Vì sao gen Z chưa già đã đau lưng, mỏi gối, tê tay?

Những vấn đề sức khỏe như đau lưng, mỏi cổ vai gáy tưởng chừng chỉ xuất hiện ở người lớn tuổi thì nay, tình trạng này dần trở nên phổ biến hơn ở những người trẻ mới ngoài 20 tuổi.

Người trẻ thường xuyên xin nghỉ vì đau lưng

Một khảo sát gần đây trên 2.000 người do công ty công nghệ sinh học Alvica Medical (Anh) thực hiện, cho thấy thế hệ nhân viên Gen Z (những người sinh từ năm 1997 đến năm 2012) xin nghỉ việc nhiều vì các cơn đau lưng, cột sống, cổ vai gáy. Tỷ lệ này cao hơn so với nhóm nhân viên thế hệ trước.

Cụ thể, khoảng 24% người lao động từ 16 đến 26 tuổi nghỉ việc trong năm nay vì lý do đau cổ, đau lưng. Trong khi đó, tỷ lệ này ở nhóm người thuộc thế hệ Baby Boomers (sinh từ năm 1946 đến 1964) chỉ là 14%. Khoảng 18% người thuộc nhóm millennials (sinh từ năm 1990 đến 1996) nghỉ việc với lý do tương tự.

"Gen Z là những người bị đau cổ, vai, gáy và đau lưng nhiều nhất khi làm việc. Họ là thế hệ đầu tiên thừa hưởng hoàn toàn các tiến bộ kỹ thuật số. Tôi cho rằng điều này có liên quan đến tình trạng đau lưng của họ", giám đốc điều hành Victoria Fransen của Alvica Medical cho biết.

Các bác sĩ trước đây từng cảnh báo thế hệ trẻ về mối đe dọa ngày càng tăng của chứng "tech neck". Đây là tình trạng cong vẹo cột sống phần trên do nhiều năm nằm, ngồi sai tư thế, cúi nhìn điện thoại thông minh và máy tính bảng hàng giờ mỗi ngày.

Cong vẹo cột sống là một dị tật thường gặp ở cơ xương khớp. Bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng tập trung vào người lớn tuổi do ảnh hưởng từ sự thoái hóa xương khớp, song hiện xuất hiện ngày càng nhiều ở người trẻ.

Bác sĩ chỉnh hình Jake Boyle, giám đốc bệnh viện xương khớp Central Health Chiropractic cũng cho biết gần đây ông liên tục tiếp nhận các trường hợp bệnh nhân trẻ có hình ảnh X-quang đáng báo động về tình trạng cong cột sống cổ.

"Nếu bạn dưới 35 tuổi, bạn cần chú ý đến điều này. Chúng ta đang sở hữu tấm lưng, cột sống của người già. Có nhiều lý do đằng sau tình trạng này", ông nói.

Ông chỉ ra một số bệnh nhân trẻ tuổi bị gù lưng, với "sừng" mọc ra từ đáy hộp sọ do cúi xuống dùng điện thoại di động nhiều. Hiện tượng kỳ lạ gọi là gai xương chẩm ngoài. Được nhà khoa học người Pháp Paul Broca ghi nhận lần đầu vào năm 1885, tình trạng này rất hiếm gặp đến mức gần như bị bỏ qua hoàn toàn cho đến nay.

David Shahur, nhà nghiên cứu cơ sinh học và bác sĩ lâm sàng tại Đại học Sunshine Coast ở Queensland, Australia, cho biết "chỉ trong thập kỷ qua", ông mới thấy bệnh nhân bị biến dạng này. Từng có công trình nghiên cứu về gai xương chẩm ngoài đã được xuất bản trên Tạp chí Giải phẫu học, giáo sư Shahur đưa ra giả thuyết, tư thế cúi cổ thường xuyên của người dùng thiết bị di động có thể gây áp lực lên điểm giao giữa cơ cổ và hộp sọ.

"Hãy tưởng tượng, cơ thể bạn đang phát sinh một loại thạch nhũ và măng đá, nếu không ai động đến chúng, chúng sẽ cứ tiếp tục phát triển", ông nói.

Làm gì để phòng ngừa đau lưng?

"Hầu hết mọi người đều sẽ bị đau lưng tại một thời điểm nào đó trong đời", Catherine Quinn, Chủ tịch Hiệp hội Trị liệu Thần kinh Cột sống Anh (BCA), nhận định. Tình trạng khuyết tật do đau lưng đã tăng hơn 50% kể từ năm 1990.

Để cải thiện sức khỏe và phòng ngừa đau lưng cần chú ý tránh mang, xách nặng. Nếu thường xuyên mang vác vật nặng ở tư thế cúi khom, thì tải trọng tác động lên cột sống sẽ cao hơn so với khi bê vật nặng ở tư thế thẳng đứng. Tốt nhất nên ôm trước ngực, ép vật đang mang càng sát người càng tốt và luôn giữ tư thế lưng thẳng hoặc xách đều hai tay để tránh trọng tâm cột sống bị lệch.

Tránh sử dụng nhiều smartphone nếu thấy không cần thiết. Nếu sử dụng nên đặt điện thoại ngang tầm mắt khi sử dụng, không nên đặt trên đùi hay mặt bàn thấp, tránh cúi đầu lâu gây áp lực cho tủy sống và cột sống cổ, khiến tình trạng cong vẹo cột sống tiến triển nhanh hơn.

Khi ngồi làm việc, không nên cúi khom người hoặc tựa toàn bộ người lên dựa ghế. Tư thế này gây ra tình trạng thoái hóa cột sống, cong vẹo cột sống ở nhân viên văn phòng. Nên điều chỉnh ghế thích hợp, tránh cúi người về phía trước hoặc ngã người ra sau quá nhiều. Tư thế đúng là lưng thẳng tạo thành góc vuông với cánh tay để trên bàn, chân chạm sàn cho cảm giác thoải mái nhất. Không nên ngồi làm việc quá lâu một tư thế. Nên vận động, nghỉ giải lao sau khoảng 60 phút làm việc. Nhờ đó cột sống được "thư giãn" và tránh tình trạng cong vẹo cột sống.