Trẻ em dễ cáu giận, cha mẹ cần làm gì?

Tức giận ở trẻ em nếu không được kiểm soát đúng cách có thể ảnh hưởng đến hành vi, học tập và sức khỏe tâm thần.

Tức giận là cảm xúc tự nhiên của con người, kể cả ở trẻ em. Tuy nhiên, nếu trẻ thường xuyên nổi nóng, cáu gắt và không kiểm soát được cảm xúc, điều này có thể ảnh hưởng đến hành vi, học tập và các mối quan hệ xã hội của trẻ.

Theo Bác sĩ Sudip Dutta, Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Chuyển tuyến Trung ương, Viện Khoa học Y khoa Sikkim Manipal (Ấn Độ) - chuyên gia của Onlymyhealth, cơn giận ở trẻ không chỉ là phản ứng tức thời, mà còn có thể liên quan đến các vấn đề sức khỏe tâm thần như rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD), tự kỷ, rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) hay hội chứng Tourette.

Vì sao trẻ dễ nổi giận?

Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ trở nên dễ tức giận hoặc phản ứng quá mức. Một số lý do phổ biến bao gồm:

Ảnh hưởng từ môi trường gia đình: Trẻ có thể bị căng thẳng hoặc lo lắng nếu thường xuyên chứng kiến cha mẹ cãi vã.

Vấn đề tại trường học: Trẻ bị bắt nạt, xung đột với bạn bè hoặc gặp khó khăn trong học tập cũng có thể trở nên cáu kỉnh.

Thay đổi tâm sinh lý: Khi bước vào tuổi dậy thì, trẻ thường gặp biến động lớn về cảm xúc.

Tìm cách được chú ý: Một số trẻ thể hiện sự tức giận để được cha mẹ quan tâm hoặc đạt được điều mình muốn.

Cách xử lý cơn giận của trẻ

Luôn là chỗ dựa vững chắc

Khi trẻ giận, cha mẹ nên giữ bình tĩnh, lắng nghe và giúp con hiểu cảm xúc của mình. Tránh quát mắng hay chiều theo mọi đòi hỏi, vì điều đó có thể khiến trẻ ỷ lại vào cơn giận để đạt được mục đích.

Khuyến khích con nói về cảm xúc

Trẻ nhỏ thường chưa biết cách diễn đạt cảm xúc của mình. Cha mẹ nên dạy con nhận diện và gọi tên cảm xúc (buồn, tức giận, thất vọng…) cũng như cách thể hiện phù hợp. Việc này giúp trẻ hiểu rõ hơn về cảm xúc của mình và dần biết cách kiểm soát.

Tập trung vào hành vi tích cực

Thay vì chỉ chú ý đến lúc con nổi giận, hãy khen ngợi con khi con cư xử tốt hoặc cố gắng kiềm chế cảm xúc. Điều này giúp trẻ cảm thấy được ghi nhận và có động lực để hành xử tích cực hơn.

Thể hiện tình cảm

Một cái ôm, lời động viên hay đơn giản là việc ở bên cạnh con khi con buồn hoặc tức giận có thể giúp con bình tĩnh lại. Sự gần gũi của cha mẹ có tác dụng xoa dịu cảm xúc rất hiệu quả.

Hướng dẫn kỹ năng bình tĩnh

Dạy trẻ cách hít thở sâu, đếm số, vẽ tranh hoặc viết nhật ký cảm xúc là những phương pháp đơn giản nhưng hữu ích để trẻ tự làm dịu mình khi cảm thấy tức giận.

Khi nào nên tìm đến bác sĩ?

Nếu trẻ thường xuyên nổi giận dữ dội, phá phách hoặc có xu hướng tự làm hại bản thân, đó có thể là dấu hiệu của vấn đề tâm lý sâu hơn. Khi đó, cha mẹ nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ nhi hoặc chuyên gia tâm lý để được tư vấn và can thiệp kịp thời.