Financial Times tiết lộ đề xuất của Mỹ trong thỏa thuận khai thác khoáng sản ở Ukraine

Dự thảo thỏa thuận được Mỹ đề xuất với Ukraine yêu cầu Kiev đóng góp 50% nguồn thu từ khai thác khoáng sản vào quỹ do Washington giữ "100% lợi ích tài chính".

Ngày 22/2 (giờ địa phương), báo Financial Times công bố bài xã luận của Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent, trong đó nêu rõ những nội dung Washington đề xuất trong thỏa thuận khoáng sản với Ukraine.

Ukraine góp 50% doanh thu khoáng sản, Mỹ giữ 100% lợi ích tài chính

Theo bộ trưởng Tài chính Mỹ, trọng tâm thỏa thuận Mỹ muốn ký với Ukraine là việc Chính phủ Ukraine trao nguồn thu từ các hoạt động khai thác tài nguyên thiên nhiên, cơ sở hạ tầng và một số tài sản khác cho một quỹ tái thiết và phát triển dài hạn Ukraine.

"Washington sẽ nắm quyền về kinh tế và quản trị đối với những khoản đầu tư tương lai của quỹ này", ông Bessent khẳng định.

Ông Bessent không nêu rõ Mỹ yêu cầu Ukraine trích bao nhiêu phần doanh thu từ khai thác khoáng sản vào quỹ đầu tư trên.

Tuy nhiên theo bản dự thảo được phía Mỹ đề xuất hôm 21-2 mà Financial Times đọc được, Washington muốn Kiev đóng góp 50% doanh thu từ khai thác tài nguyên thiên nhiên cho đến khi tổng số tiền đóng góp đạt 500 tỉ USD.

Ngược lại Washington sẽ "giữ 100% lợi ích tài chính" từ quỹ.

Trong bài viết của mình, ông Bessent cũng nêu rõ đích thân Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã chủ động đề xuất trao một phần tài nguyên đất hiếm và khoáng sản quan trọng cho Washington trong cuộc gặp với ông Donald Trump hồi tháng 9-2024 trong "kế hoạch chiến thắng" (Victory Plan).

Bộ trưởng Mỹ vạch ra viễn cảnh sau khi được ký kết, thỏa thuận sẽ mang lại những điều kiện cơ bản để thị trường Ukraine thu hút những khoản đầu tư tư nhân mạnh mẽ.

Ngoài ra sự tham gia của Mỹ vào kinh tế Ukraine cũng giúp nước này giải quyết tình trạng tham nhũng và lũng đoạn kinh tế.

Ông Bessent hứa hẹn: "Mỹ là đối tác dài hạn bền bỉ trong mối quan hệ này. Doanh thu từ những nguồn thu tương lai sẽ được tái đầu tư vào các lĩnh vực trọng yếu, nhằm mở khóa tối đa tiềm lực tăng trưởng của Ukraine.

Các điều khoản của thỏa thuận cũng đảm bảo các quốc gia không đóng góp vào việc bảo vệ chủ quyền cho Ukraine không được hưởng lợi từ sự tái thiết của đất nước này, cũng như những khoản đầu tư trên".

Ukraine chỉ ký khi có đảm bảo an ninh?

Báo Finanical Times khẳng định giới chức Ukraine cho rằng con số 50% và 500 tỉ USD trên là không thể chấp nhận. Do đó Kiev đang cố gắng đàm phán giảm những con số này và đưa vào những điều khoản mình mong muốn.

Một trong những điều khoản được phía Ukraine yêu cầu nhiều nhất là các đảm bảo an ninh cho tương lai.

Con số 500 tỉ USD được Washington đưa ra nhằm chi trả những khoản viện trợ nước này từng trao cho Ukraine trong quá khứ. Cả dự thảo thỏa thuận do Mỹ đưa ra và bài xã luận của ông Bessent cũng chỉ nhắc đến vấn đề kinh tế, hoàn toàn vắng bóng hứa hẹn hợp tác về an ninh trong tương lai.

Một quan chức Ukraine tham gia đàm phán chia sẻ: "Bản dự thảo đang được thảo luận cần được chỉnh sửa. Chúng tôi thấy có rất nhiều nghĩa vụ Ukraine phải thực hiện, trong khi phía Mỹ đưa ra những đề xuất rất yếu ớt. Tính đến hôm nay, bản dự thảo vẫn chưa sẵn sàng được chấp thuận ở cấp độ tổng thống".

Bản thân tổng thống Ukraine cũng khẳng định đề xuất ban đầu được ông Bessent đưa ra không phục vụ lợi ích của Kiev. Ông Zelensky mong muốn ký một thỏa thuận có nêu rõ những đảm bảo an ninh Washington có thể cung cấp.

Các quan chức cấp cao Ukraine cho biết nước này đang xây dựng một dự thảo thỏa thuận của riêng mình, và đã trao đổi về bản dự thảo này với đặc phái viên Nhà Trắng về vấn đề Ukraine Keith Kellogg trong các ngày 20 và 21-2.

Giới chức Ukraine cũng khẳng định quá trình đàm phán vẫn tiếp tục trong các ngày 22 và 23-2. Ngày 22-2, Chủ tịch Quốc hội Ukraine Ruslan Stefanchuk khẳng định Kiev có thể bắt đầu quá trình hoàn thành thỏa thuận từ ngày 24-2.