Bao giờ chấm dứt than trái phép?

Vào những ngày cuối năm 2012, lực lượng cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường (Công an tỉnh) và Công an huyện Hoành Bồ đã kiểm tra, phát hiện một bãi than trái phép khoảng 600 tấn tại thôn Bàng Anh, xã Tân Dân, huyện Hoành Bồ. Vậy là, sau một thời gian công luận im ắng về “than trái phép”, những tưởng đã dẹp bỏ được than trái phép, thì vụ việc phát hiện bãi than “vô chủ” tại Tân Dân lại cho thấy tình hình khai thác than trái phép vẫn tiếp diễn.

Chỉ cần tìm hiểu kế hoạch của UBND TP Hạ Long mở đợt cao điểm, từ 1-1 đến 15-2-2013, về kiểm tra, xử lý các hoạt động khai thác, vận chuyển, chế biến và tiêu thụ than trái phép trên địa bàn thành phố, cũng đủ thấy tính chất phức tạp của tình hình khai thác, tiêu thụ than trái phép trên địa bàn tỉnh, nhất là vào dịp Tết Nguyên đán. Việc dễ dàng tái khai thác các lò than đã được phá sập đã giải thích vì sao khó chấm dứt hoạt động khai thác, tiêu thụ than trái phép.

Việc phát hiện, xử lý các điểm lò khai thác than trái phép có phần còn chậm trễ, lệ thuộc vào thủ tục. Trong khi các văn bản chỉ đạo về việc này của tỉnh đều yêu cầu chủ động của địa phương, trách nhiệm của Chủ tịch UBND các cấp. Đơn cử, khi phát hiện các điểm lò tái khai thác than trái phép ở phường Hà Khánh, TP Hạ Long, ngày 20-12-2012 Công ty Than Hòn Gai làm công văn báo cáo UBND thành phố. Đến ngày 26-12-2012, UBND TP Hạ Long mới có văn bản chỉ đạo “tiến hành kiểm tra, kiên quyết triệt phá dứt điểm các điểm lò...”.

Với cung cách phản ứng chậm trễ như trên, thì khi lực lượng chức năng tiến vào triệt phá các điểm lò trái phép thì lực lượng khai thác trái phép đã “lui quân” an toàn! Chúng ta phải làm cách nào đó để chủ động tổ chức bắt quả tang đối với các hành vi khai thác than trái phép, tiêu thụ than trái phép. Với cách giải quyết “cầm cự” như hiện nay thì rất khó trả lời cho câu hỏi: Bao giờ chấm dứt than trái phép?

Bức xúc về quản lý tài nguyên, khoáng sản là một trong những bức xúc của nhân dân và dư luận xã hội cần được tập trung giải quyết tốt. Chỉ đạo của tỉnh là nâng cao hiệu quả giải quyết khiếu nại, tố cáo; xử lý kịp thời, nghiêm minh các trường hợp vi phạm để củng cố lòng tin của nhân dân.

Vẫn có những vụ việc về khai thác than trái phép lúc đầu công luận đưa tin có tính chất nghiêm trọng, nhưng sau đó không có thông tin về xử lý người vi phạm. Đấu tranh bảo vệ tài nguyên, khoáng sản cũng cần sự quyết liệt, tâm huyết của lực lượng được giao nhiệm vụ và của cả giới truyền thông.

Nguyên Đan