Hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống ngành Tư pháp Việt Nam 28/8 (1945-2025) Chặng đường phát triển 80 năm vinh quang và tự hào

Là một trong 12 bộ đầu tiên của Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa do Chủ tịch Hồ Chí Minh thành lập, trải qua chặng đường phát triển 80 năm vinh quang và tự hào, không ngừng phát huy truyền thống “Đoàn kết, Trách nhiệm, Trung thành, Tận tụy, Sáng tạo”, ngành Tư pháp luôn thể hiện được vai trò quan trọng trong tham mưu cho Đảng, Nhà nước ban hành các quyết sách trọng đại giúp đất nước ổn định, phát triển bền vững. Qua đó, khẳng định vị thế trụ cột quan trọng trong sự nghiệp xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Hành trình bền bỉ, tận tụy

Trong không khí hào hùng của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, ngày 28/8/1945, Chính phủ lâm thời Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra tuyên cáo thành lập Nội các thống nhất quốc gia gồm 12 bộ, trong đó có Bộ Tư pháp. Kể từ ngày đó, ngành Tư pháp của Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà của chế độ mới ra đời. Qua 80 năm xây dựng và trưởng thành, ở từng giai đoạn lịch sử, ngành Tư pháp được giao những nhiệm vụ khác nhau phù hợp với yêu cầu cách mạng.

Thấm nhuần lời dạy của Bác Hồ là phải dựa vào nhân dân, lấy lợi ích của nhân dân làm mục tiêu phấn đấu và phục vụ, đến nay ngành Tư pháp Việt Nam đã nỗ lực phấn đấu, vượt qua nhiều khó khăn, thử thách và đã có những bước trưởng thành về nhiều mặt. Hệ thống tổ chức bộ máy chặt chẽ, thống nhất từ Trung ương đến địa phương, đội ngũ CBCCVC tăng về số lượng và chất lượng, thực hiện tốt vai trò tham mưu cho Đảng, Nhà nước và tổ chức thực hiện các lĩnh vực công tác tư pháp được giao, góp phần quan trọng vào thắng lợi chung trong sự nghiệp bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước.

Cùng với sự phát triển của ngành Tư pháp Việt Nam, ngày 24/12/1981, UBND tỉnh Quảng Ninh ban hành Quyết định số 666-TC/UB thành lập Sở Tư pháp Quảng Ninh. Dưới sự lãnh đạo của Bộ Tư pháp và cấp ủy, chính quyền các cấp, sự nỗ lực, cố gắng của đội ngũ CBCCVC toàn ngành, ngành Tư pháp Quảng Ninh không ngừng được xây dựng, củng cố và trưởng thành. Với chức năng, nhiệm vụ tham mưu giúp chính quyền quản lý nhà nước về các lĩnh vực công tác tư pháp, bao gồm: Công tác xây dựng pháp luật; tổ chức thi hành pháp luật; hành chính tư pháp; bổ trợ tư pháp; thi hành án dân sự, thi hành án hành chính và thừa phát lại; quản lý công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính; quản lý công tác pháp chế; công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa và các công tác tư pháp khác theo quy định của pháp luật, đã đạt được nhiều thành tựu đáng ghi nhận, đóng góp tích cực vào thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị tại địa phương.

Đồng chí Vũ Văn Sáng, nguyên Giám đốc Sở Tư pháp Quảng Ninh (giai đoạn 1988-2000), nhớ lại: Những ngày đầu tái lập năm 1988, Sở Tư pháp còn thiếu thốn về cơ sở vật chất, nhân lực nhưng tinh thần cống hiến, quyết tâm của đội ngũ CBCCVC thì rất lớn. Tất cả cán bộ của Sở, từ lãnh đạo đến nhân viên, đều trực tiếp đi khắp các địa phương, xuống tận các mỏ than từ Đông Triều đến Cẩm Phả để tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho nhân dân. Những chuyến đi ấy tuy vất vả nhưng đầy ý nghĩa, giúp pháp luật dần đi vào đời sống, tạo niềm tin cho người dân.

Ngành đặc biệt coi trọng việc đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ đội ngũ, để cán bộ tư pháp có đủ năng lực đáp ứng yêu cầu công việc trong giai đoạn mới. Từ những ngày đầu còn bộn bề gian khó đến giai đoạn phát triển sau này, có thể khẳng định ngành Tư pháp Quảng Ninh đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị được giao, khẳng định vị thế, vai trò trong sự phát triển bền vững của tỉnh và đất nước.

Những năm qua, ngành Tư pháp được ví như “người gác cổng tin cậy về mặt pháp luật” trong công tác xây dựng, thẩm định, kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL), góp phần tích cực trong việc thể chế hóa nghị quyết đại hội Đảng các cấp. Giai đoạn 2020-2025, Sở Tư pháp Quảng Ninh đã tham mưu ban hành 5 nghị quyết, 3 quyết định; thực hiện thẩm định 56 đề nghị xây dựng nghị quyết; 475 dự thảo VBQPPL; kiểm tra theo thẩm quyền 357 văn bản do HĐND, UBND cấp huyện ban hành, qua đó, đã phát hiện 32 văn bản sai sót, trái pháp luật và kịp thời kiến nghị các cơ quan, đơn vị, địa phương sửa đổi, bổ sung. Công tác quản lý xử lý vi phạm hành chính, theo dõi thi hành pháp luật được thực hiện thường xuyên, tập trung vào lĩnh vực trọng tâm theo hướng dẫn của Bộ Tư pháp và nhiệm vụ phát triển KT-XH của tỉnh.

Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL), hòa giải cơ sở, đánh giá thực hiện các tiêu chí tiếp cận pháp luật tiếp tục được tăng cường, có nhiều đổi mới theo phương châm hướng về cơ sở. 5 năm qua, toàn tỉnh đã tổ chức 30.896 cuộc PBGDPL cho 4,3 triệu lượt người tham dự; tổ chức 730 cuộc thi tìm hiểu pháp luật; biên soạn và cấp phát miễn phí gần 10 triệu tài liệu pháp luật. Qua đó, góp phần nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật trong cán bộ, đảng viên và nhân dân, đặc biệt người dân ở vùng sâu, vùng xa, miền núi, dân tộc, biên giới, hải đảo, đóng góp tích cực trong việc giữ vững ANCT-TTATXH trong toàn tỉnh, xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư.

Cùng với đó, công tác bổ trợ tư pháp, pháp chế, hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp tiếp tục triển khai đồng bộ, hiệu quả trên các mặt. Ngành đã xây dựng, đưa vào hoạt động Cơ sở dữ liệu công chứng tỉnh Quảng Ninh; tham mưu UBND tỉnh phê duyệt Đề án “Tăng cường quản lý nhà nước trong hoạt động công chứng trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2023-2025”. Công tác phát triển các tổ chức hành nghề bổ trợ tư pháp theo chủ trương xã hội hóa, đáp ứng nhu cầu của người dân, doanh nghiệp, góp phần thực hiện yêu cầu cải cách tư pháp. Công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp được triển khai tích cực góp phần cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI). 

Trọng trách vinh quang trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

Đất nước đang vững bước vào kỷ nguyên vươn mình phát triển giàu mạnh, hùng cường dưới sự lãnh đạo của Đảng đặt ra yêu cầu công tác xây dựng và thi hành pháp luật phải được đổi mới căn bản, tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước. Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 về “Đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới” - một trong 4 nghị quyết được coi là “Bộ tứ chiến lược” để đưa đất nước vươn mình, cất cánh trong kỷ nguyên mới.

Nghị quyết xác định rõ: “Công tác xây dựng và thi hành pháp luật là “đột phá của đột phá” trong hoàn thiện thể chế phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; là một nhiệm vụ trọng tâm của tiến trình xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân, dưới sự lãnh đạo của Đảng”.

Có thể khẳng định rằng, chưa bao giờ, công tác xây dựng và thi hành pháp luật được đặc biệt quan tâm như hiện nay cũng như vai trò, trách nhiệm của Bộ, ngành Tư pháp lớn như hiện nay. Đó vừa là trọng trách nặng nề nhưng cũng là vinh quang đặt lên vai đội ngũ lãnh đạo, CBCCVC ngành Tư pháp cả nước nói chung và của Quảng Ninh nói riêng trong quyết tâm làm tròn sứ mệnh được Đảng, Nhà nước, nhân dân giao phó.

Phát huy truyền thống qua 44 năm xây dựng và phát triển, bước vào kỷ nguyên mới của đất nước, ngành Tư pháp Quảng Ninh tiếp tục bám sát sự lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương, của tỉnh để triển khai công việc một cách khoa học; xác định rõ thứ tự ưu tiên, những khâu đột phá để tập trung nguồn lực thực hiện hiệu quả.

Trong đó, tập trung triển khai hiệu quả các chỉ thị, nghị quyết của Trung ương, của tỉnh về công tác tư pháp; triển khai kịp thời, hiệu quả các văn bản pháp luật mới ban hành, văn bản sửa đổi, bổ sung liên quan đến lĩnh vực công tác của ngành; đẩy mạnh CCHC, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, chuyển đổi số, thực hiện nghiêm kỷ luật, kỷ cương, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí; quan tâm tháo gỡ khó khăn vướng mắc, hạn chế; nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tư pháp trên địa bàn tỉnh.

Đặc biệt, tham mưu UBND tỉnh tiếp tục hoàn thiện, nâng cao chất lượng công tác xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật, đảm bảo hiệu lực, hiệu quả, tính khả thi trong triển khai thực hiện theo tinh thần Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 9/11/2022 Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng về “Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam trong giai đoạn mới”; Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị về “Đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới”…

Cùng với đó, thực hiện hiệu quả công tác PBGDPL, gắn kết chặt chẽ hơn công tác này với tổ chức thi hành pháp luật, bảo đảm tăng cường tiếp cận pháp luật cho người dân, doanh nghiệp; tham mưu thực hiện kịp thời các nhiệm vụ của ngành Tư pháp triển khai Đề án 06 “Phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030”. Đồng thời, tăng cường công tác quản lý các hoạt động bổ trợ tư pháp; phát triển các lĩnh vực hành nghề bổ trợ tư pháp đảm bảo đúng pháp luật, đáp ứng tốt hơn nhu cầu xã hội.

Đến nay, hệ thống ngành Tư pháp tỉnh Quảng Ninh đã được kiện toàn ở 2 cấp với 183 CBCCVC toàn ngành. Kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp, vẻ vang ngành Tư pháp 80 năm qua, mỗi CBCCVC ngành Tư pháp Quảng Ninh tiếp tục nêu cao tinh thần đoàn kết, nỗ lực vượt khó, chủ động nghiên cứu, học tập nâng cao trình độ, kinh nghiệm thực tiễn, tích cực đổi mới, sáng tạo hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao. Qua đó, không ngừng đóng góp vào sự phát triển chung của Bộ, ngành Tư pháp, cùng đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.