Chủ động phòng chống thiên tai trong mùa mưa bão

Thời điểm hiện nay, Quảng Ninh đang bước vào mùa mưa bão. Trước diễn biến ngày càng bất thường của thời tiết, cộng với tỷ lệ rừng của tỉnh đã suy giảm, dẫn tới hậu quả do mưa bão gây ra trong mùa mưa bão năm nay có thể nặng nề hơn. Vì vậy việc chủ động dự đoán, chủ động ứng phó thiên tai để giảm thiểu thiệt hại thiên tai là điều rất cần thiết.

Với trên 100.000ha rừng gãy đổ do bão Yagi, tỷ lệ che phủ rừng của Quảng Ninh đã bị kéo giảm từ 52% trước tháng 9/2024 xuống 42% thời điểm hiện nay. Rất may mắn là diện tích rừng bị thiệt hại trong cơn bão này chủ yếu là rừng sản xuất và rừng cảnh quan, diện tích rừng phòng bộ, vốn có tác dụng tạo nguồn sinh thuỷ cho các hồ thuỷ lợi bị thiệt hại do bão không lớn. Phần khác, từ đầu tháng 6 vừa qua, Quảng Ninh bước vào mùa mưa khá sớm, bổ sung lượng nước cho các hồ đập, nên không làm ảnh hưởng lớn đến công năng trữ, chứa nước của các hồ thuỷ lợi. Thời điểm hiện tại mực nước của các công trình thuỷ lợi lớn của Quảng Ninh đang cao hơn trung bình nhiều năm qua. Tuy nhiên thực trạng mưa sớm, mực nước được bổ sung và sẽ tiếp tục được bổ sung vào đỉnh điểm mùa mưa bão tới đây cũng có thể tạo áp lực cho các hồ thuỷ lợi. Điều này đặt ra yêu cầu rà soát, gia cố, nâng cao năng lực, sức bền, sức chịu đựng của các công trình thuỷ lợi hồ đập trên địa bàn.

Cũng từ cơn bão Yagi đã cho thấy hệ thống kè, đê, nhất là các đê bao, đê biển, đê chắn sóng trên địa bàn tỉnh cần phải được gia cố. Trong bão, tuyến đê Hồng Phong (TP Đông Triều) bị nước tràn qua đỉnh đê, dẫn đến ngập các vùng canh tác hoa màu phía trong. Tuyến đê Điền Công (TP Uông Bí) cũng trong tình trạng đe vỡ khi nước triều cường lên gặp lũ trên thượng nguồn đổ xuống. Để ứng phó nguy cơ này, theo ông Đoàn Mạnh Phương, Chi cục trưởng Chi cục Thuỷ lợi nhất thiết phải rà soát, gia cố hệ thống đê, kè của Quảng Ninh trước mùa mưa bão, tập trung xử lý các tuyến, đoạn đê, kè, cống đã được đầu tư lâu, có dấu hiệu xuống cấp. Cùng với đó các đơn vị quản lý, bảo vệ và khai thác các tuyến đê cần xây dựng phương án và được phê duyệt phương án đảm bảo an toàn hệ thống đê điều. Được biết năm 2025, tỉnh đã cấp vốn cho đơn vị chuyên môn gia cố, sửa chữa 8 tuyến đê. Hiện nội dung này đang được các đơn vị chuyên môn tổ chức đấu thầu, lựa chọn nhà thầu thi công các hạng mục đề ra.

Hiện nay, toàn tỉnh đang bước vào công cuộc sắp xếp đơn vị hành chính, từ 117 xã, phường xuống 54 xã, phường, đặc khu để ngày 1/7 tới đi vào vận hành chính thức. Trong bối cảnh chính quyền cấp xã mới thành lập, đội ngũ nhân sự cấp xã tương đối mới, công tác phối hợp, hiệp đồng tác chiến cũng như công tác thông tin trong mùa mưa bão này có thể bị gián đoạn, ít thông suốt, thì việc quán triệt, huy động sự quan tâm, vào cuộc và hành động phòng chống, lụt bão của cấp xã cần phải được triển khai ngay từ lúc này, quyết liệt và đồng bộ. 

Trên hết ứng phó với thiên tai bão lũ, việc đảm bảo phương án “4 tại chỗ” vẫn là giải pháp căn bản. Chính quyền địa phương, cụ thể là chính quyền các xã, phường, đặc khu mới thành lập, các đơn vị thôn, khu của các xã, phường, đặc khu mới thành lập cần chuẩn bị cơ số cần thiết về vật tư, nhân vật lực, phương án, nhân lực chỉ huy… để khi cần thiết có thể ứng dụng ngay, ứng phó nhanh nhất và hiệu quả nhất với bão lũ.

Song hành với các giải pháp trên, công tác tuyên truyền, quán triệt, tránh tư tưởng chủ quan cũng như tư tưởng nghiêm trọng hoá trong ứng phó bão lũ trên toàn tỉnh là rất quan trọng. Kinh nghiệm cho thấy trong nhiều thời điểm việc chuẩn bị quá mức để đón cơn bão nhỏ, hoặc chủ quan không có sự chuẩn bị, không kịp trở tay đối với cơn bão lớn đều để lại hậu quả nghiêm trọng, làm ảnh hưởng, thiệt hại đến tài sản của nhà nước và nhân dân.

Có thể thấy thời điểm hiện nay Quảng Ninh đã bước vào mùa mưa bão. Trước diễn biến thất thường của thời tiết, việc nêu cao tinh thần chủ động, đoàn kết, sáng tạo của các địa phương cũng như việc ứng dụng hiệu quả nguyên tắc “4 tại chỗ” tại cơ sở chính là “chìa khoá vàng” để đảm an toàn tính mạng con người và tài sản trong mùa mưa bão 2025.