Bảo vệ và phát huy tốt giá trị các Bảo vật quốc gia

Những năm qua, hệ thống Bảo vật quốc gia của tỉnh được lưu giữ, bảo quản và phát huy giá trị tốt tại Bảo tàng Quảng Ninh.

Trong hệ thống 13 Bảo vật quốc gia của tỉnh, Bảo tàng Quảng Ninh hiện đang lưu giữ 12 bảo vật, gồm: Bình gốm Đầu Rằm (niên đại văn hóa Phùng Nguyên muộn, 3.400-3.000 năm cách ngày nay); hộp vàng Ngọa Vân - Yên Tử (niên đại thế kỷ XIV); trống đồng Quảng Chính (niên đại văn hóa Đông Sơn, khoảng thế kỷ III-II trước Công nguyên); thống đồng thời Trần (niên đại thế kỷ XIII-XIV); mâm bồng gốm men vẽ nhiều màu (niên đại thời Lê sơ - thế kỷ XV); bình gốm hoa nâu Kinnari (niên đại thế kỷ XI-XII); bình gốm hoa sen (niên đại thế kỷ XI-XII); thạp gốm hoa nâu (niên đại thế kỷ XI-XII); thạp đồng văn hóa Đông Sơn (niên đại thế kỷ III-II trước Công nguyên); thống gốm hoa nâu An Sinh (niên đại thế kỷ XIII); thạp gốm hoa nâu thời Trần (niên đại thế kỷ XIII-XIV); bình gốm men vẽ nhiều màu (niên đại thế kỷ XV).

Bảo tàng Quảng Ninh chủ động triển khai thực hiện tốt công tác bảo vệ tuyệt đối an toàn đối với 12 Bảo vật quốc gia hiện đang được lưu giữ, xây dựng phương tiện bảo vệ hiện vật, đầu tư mua sắm vật tư, thiết bị máy móc chuyên dụng để phục vụ công tác bảo vệ. Trong đó, có việc lắp đặt camera, báo cháy và phòng chữa cháy đạt tiêu chuẩn nhằm theo dõi thường xuyên, bảo đảm công tác an toàn, an ninh đối với hiện vật. Phối hợp chặt chẽ với cơ quan công an trong việc thực hiện các biện pháp đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn và bảo đảm an ninh, an toàn đối với hiện vật. 

Công tác kiểm tra, bảo dưỡng các trang thiết bị liên quan được thực hiện thường xuyên nhằm bảo đảm tuyệt đối an toàn cho tài liệu hiện vật trong mùa mưa bão. Đồng thời, Bảo tàng phối hợp chặt chẽ với lực lượng phòng cháy, chữa cháy chuyên nghiệp để được giúp đỡ về nghiệp vụ, kiến thức về phòng chống cháy nổ cho cán bộ, nhân viên, khách tham quan, xây dựng các phương án, trang thiết bị đảm bảo ứng phó kịp thời trong trường hợp cháy, nổ và phương án cứu nạn, cứu hộ tại đơn vị.

Công tác bảo quản được thực hiện theo các bước, được áp dụng tại Quyết định số 47/2008/QĐ-BVHTTDL về tiêu chuẩn, trách nhiệm của cán bộ và người thực hành bảo quản hiện vật bảo tàng, tổ chức kho bảo quản. Hiện tại trên hệ thống trưng bày cố định của Bảo tàng đang trưng bày và phát huy giá trị của 4 Bảo vật quốc gia: Hộp vàng Ngọa Vân - Yên Tử, bình gốm Đầu Rằm, trống đồng Quảng Chính và thống gốm hoa nâu An Sinh. Tất cả đều được trưng bày trong tủ kính tại không gian tầng 2. Ông Đỗ Quyết Tiến, Giám đốc Bảo tàng Quảng Ninh, cho biết: Chúng tôi không chỉ trưng bày 4 Bảo vật quốc gia này mà sẽ thường xuyên luân chuyển cả 12 bảo vật lên không gian tầng 2 để phục vụ du khách tham quan.

8 bảo vật khác chưa trưng bày hiện đang được lưu giữ trong các tủ có kết cấu khung sắt, ốp đá 4 mặt, phần trên là kính cường lực tại hệ thống Kho cơ sở của Bảo tàng. Kho bảo quản hiện vật, trong đó có Bảo vật quốc gia đã được trang bị các máy móc cần thiết, phục vụ cho công tác bảo quản hiện vật, duy trì các thông số khí hậu theo đúng yêu cầu kỹ thuật phù hợp chất liệu. Trong kho cơ sở được trang bị hệ thống tủ, kệ, giá bảo quản hiện vật, có hệ thống thiết bị thông gió, báo động, báo cháy hiện đại, đầy đủ... Hằng ngày, cán bộ bảo quản có trách nhiệm kiểm tra về nhiệt độ và độ ẩm trong kho, chú ý đến môi trường trong không gian trưng bày hiện vật như nhiệt độ, độ ẩm tương đối cũng như kiểm soát được mức độ chiếu sáng, côn trùng và sự phát triển của nấm mốc nhằm hạn chế thấp nhất những tác hại đối với hiện vật.

Đối với Bảo vật quốc gia Tượng Phật hoàng Trần Nhân Tông tại tháp Huệ Quang ở Yên Tử, Bảo tàng không quản lý nhưng cũng chia sẻ tín hiệu trực tiếp từ hiện trường về một màn hình lớn ở khu vực trưng bày cố định để phục vụ du khách tham quan.

Để phát huy giá trị các Bảo vật quốc gia, Bảo tàng Quảng Ninh đã tổ chức nhiều cuộc giới thiệu trưng bày chuyên đề, triển lãm, biên soạn tờ rơi, tờ gấp, in vào lịch treo tường hình ảnh bảo vật, phục chế và trưng bày phiên bản Bảo vật quốc gia Trống đồng Quảng Chính (tỷ lệ 1/1). Đồng thời, quảng bá thông tin trên báo chí, các trang mạng chính thức, fanpage của Bảo tàng, cũng như phối hợp đưa tin bài trên các phương tiện thông tin đại chúng; rà soát, lựa chọn, đề xuất các hiện vật cổ, quý hiếm có đủ tiêu chí để báo cáo lập hồ sơ hiện vật đề nghị công nhận bảo vật quốc gia.

Ông Đỗ Quyết Tiến cho biết thêm: Thời gian tới, chúng tôi sẽ đề xuất với Sở VH,TT&DL, với tỉnh tiếp tục quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị kỹ thuật hiện đại, phù hợp cho công tác bảo vệ, bảo quản Bảo vật quốc gia được tuyệt đối an toàn, như: Camera an ninh, cảm biến hồng ngoại, cảm ứng từ, giám sát cục bộ ở một số vị trí nhất định nơi lưu giữ Bảo vật quốc gia, một số vị trí trong phòng, các lối ra, vào kho cơ sở và lối ra, vào khu trưng bày, cửa thoát hiểm. 12 Bảo vật quốc gia thuộc hai nhóm chất liệu (gốm và kim loại), tùy theo tình trạng thực tế mà đề ra phương án bảo quản phù hợp, trong đó công tác bảo quản phòng ngừa là ưu tiên hàng đầu. Bảo tàng tiếp tục nghiên cứu ứng dụng công nghệ vào trưng bày về bảo vật, tập hợp tư liệu để in sách dạng sổ tay, giới thiệu hình ảnh, giá trị của các Bảo vật quốc gia; nghiên cứu phát triển thành các sản phẩm quà tặng, quà lưu niệm phục vụ khách tham quan.