Xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ dựa vào con người Việt Nam

Ngày 25/6, sau phiên khai mạc Hội nghị thường niên các nhà tiên phong lần thứ 16 của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) tại Thiên Tân, Trung Quốc, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự phiên đối thoại chính sách “Kỷ nguyên mới của Việt Nam: Từ tầm nhìn đến hành động”.

Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc điều hành Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) Borge Brende điều phối phiên đối thoại với sự tham dự của 100 đại biểu là đại diện của các Chính phủ, tổ chức, lãnh đạo các tập đoàn, doanh nghiệp lớn trên thế giới.

Tại phiên đối thoại, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nhận được nhiều câu hỏi. Theo đó, về câu hỏi, cơ sở định hình kỷ nguyên phát triển mới của Việt Nam, Thủ tướng nêu rõ: hiện nay xu thế giảm tăng trưởng trên thế giới rất rõ, trong khi đó yêu cầu của Việt Nam phải tăng lên vì mục tiêu đặt ra trong năm 2045 trở thành nước phát triển có thu nhập cao đòi hỏi năm 2025 tăng trưởng đạt 8% và 2 con số ở những năm tiếp theo. Mặc dù còn nhiều thách thức, nhưng Việt Nam có thể thực hiện được dựa trên cơ sở về đường lối, chính sách của Đảng và nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc.

Bên cạnh đó, Việt Nam có hệ thống chính trị được Đảng lãnh đạo, nhà nước quản lý và sự vào cuộc của nhân dân. Việt Nam có sẵn nội lực, đó là nền kinh tế đứng thứ 32 trên thế giới, bình quân đầu người tiếp cận trung bình cao, thuộc nhóm 20 quốc gia hàng đầu về quy mô thương mại và thu hút FDI. Việt Nam cũng nhận được sự ủng hộ của bạn bè quốc tế, với 19 Hiệp định Thương mại tự do (FTA) và có thị trường trên khắp thế giới, trong đó có các đối tác lớn như Trung Quốc, Hoa Kỳ, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc… Bên cạnh đó, Việt Nam có kinh nghiệm đối diện với các cuộc khủng hoảng, rủi ro trong nhiều năm qua và đều vượt qua. Do vậy, Thủ tướng khẳng định, Việt Nam có đủ nền tảng, cơ sở để đạt được tốc độ tăng trưởng cao trong những năm tới.

Ảnh hưởng của tình hình địa chính trị phức tạp đối với sự phát triển của Việt Nam, ứng xử của Việt Nam với cạnh tranh chiến lược nước lớn… là những câu hỏi tiếp theo Thủ tướng nhận được tại phiên đối thoại. Người đứng đầu Chính phủ Việt Nam cho biết, năm 2024, GDP Việt Nam đạt gần 500 tỷ USD, nhưng tổng kim ngạch xuất nhập khẩu là 800 tỷ USD. Mỗi tác động nhỏ bên ngoài đều gây ra những tác động lớn bên trong. Do đó, Việt Nam phải có đường lối ngoại giao mềm dẻo, nhất là trong cạnh tranh địa chính trị.

Trung Quốc và Hoa Kỳ là hai nước có tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu chiếm gần 50%. Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất. Trung Quốc là thị trường nhập khẩu lớn nhất. Vì vậy, Việt Nam phải có sự cân bằng dựa trên nguyên tắc đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, nhưng đa dạng hóa, đa phương hóa, là bạn bè tốt, là đối tác tin cậy với tất cả các nước trên thế giới và là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế. Việt Nam theo đuổi chính sách quốc phòng “4 không”: Không liên minh quân sự; Không theo nước này, chống nước kia; Không cho nước khác sử dụng lãnh thổ nước mình để chống nước thứ ba; Không tuyên bố và sử dụng sức mạnh quân sự trong quan hệ quốc tế”.

