Chính phủ được quyết việc điều chỉnh dự toán ngân sách nhà nước

Theo Luật Ngân sách nhà nước (sửa đổi), Chính phủ quyết định điều chỉnh dự toán thu, chi của một số bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan khác ở trung ương và một số tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, nhưng không làm tăng tổng mức vay, bội chi ngân sách nhà nước.

Sáng 25/6, Quốc hội đã thông qua Luật Ngân sách nhà nước (sửa đổi) với 426/430 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành (bằng 89,12% tổng số đại biểu Quốc hội). Theo luật này, thẩm quyền quyết định điều chỉnh dự toán ngân sách nhà nước được phân cấp cho Chính phủ, thay vì Quốc hội như trước.

Cụ thể, Chính phủ lập dự toán điều chỉnh tổng thể ngân sách nhà nước trong trường hợp có biến động làm tăng mức vay, bội chi ngân sách nhà nước so với dự toán đã phân bổ cần phải điều chỉnh, trình Quốc hội quyết định.

Căn cứ vào nghị quyết của Quốc hội về dự toán điều chỉnh và nhiệm vụ thu, chi ngân sách được cấp trên giao, Ủy ban nhân dân các cấp lập dự toán điều chỉnh ngân sách địa phương trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định.

Chính phủ cũng quyết định điều chỉnh dự toán thu, chi của một số bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan khác ở trung ương và một số tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, nhưng không làm tăng tổng mức vay, bội chi ngân sách nhà nước, định kỳ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất trong các trường hợp sau đây:

Báo cáo giải trình, tiếp thu trước khi Quốc hội bấm nút, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, việc phân cấp cho Chính phủ quyết định việc điều chỉnh dự toán ngân sách nhằm thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước về tăng cường phân cấp, phân quyền; đáp ứng yêu cầu thực tiễn, tạo sự chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả trong quản lý, điều hành ngân sách nhà nước, cắt giảm thủ tục hành chính, nâng cao trách nhiệm của các cấp, ngành, địa phương.

Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp xã tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và có chế tài xử lý nghiêm các vi phạm, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí.

Về thể chế hóa chủ trương đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số và sắp xếp bộ máy hành chính, Chính phủ tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật về nhiệm vụ, quyền hạn của Bộ Khoa học và Công nghệ.

Đồng thời, quy định hiệu lực áp dụng quy trình tổng hợp lập dự toán, chấp hành ngân sách nhà nước và phân cấp ngân sách cấp tỉnh, cấp xã đối với lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số từ ngày 1/7/2025.

Về phân cấp nguồn thu giữa ngân sách trung ương và ngân sách địa phương, Chính phủ tiếp thu chỉnh lý quy định về việc phân chia tiền sử dụng đất, tiền thuê đất theo hướng thành phố Hà Nội được hưởng 100% khoản thu này theo quy định Luật Thủ đô.

Các địa phương không nhận bổ sung ngân sách địa phương được hưởng 80%, ngân sách trung ương hưởng 20%. Các địa phương nhận bổ sung cân đối ngân sách địa phương được hưởng 85%, ngân sách trung ương hưởng 15%.

Về thẩm quyền quyết định việc sử dụng nguồn tăng thu so với dự toán và dự toán chi còn lại của cấp ngân sách, dự thảo Luật giao Chính phủ quản lý điều hành, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội kết quả thực hiện và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.

Đồng thời, quy định tương ứng việc giao Ủy ban nhân dân các cấp sử dụng nguồn tăng thu so với dự toán và dự toán chi còn lại của ngân sách địa phương.

Luật Ngân sách nhà nước (sửa đổi) có hiệu lực thi hành từ năm ngân sách 2026.