Hiệu quả chương trình OCOP Quảng Ninh

Được Quảng Ninh khởi xướng từ năm 2013, OCOP đã nhanh chóng trở thành một chương trình KT-XH quy mô toàn tỉnh, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ và sau đó được nhân rộng trên cả nước. Trong hơn một thập kỷ qua, Chương trình đã trở thành dấu ấn đậm nét góp phần thay đổi tư duy sản xuất, nâng cao giá trị nông sản và đưa đời sống người dân vùng nông thôn lên một tầm cao mới.

Nếu như trước đây, miến dong Bình Liêu chỉ quen thuộc trong phạm vi địa phương, thì nhờ tham gia Chương trình OCOP, sản phẩm này đã có mặt ở hầu khắp các siêu thị lớn trong nước, thậm chí bước đầu xuất khẩu sang Trung Quốc. Tháng 5/2025, sản phẩm miến dong Bình Liêu của Công ty CP Thương mại và Dịch vụ Bình Liêu đã được xếp hạng 5 sao quốc gia.

Ông Nguyễn Xuân Tùng, Phó Giám đốc Công ty, cho biết: Bước ngoặt dẫn đến kết quả này chính là vào năm 2017, sau khi nhãn hiệu tập thể “Miến dong Bình Liêu” được đăng ký bảo hộ, công ty mạnh dạn đăng ký tham gia chương trình OCOP và đạt 4 sao ngay lần đầu. Sản phẩm miến dong của công ty nhận được sự quan tâm nhiều hơn từ các cấp chính quyền, được hỗ trợ tham gia các chương trình xúc tiến thương mại, tiếp cận các khoản hỗ trợ đầu tư công. Đây như cú huých giúp doanh nghiệp vươn lên mạnh mẽ và có đầu ra ổn định. Công ty cũng đã liên kết với hơn 500 hộ dân quanh vùng, xây dựng vùng nguyên liệu 60ha, được cấp mã số vùng trồng.

Ngoài việc tạo dựng được thương hiệu cho các sản phẩm nông nghiệp đặc trưng, chương trình OCOP cũng đã trở thành động lực để người nông dân mạnh dạn thay đổi tư duy, chuyển từ sản xuất nhỏ lẻ sang làm hàng hóa. Hàng nghìn hộ gia đình đã vươn lên nhờ OCOP. Tại các xã Ba Chẽ, Kỳ Thượng, sự ra đời của sản phẩm OCOP trà hoa vàng đã mở ra hướng đi mới. Ban đầu, chỉ một số hộ trồng tự phát, sản phẩm chủ yếu để dùng trong gia đình và buôn bán nhỏ lẻ. Được tỉnh hỗ trợ, doanh nghiệp và HTX tham gia, đến nay trà hoa vàng Ba Chẽ đã trở thành “cây làm giàu”, mang lại thu nhập hàng trăm triệu đồng/ha mỗi năm. Nhiều hộ dân trước đây thuộc diện nghèo, nay đã thoát nghèo, thậm chí vươn lên khá giả nhờ loại cây đặc sản này.

Là hộ có diện tích trồng trà hoa vàng thuộc diện lớn nhất vùng, gia đình ông Đàm Văn Cường ở thôn Khe Lọng Ngoài (xã Ba Chẽ) có 2,5ha trồng trà hoa vàng. Ông Cường cho biết, nhận thấy giá trị lớn của cây dược liệu này, nhất là khi trà hoa vàng tham gia chương trình OCOP và được xếp hạng, gia đình đã mạnh dạn chuyển sang trồng trà hoa vàng, doanh thu mỗi năm đạt khoảng 500-700 triệu đồng.

Theo báo cáo của Sở NN&MT, tính đến hết 30/6, toàn tỉnh đã phát triển được 432 sản phẩm OCOP từ 3 sao trở lên, trong đó có 8 sản phẩm OCOP 5 sao quốc gia. Chương trình đã tạo việc làm cho hàng vạn lao động nông thôn, nâng thu nhập bình quân của người dân khu vực này lên mức khá so với cả nước. Qua đó, đóng góp tích cực vào mục tiêu xây dựng NTM kiểu mẫu và thúc đẩy quá trình đô thị hóa theo hướng văn minh, hiện đại. Quan trọng hơn, thông qua chương trình OCOP cũng đã khơi dậy niềm tự hào về quê hương, hun đúc khát vọng vươn lên trong cộng đồng, tạo động lực cho một xã hội phát triển hài hòa, thịnh vượng.

Xác định OCOP là chương trình động lực để phát triển kinh tế nông thôn, trong nhiều năm qua, tỉnh Quảng Ninh đã tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của các tổ chức kinh tế, cơ quan quản lý và người dân về chương trình OCOP. Đồng thời, chú trọng tổ chức sản xuất gắn với quy hoạch vùng nguyên liệu, phát triển sản phẩm OCOP dựa trên lợi thế tự nhiên, văn hóa và tập quán sản xuất của địa phương gắn với các nông sản chủ lực của tỉnh. Đồng thời, đẩy mạnh ứng dụng KHCN trong sản xuất từ quản lý truy xuất nguồn gốc sản phẩm đến sản xuất, chế biến và bảo quản nhằm hỗ trợ xây dựng những sản phẩm OCOP chất lượng. Tỉnh cũng quan tâm tổ chức các kỳ hội chợ, triển lãm, quảng bá, giới thiệu sản phẩm OCOP trên sàn giao dịch điện tử, tham gia các nền tảng trực tuyến, lan tỏa sản phẩm đến khách hàng trong nước và quốc tế.

Ông Vũ Duy Văn, Phó Giám đốc Sở NN&MT, cho biết: Tiếp tục coi Chương trình OCOP là động lực phát triển kinh tế nông thôn, trong giai đoạn tới, Quảng Ninh sẽ tập trung nâng cao chất lượng chương trình. Trong đó, trọng tâm là ứng dụng KHCN, đổi mới quy trình sản xuất gắn với kinh tế số, kinh tế tuần hoàn và nông nghiệp xanh, từ đó giúp tăng năng suất, giảm chi phí, tạo nền tảng xây dựng thương hiệu. Đồng thời, tổ chức các giải pháp mở rộng xúc tiến thương mại, đa dạng kênh phân phối cũng như nâng cao năng lực sản xuất, quản trị, tiếp thị cho các chủ thể OCOP.