Thủ tướng cũng cho biết, Việt Nam tập trung đa dạng hóa thị trường, đa dạng hóa sản phẩm, đa dạng hóa chuỗi cung ứng và đa dạng hóa sản xuất. Việt Nam là bạn hàng tốt của Trung Quốc, Hoa Kỳ, EU, Hàn Quốc, Nhật Bản và các nước ASEAN. Mặc dù ở thế cân bằng, nhưng Việt Nam không chủ quan và luôn chuẩn bị tư thế bình tĩnh, tự tin, bản lĩnh, kiên trì, kiên định.

Trả lời câu hỏi về những ưu tiên chính sách của Việt Nam nhằm bảo đảm tự chủ kinh tế trong khi tiếp tục hội nhập sâu vào kinh tế toàn cầu, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ: Thế kỷ 20, Việt Nam là quốc gia chịu đau thương, mất mát nhất trên thế giới. Hiện nay Việt Nam vẫn còn 3 triệu người bị ảnh hưởng chất độc màu da cam, 300 nghìn người đã hy sinh trong chiến đấu nhưng chưa tìm được thông tin và mỗi khi làm dự án kinh tế thì đều phải rà phá bom mìn. Ngay sau khi kết thúc chiến tranh, Việt Nam xác định tự lực, tự cường, đi lên từ bàn tay, khối óc, mảnh đất, chân trời và cửa biển của mình; phải xây dựng nền kinh tế độc lập, tự cường. Để xây dựng nền kinh tế độc lập, tự cường, Việt Nam xác định phải xây dựng nền kinh tế thị trường, tôn trọng quy luật giá trị, quy luật cung cầu, quy luật cạnh tranh, đồng thời tích cực chủ động hội nhập quốc tế sâu rộng trong bối cảnh hiện nay:

Việt Nam xác định muốn xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ dựa vào con người; dựa vào thiên nhiên; dựa vào truyền thống lịch sử văn hóa hào hùng hơn 4.000 năm với quan điểm nguồn lực bên trong là cơ bản, chiến lược lâu dài, là quyết định, nhưng nguồn lực bên ngoài cũng rất quan trọng, đột phá là: vốn, thể chế kinh tế thị trường, công nghệ, quản lý và nguồn nhân lực.

Thủ tướng cũng nhận được câu hỏi liên quan các lĩnh vực chiến lược đối với mục tiêu phát triển của Việt Nam, Thủ tướng cho biết, Việt Nam tập trung hóa giải những khó khăn, thách thức hợp lý nhất, hiệu quả nhất, tranh thủ nội lực, phát huy tích cực, luôn đặt con người, đặt sự phát triển vào sự vận động, khai thác tối đa mặt tích cực, làm mới động lực tăng trưởng truyền thống như: xuất khẩu, đầu tư… và tập trung vào các động lực tăng trưởng mới. Dựa vào khoa học công nghệ, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn mở ra cho chúng ta một chân trời mới rất bao la và không có giới hạn. Khi có sự đổi mới, sự sáng tạo và đặc biệt là có tư duy đúng đắn, Thủ tướng rất lạc quan. Nguồn lực là bắt nguồn từ tư duy; động lực bắt nguồn từ sự đổi mới. Phải luôn luôn đặt con người, sự vật trong sự vận động để đổi mới, tạo động lực. Sức mạnh thì phải huy động từ người dân, doanh nghiệp để chúng ta vượt qua khó khăn.

Thủ tướng đặc biệt nhấn mạnh coi trọng trí tuệ, thời gian, sự quyết đoán đúng thời điểm. Dù tình hình thế giới hiện nay hay những thập kỷ tới có khó khăn, chỉ cần có tư duy đúng, vận dụng sáng tạo trong điều kiện của từng nước, đặt trong bối cảnh quốc tế phù hợp thì đều có giải quyết một cách tốt nhất. Do vậy, cần luôn sẵn sàng đối mặt với khó khăn, tự tin vào bản thân, tư duy, trí tuệ và quyết đoán để vượt qua những khó khăn, biến khó khăn, thách thức thành thời cơ thuận lợi và “càng áp lực thì càng phải nỗ lực”.