Giải pháp khắc phục tình trạng thiếu giáo viên

Theo ngành GD&ĐT, hiện Quảng Ninh đang thiếu khoảng 2.100 giáo viên so với định mức khung của Trung ương, nhiều môn học, địa phương thiếu nguồn tuyển dụng. Bài toán thiếu giáo viên trước thềm năm học mới không chỉ tạo ra áp lực, mà đòi hỏi ngành GD&ĐT và các địa phương phải có những giải pháp đồng bộ, quyết liệt, bảo đảm đủ đội ngũ, đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng giáo dục.

Tính đến thời điểm hiện tại, tổng số cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên tại các cơ sở giáo dục trên địa bàn xã Hải Lạng còn thiếu 10 người so với định mức được giao. Tại Trường Tiểu học Hải Lạng, năm học 2025-2026 vẫn còn thiếu 1 giáo viên dạy văn hóa; còn với Trường THCS Hải Lạng con số này là 6 người, trong đó, thiếu 1 cán bộ quản lý, 4 giáo viên bộ môn, 1 nhân viên y tế học đường; Trường TH&THCS Đồng Rui thiếu 1 nhân viên giáo vụ, 2 giáo viên cấp THCS.

Theo đại diện UBND xã Hải Lạng, việc thừa thiếu cục bộ một số bộ môn, nhất là cấp phổ thông gây khó khăn các trường học trong triển khai nhiệm vụ, ảnh hưởng đến việc bố trí, phân công giảng dạy, cũng như công tác chăm sóc sức khỏe và hỗ trợ chuyên môn trong nhà trường. Do vậy địa phương đề nghị tỉnh tiếp tục quan tâm và có giải pháp bổ sung kịp thời biên chế đối với những vị trí còn thiếu để đảm bảo số lượng và cơ cấu đội ngũ giáo viên theo định mức trước thềm năm học mới. Trong đó ưu tiên tuyển dụng, hoặc điều động giáo viên các môn đang thiếu ở bậc THCS để đảm bảo phân phối chương trình và chất lượng dạy học.

Ngoài việc chưa đảm bảo định mức giáo viên theo quy định, việc thiếu nguồn tuyển dụng, hợp đồng, đặc biệt là tại các địa phương miền núi, biên giới, hải đảo, vùng DTTS và với các môn học đặc thù như tin học, ngoại ngữ, âm nhạc, mỹ thuật, giáo dục thể chất, giáo dục quốc phòng - an ninh... cũng đang là tình trạng chung của nhiều cơ sở giáo dục.

Tại xã Đông Ngũ, các trường trên địa bàn hầu hết đều thiếu nguồn để tuyển và hợp đồng, nhất là giáo viên phổ thông giảng dạy các môn học đáp ứng yêu cầu Chương trình GDPT 2018, như giáo viên tiếng Anh, Tin học... Hơn nữa, do đặc thù thừa, thiếu cục bộ bộ môn nên công tác sắp xếp, bố trí và tổ chức các hoạt động dạy học, các biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục gặp không ít khó khăn, nhất là ở 2 trường liên cấp do mỗi khối cấp THCS chỉ có 1 lớp.

Nguyên nhân của tình trạng trên được cho là do điều kiện địa lý của tỉnh trải dài, chia cắt, nhiều khu vực mật độ dân cư thưa, có sự phân hóa tương đối lớn về trình độ dân trí và điều kiện KT-XH giữa các vùng, miền, gây khó khăn cho việc thu hút và nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo. Mặt khác, Luật Giáo dục yêu cầu cao hơn về chuẩn nghề nghiệp, trình độ đào tạo, nhiều môn học mới chưa kịp thời đào tạo bổ sung giáo viên.

Một số quy định pháp luật về phân cấp, phân quyền sau thời điểm thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp chưa thống nhất, nên bước đầu khó khăn trong triển khai công tác quản lý nhà nước trên địa bàn, đặc biệt trong công tác điều tiết nhân lực giáo dục.

Đáng chú ý, số lượng sinh viên sư phạm tốt nghiệp về tỉnh thấp hơn nhiều so với số lượng giáo viên còn thiếu. Trung bình hằng năm có 200-300 sinh viên sư phạm tốt nghiệp ra trường, tuy nhiên nhiều sinh viên tốt nghiệp loại xuất sắc, giỏi chỉ tập trung ở các địa phương thuận lợi. Bên cạnh đó, chính sách của tỉnh chưa đủ mạnh để thu hút cán bộ quản lý, giáo viên giỏi về công tác tại các cơ sở giáo dục của địa phương.

Để khắc phục điều này, năm học 2025-2026, ngành GD&ĐT Quảng Ninh xác định sẽ phát triển đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục từng bước bảo đảm đủ về số lượng, hợp lý về cơ cấu. Đồng thời, tăng cường thực hiện phương án điều chuyển, biệt phái giáo viên từ nơi thừa sang nơi thiếu; giáo viên dạy học liên trường tại các địa phương để sử dụng hiệu quả đội ngũ giáo viên hiện có. Ngành cũng sẽ sắp xếp, bố trí đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên đảm bảo cho công tác dạy học, chủ động khắc phục việc thừa, thiếu giáo viên cục bộ; thực hiện tốt chủ trương “có học sinh phải có giáo viên đứng lớp”.