TKV: Định hướng thăm dò, phát triển tài nguyên cho giai đoạn mới

Trong bối cảnh các mỏ than Quảng Ninh ngày càng xuống sâu, nhiều dự án chuẩn bị hết hạn giấy phép khai thác và nhu cầu năng lượng quốc gia liên tục tăng, công tác thăm dò phát triển tài nguyên trở thành nhiệm vụ quan trọng, quyết định đến sự phát triển bền vững của Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV). Giai đoạn 2025-2030, song song với việc hoàn thiện các thủ tục pháp lý trong hoạt động khoáng sản, Tập đoàn xác định công tác thăm dò phải đi trước một bước, tạo nền tảng vững chắc cho chiến lược khai thác ổn định, lâu dài.

Giai đoạn 2020-2024, Tập đoàn đã lập, trình Bộ NN&MT xin cấp giấy phép 13 đề án thăm dò than với trữ lượng phê duyệt hơn 350 triệu tấn. Với các mỏ khoáng sản ngoài than, TKV và các đơn vị đã lập, trình xin cấp phép 7 đề án thăm dò (4 mỏ bô xít, 3 mỏ đồng tại Lào Cai), dự kiến trong năm 2025 sẽ hoàn thiện thủ tục để triển khai thi công. Đồng thời, 16 đề án thăm dò nâng cấp trữ lượng các mỏ than đã được triển khai. Kết quả này góp phần quan trọng trong việc lập, xin cấp và điều chỉnh giấy phép khai thác cho nhiều dự án mỏ mới.

Tuy nhiên, quá trình thực hiện công tác thăm dò, phát triển tài nguyên cũng còn gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là các vướng mắc từ hệ thống pháp luật, quy hoạch và tái cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý nhà nước. Một số quy định chưa theo kịp thực tế sản xuất khiến TKV không được trích lập, sử dụng chi phí tập trung cho thăm dò, làm chậm tiến độ triển khai. Ngoài ra, sự chồng lấn quy hoạch 3 loại rừng tại Quảng Ninh cũng ảnh hưởng trực tiếp đến nhiều đề án thăm dò. Đến tháng 8/2024, sau khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch Lâm nghiệp quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 các vướng mắc mới từng bước được tháo gỡ, song vẫn đòi hỏi nhiều thời gian thẩm định, phê duyệt.

Trước bối cảnh đó, TKV đã ban hành kế hoạch thực hiện chiến lược phát triển giai đoạn 2025-2030, trong đó công tác thăm dò được xác định là nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu. Mục tiêu cụ thể, năm 2025 sẽ hoàn thành thủ tục, triển khai 6 đề án thăm dò than (2 đề án đã cấp phép, 4 đề án dự kiến cấp phép); đồng thời thực hiện 7 đề án thăm dò khoáng sản ngoài than và 4 đề án nghiên cứu trữ lượng. Giai đoạn 2026-2030, TKV sẽ triển khai khối lượng 12 đề án thăm dò than và 6 đề án nâng cấp trữ lượng, riêng vùng Đông Bắc có kế hoạch khoan thăm dò trên 508.000 mét. Với khoáng sản ngoài than, sẽ có thêm 17 đề án thăm dò được cấp phép thi công.

Năm 2025, Công ty CP Địa chất TKV - đơn vị chủ lực trong công tác điều tra cơ bản, thăm dò địa chất được giao kế hoạch khoan 160 lỗ với tổng khối lượng 57.390 mét. Dự kiến đến hết tháng 9/2025, Công ty sẽ thực hiện khoan được hơn 45.700 mét khoan, trong đó có 125 lỗ hoàn thành, 23 lỗ đang thi công và 12 lỗ chưa triển khai. Trọng tâm hiện nay là 12 lỗ khoan thuộc Đề án thăm dò mỏ Hà Ráng, với độ sâu thiết kế trên 900 mét. Đây là dự án có điều kiện thi công đặc biệt khó khăn: Địa hình đồi núi cao, thời tiết cực đoan, đường nền khoan dễ hỏng, việc vận chuyển thiết bị, vật tư gặp nhiều trở ngại, trong khi địa tầng lại phức tạp, nhiều lỗ khoan gặp nước phun, đất đá dốc 55-60 độ, sét trương nở gây sạt lở thành lỗ khoan, tiềm ẩn nguy cơ sự cố kỹ thuật. Trước những thách thức đó, Công ty đang ưu tiên nguồn lực đầu tư thiết bị, công nghệ hiện đại và nâng cao năng lực khảo sát thăm dò, giúp tăng độ chính xác, rút ngắn thời gian và giảm thiểu rủi ro. Bên cạnh đó, Công ty sẽ ứng dụng mạnh mẽ công nghệ khoan hiện đại, giúp tăng năng suất, nâng cao độ chính xác và an toàn, đặc biệt với các mũi khoan sâu hàng trăm mét như tại Hà Ráng. Đây là bước chuẩn bị quan trọng để TKV duy trì an ninh năng lượng quốc gia, đồng thời phát triển bền vững ngành than trong giai đoạn tới.

Trung bình mỗi năm, TKV khai thác 40-42 triệu tấn than. Để duy trì sản lượng này và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, công tác thăm dò phải luôn đi trước, tạo nền tảng cho việc đầu tư, phát triển các dự án mỏ mới. Để đạt mục tiêu giai đoạn 2025-2030, TKV và các đơn vị thành viên cần đồng bộ nhiều giải pháp. Trước hết, các đơn vị sản xuất phải coi công tác thăm dò là nhiệm vụ chính trị quan trọng, gắn trách nhiệm cụ thể đến từng bộ phận, từng cán bộ phụ trách. Các đơn vị tư vấn, địa chất cần nâng cao chất lượng đề án, đảm bảo tính khoa học, độ tin cậy của tài liệu trước khi trình Tập đoàn và cơ quan có thẩm quyền. Các Ban chuyên môn TKV phải phát huy vai trò tham mưu, thẩm định, hướng dẫn, đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát việc quản lý tài nguyên. TKV sẽ tiếp tục tranh thủ sự hỗ trợ của các bộ, ngành và địa phương, nhất là trong khâu phê duyệt quy hoạch, cấp giấy phép thăm dò, khai thác. Việc phối hợp chặt chẽ này sẽ góp phần tháo gỡ các vướng mắc pháp lý, rút ngắn tiến độ triển khai đề án.