Tổng tuyển cử tại Singapore: Lá phiếu của tầm nhìn

Ngày 3/5, khoảng 2,75 triệu cử tri Singapore sẽ thể hiện tầm nhìn của mình khi bỏ phiếu cho những nhà lãnh đạo tương lai của đất nước.

Trong 9 ngày vận động tranh cử vừa qua, người dân Singapore đã được nghe nhiều về chính sách của mỗi đảng thông qua các cương lĩnh tranh cử, các cuộc mít tinh, các cuộc gặp gỡ tiếp xúc cử tri, với tinh thần cạnh tranh gay gắt giữa các đảng phái chính trị. Cử tri cũng có một ngày tĩnh tâm trước khi đi bỏ phiếu để cân nhắc về những gì các nghị sỹ của các đảng đã nói và làm trong 5 năm qua, đồng thời đánh giá tầm nhìn của các đảng trong xử lý các vấn đề của thời đại.

Đây là lần bầu cử thứ 14 của Singapore kể từ khi giành được độc lập và được coi là phép thử quan trọng đối với Thủ tướng Lawrence Wong, người kế nhiệm ông Lý Hiển Long từ năm ngoái. Tại kỳ bầu cử lần này, các đảng sẽ cạnh tranh để giành 97 ghế tại Quốc hội, phân bổ tại 33 đơn vị bầu cử, bao gồm 15 đơn vị bầu cử đơn lẻ và 18 đơn vị bầu cử theo nhóm.

Khi dư luận đổ dồn sự chú ý vào cuộc chiến thuế quan của Mỹ với nhiều nước trên thế giới, Singapore tuyên bố tiến hành tổng tuyển cử. Tuyên bố đó được đưa ra sau một loạt phát biểu của các nhà lãnh đạo đảng Hành động Nhân dân (PAP) cầm quyền về đối sách của Singapore trước "cơn sóng dữ" và liên tục trấn an người dân.

Trong cuộc trao đổi với phóng viên TTXVN tại Singapore, Giáo sư Bilveer Singh - Phó trưởng Khoa Khoa học chính trị- Đại học Quốc gia Singapore, đánh giá quyết định tiến hành tổng tuyển cử trong thời điểm này là lựa chọn khôn ngoan của Chính phủ Singapore cũng như PAP. Bên cạnh chương trình nghị sự dày đặc và những tính toán cơ hội trong nước khi cánh cửa bầu cử đến tháng 11/2025 đang dần khép lại, môi trường toàn cầu đang ngày càng bất ổn và xu hướng kinh tế Singapore sẽ ngày càng trở nên khó khăn là những yếu tố khiến chính phủ của Thủ tướng Lawrence Wong "nhấn nút" cuộc chơi. Bởi thực tế, càng chờ đợi sẽ càng thêm bất ổn.

Trong bối cảnh đó, người dân Singapore đang chú ý tới những vấn đề sát sườn. Về vấn đề nhà ở công cộng, họ trăn trở với câu hỏi liệu căn hộ HDB có còn duy trì được mức giá cả phải chăng không? Về chi phí sinh hoạt, liệu tầng lớp trung lưu đông đảo cũng như những người kém may mắn hơn có nhận được đủ đầy sự hỗ trợ ngay cả khi lạm phát giảm dần không? Về nhập cư, câu hỏi muôn thuở là về việc cân bằng nhu cầu thu hút lực lượng lao động nước ngoài đa dạng, chất lượng cao trong khi vẫn duy trì và nuôi dưỡng một lực lượng lao động nòng cốt Singapore mạnh mẽ. Việc cử tri tập trung vào các mối quan tâm thực tế, hằng ngày không có gì đáng ngạc nhiên. Và việc đưa ra giải pháp, trấn an và thuyết phục cử tri là nhiệm vụ trường kỳ của các ứng cử viên mỗi đảng và chính phủ sau khi được thành lập.

Trên thực tế, có những trăn trở được thể hiện qua chính sách xuyên suốt của mỗi đảng chứ không chỉ trong các cuộc vận động tranh cử. Ví dụ, trong các cuộc tranh luận về chính sách tài khóa, các đảng đối lập lớn như đảng Công nhân (WP) và đảng Singapore Tiến bộ (PSP) liên tục phản đối việc PAP tăng GST từ 7% lên 9%, viện dẫn bối cảnh lạm phát, đồng thời đề xuất các cách thay thế để tăng doanh thu, chẳng hạn như sử dụng nhiều hơn nguồn ngân quỹ dự trữ trong quá khứ và tiền thu được từ việc bán đất. Tuy nhiên, PAP cho biết các đề xuất của phe đối lập chỉ mang tính cạnh tranh chính trị và sẽ gây bất lợi cho các thế hệ người Singapore tương lai.

Tại cuộc tranh luận năm 2022 để sửa đổi Đạo luật GST, ông Lawrence Wong, khi đó là Phó Thủ tướng, cho biết GST phải được tăng để thu hẹp khoảng cách giữa doanh thu và chi tiêu cho đến năm 2030, với dự báo chi tiêu cho chăm sóc sức khỏe và xã hội sẽ tăng. Mặc dù chính phủ đã xem xét nhiều giải pháp thay thế doanh thu khác, chẳng hạn như thuế tài sản, thuế thu nhập cá nhân và thuế thu nhập doanh nghiệp, nhưng các khoản tiền này đơn giản là không đủ để thay thế cho việc tăng GST, vốn sẽ tăng 3,5 tỷ SGD mỗi năm… