái vào các chương trình xây dựng nếp sống văn minh, vận động tiểu thương ký cam kết không kinh doanh hàng cấm, hàng không rõ nguồn gốc. Các doanh nghiệp, HTX, hộ kinh doanh được khuyến khích xây dựng thương hiệu, áp dụng mã số mã vạch, truy xuất nguồn gốc sản phẩm để nâng cao uy tín trên thị trường.

Ông Lê Hồng Giang, Phó Giám đốc sở Công Thương, cho biết: Đơn vị xác định công tác chống hàng giả, nhất là thực phẩm không rõ nguồn gốc, là nhiệm vụ quan trọng. Đây là nhiệm vụ của chính quyền các cấp, các lực lượng chức năng và toàn xã hội... Mục tiêu là bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, đảm bảo an toàn sức khỏe cộng đồng, giữ vững môi trường kinh doanh lành mạnh, minh bạch trên địa bàn tỉnh. Sở Công Thương tiếp tục tăng cường nắm tình hình địa bàn, đối tượng, phương thức, thủ đoạn vi phạm mới. Từ đó, xây dựng các kế hoạch kiểm tra chuyên đề theo ngành hàng, lĩnh vực; siết chặt kiểm tra, kiểm soát tại các chợ, trung tâm thương mại, siêu thị, cửa khẩu, kho hàng, điểm tập kết; chú trọng kiểm tra các kênh bán hàng online, livestream, thương mại điện tử, nơi hiện nay nhiều hành vi buôn bán thực phẩm, hàng hóa không rõ nguồn gốc diễn ra rất tinh vi.