Vươn xa OCOP Quảng Ninh

Là địa phương tiên phong thực hiện Chương trình OCOP trong cả nước, đến nay Quảng Ninh đã hình thành được hệ thống sản phẩm phong phú, đa dạng, đa ngành, chất lượng cao, đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu. Kết quả từ Chương trình OCOP mà tỉnh đạt được trong giai đoạn 2020-2025 vừa thúc đẩy tái cơ cấu ngành nông nghiệp, nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân, đồng thời hứa hẹn tiếp tục tạo chuyển biến mạnh mẽ cho diện mạo và kinh tế nông thôn Quảng Ninh trong giai đoạn tiếp theo.

Chỉ dấu phát triển chất lượng cao

Trong xây dựng NTM, phát triển sản phẩm OCOP không chỉ phản ánh trình độ sản xuất của địa phương, khả năng tham gia vào chuỗi giá trị mà còn đòi hỏi sự đổi mới tư duy sản xuất, nâng cao năng lực quản trị và tinh thần khởi nghiệp của chính người dân. Có thể nói, OCOP là chỉ dấu phản ánh nấc phát triển cao hơn của NTM chuyển từ giai đoạn xây dựng nền tảng vật chất sang chú trọng giá trị gia tăng, thương hiệu, tính bền vững và khả năng cạnh tranh trên thị trường.

Xác định phát triển sản phẩm OCOP là tiêu chí khó song cũng là khâu đột phá để đảm bảo sinh kế, nâng cao thu nhập cho người dân, Quảng Ninh đã ban hành các nghị quyết, đề án, chính sách hỗ trợ đặc thù, như: Quyết định số 3398/QĐ-UBND ngày 16/11/2022 của UBND tỉnh về phê duyệt Đề án OCOP tỉnh Quảng Ninh giai đoạn đến năm 2025; Nghị quyết 13-NQ/TU ngày 28/4/2023 của BCH Đảng bộ tỉnh “Về phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo đến năm 2030”. Ban Chỉ đạo OCOP tỉnh có Văn bản số 336/VPĐPNTM-OCOP ngày 19/6/2023 “Về hướng dẫn thực hiện chu trình OCOP tỉnh Quảng Ninh giai đoạn đến năm 2025”.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường, giai đoạn 2020-2025, toàn tỉnh hỗ trợ sản phẩm OCOP theo Nghị quyết số 194/2019/NQ-HĐND ngày 30/7/2019 là 3,21 tỷ đồng; hỗ trợ theo Nghị quyết số 313/2020/NQ-HĐND ngày 9/12/2020 của HĐND tỉnh là 1,39 tỷ đồng, trong đó hỗ trợ thưởng cho 49 sản phẩm OCOP đạt tiêu chuẩn 4-5 sao với số tiền là 950 triệu đồng.

Tỉnh Quảng Ninh triển khai hiệu quả 7 nhóm giải pháp, trong đó chú trọng đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của các tổ chức kinh tế, cơ quan quản lý và người dân về chương trình OCOP. Các sản phẩm mới tham gia OCOP đều được các địa phương thẩm định, tư vấn, hướng dẫn và có quyết định chấp thuận tham gia; chú trọng tổ chức sản xuất gắn với quy hoạch vùng nguyên liệu, phát triển sản phẩm OCOP dựa trên lợi thế tự nhiên, văn hóa và tập quán sản xuất của địa phương gắn với các nông sản chủ lực của tỉnh.

Tỉnh quan tâm đẩy mạnh ứng dụng KHCN trong sản xuất từ quản lý truy xuất nguồn gốc sản phẩm đến sản xuất, chế biến và bảo quản; hỗ trợ đối với các chủ thể OCOP xây dựng 12 hệ thống quản lý tiên tiến (ISO, HACCP, GMP) với số tiền là 380 triệu đồng; hỗ trợ khuyến công theo Quyết định số 41/2018/QĐ-UBND ngày 28/12/2018 của UBND tỉnh đối với 19 dự án với tổng kinh phí là 4,37 tỷ đồng, trong đó chủ yếu hỗ trợ ứng dụng máy móc, thiết bị trong sản xuất, chế biến các sản phẩm OCOP, bình quân từ 200-300 triệu đồng/dự án.

Động lực phát triển nông thôn hiện đại

Với cách làm chủ động, sáng tạo, tỉnh Quảng Ninh đã triển khai có hiệu quả Chương trình OCOP. Giai đoạn 2021-2025, toàn tỉnh đã cấp 63 mã số vùng trồng với tổng diện tích trên 1.520ha và 9 mã số cơ sở đóng gói. Toàn tỉnh có khoảng 1.100ha cây trồng duy trì sản xuất theo quy trình sản xuất nông nghiệp tốt (GAP), trong đó có trên 320ha được chứng nhận VietGAP; có 90ha lúa và 329ha quế được cấp giấy chứng nhận sản xuất hữu cơ. Đến nay, toàn tỉnh có 437 sản phẩm đạt sao, trong đó có 8 sản phẩm OCOP đạt 5 sao cấp quốc gia. Trong số 186 chủ thể tham gia Chương trình OCOP có 31,2% là doanh nghiệp, vượt 1,2% so với mục tiêu. 100% sản phẩm OCOP được dán tem điện tử hoặc có mã số, mã vạch truy xuất nguồn gốc.

Về hệ thống phân phối, toàn tỉnh hiện có 23 điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP. 82 sản phẩm OCOP được kết nối tiêu thụ ổn định vào các siêu thị hiện đại như GO! Hạ Long, MM Mega Market, Winmart, Aloha..., chuỗi cửa hàng tiện lợi Nông sản sạch và điểm mua sắm sản phẩm OCOP, sản phẩm đặc trưng tiêu biểu của tỉnh phục vụ khách du lịch. Chương trình OCOP đã đóng góp tích cực phát triển kinh tế nông thôn, nâng cao thu nhập, chất lượng đời sống của nhân dân. Năm 2023, thu nhập bình quân của người dân khu vực nông thôn của tỉnh đạt trên 73 triệu đồng/người/năm, đến hết năm 2024 đạt trên 84 triệu đồng/người/năm.

Ông Vũ Duy Văn, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường, cho biết: “Tỉnh Quảng Ninh đã hoàn thành xây dựng NTM, bước vào giai đoạn xây dựng NTM nâng cao. Chương trình OCOP với vai trò là động lực phát triển kinh tế nông thôn sẽ càng tập trung nâng cao chất lượng. Nhiệm vụ trọng tâm của giai đoạn này là ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới quy trình sản xuất gắn với kinh tế số, kinh tế tuần hoàn và nông nghiệp xanh, từ đó giúp tăng năng suất, giảm chi phí, tạo nền tảng xây dựng thương hiệu. Song song với các giải pháp mở rộng xúc tiến thương mại, đa dạng kênh phân phối, chúng tôi sẽ tăng cường tổ chức các lớp tập huấn, từ đó nâng cao năng lực sản xuất, quản trị, tiếp thị cho các chủ thể OCOP".

Thành quả của Chương trình OCOP giai đoạn 2020-2025 không chỉ tạo tiền đề vững chắc để Quảng Ninh phát triển một nền nông nghiệp sinh thái, hiện đại ở giai đoạn tiếp theo mà còn khơi dậy và phát huy tiềm lực của người dân; lấy sức dân để làm lợi cho dân vì mục tiêu phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn giàu đẹp, bền vững.