Vì sao nhiều người tiêm vaccine cúm vẫn bị nhiễm cúm?

Chuyên gia nêu lý do nhiều người tiêm vaccine cúm vẫn bị nhiễm cúm.

PGS.TS Phạm Quang Thái, Trưởng văn phòng Tiêm chủng mở rộng miền Bắc, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương lý giải, vaccine cúm sẽ có hiệu lực bảo vệ lên đến 90% đối với những chủng có trong vaccine, còn về tổng thể với tất cả các chủng cúm mùa, hiệu lực bảo vệ của vaccine chỉ là 50-60%. Đây chính là nguyên nhân nhiều người đã tiêm vaccine cúm nhưng vẫn mắc cúm.

Virus cúm liên tục thích nghi và thay đổi mỗi năm, năm nay chủng này lưu hành, năm khác chủng khác lưu hành. Vì thế hiệu quả bảo vệ của vaccine cúm cũng khác nhau qua các năm. Miễn dịch có được từ vaccine hoặc do tự nhiễm lần trước không thể bảo vệ khỏi chủng virus trong lần sau, nhất là khi nồng độ kháng thể bảo vệ có thể giảm theo thời gian.

Tuy hiệu lực bảo vệ không cao nhưng vaccine cúm giúp giảm khả năng chuyển nặng hoặc gặp biến chứng. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Hoa Kỳ, nhóm trẻ (6 tháng đến 17 tuổi) được tiêm vaccine cúm đã giảm tình trạng gặp bác sĩ chăm sóc sức khỏe 59 - 67%, giảm khả năng nhập viện vì cúm 52- 61%.

Đồng thời, vaccine cúm mang lại hiệu quả bảo vệ cho cả người lớn, giảm nguy cơ thăm khám bệnh do cúm 33 - 49%, giảm khả năng nhập viện 41 - 44%. Ở người cao tuổi, vaccine cúm cũng hạ thấp tỷ lệ nhiễm cúm, thăm khám bác sĩ hơn.

PGS.TS Thái cũng phân tích thêm, ở Việt Nam, tỷ lệ người dân chích ngừa vaccine cúm còn quá thấp (chỉ khoảng 5-6%), tỷ lệ này tạo áp lực không đáng kể lên virus. Ở các nước phát triển như Anh, Pháp, tỷ lệ người dân chích ngừa cúm rất cao (80-90%) nên hiệu lực bảo vệ của vaccine trong cộng đồng cao.

Thời điểm nào phù hợp để tiêm phòng cúm?

Theo PGS.TS Phạm Quang Thái, nếu chích ngừa vaccine cúm vào đầu mùa thì hiệu quả bảo vệ sẽ cao. Đó là hai thời điểm trong năm: tháng 5 và tháng 6 hoặc tháng 11 và tháng 12. Còn ở nước ta, virus cúm thường lây lan vào mùa thu và mùa đông, với hoạt động đạt đỉnh điểm vào khoảng tháng 12 đến tháng 2 hằng năm. Vì vậy nên tiêm vaccine vào mùa thu (trước khi trời trở lạnh) có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh.

Vaccine cúm phải mất một khoảng thời gian nhất định (khoảng 2 tuần) cơ thể mới sản sinh kháng thể bảo vệ cơ thể khỏi cúm mùa.

Vaccine cúm hiện có giá dao động trên dưới 360.000 đồng/mũi. Vaccine cúm lưu hàng trên thị trường là vaccine tứ giá, phòng 4 chủng cúm gồm: 2 chủng cúm A (H1N1, H3N2) và 2 chủng cúm B (Yamagata, Victoria)

'Không nên đổ xô đi tiêm vaccine cúm'

Từ sau Tết, người dân đổ đến các điểm tiêm chủng dịch vụ để chích ngừa vaccine cúm. Hệ thống Tiêm chủng VNVC cho biết số người đi chích ngừa vaccine cúm tăng lên 10 lần khiến đơn vị này phải mở rộng khung giờ tiêm chủng để phục vụ người dân.

Theo bác sĩ Trương Hữu Khanh, Phó Chủ tịch Liên chi hội Truyền nhiễm TP.HCM, do tâm lý lo sợ nên nhiều người đổ xô đi chích ngừa vaccine. Trong khi đó, chúng ta cần chích ngừa hàng năm cho nhóm nguy cơ. Các nhóm được ưu tiên chích ngừa gồm: Trẻ nhỏ dưới 5 tuổi, người trên 65 tuổi, phụ nữ mang thai, người có bệnh nền, người trẻ hay bệnh vặt. Còn những người trẻ, trung niên khỏe mạnh bình thường thì không nên quá lo lắng mà đổ xô đi chích ngừa.

Bác sĩ Khanh cũng phân tích thêm, để phòng cúm, ngoài vaccine, người dân cần đeo khẩu trang và rửa tay khi cần thiết. Dự báo thời gian tới, thời tiết ấm lên, cúm sẽ thuyên giảm nhanh chóng.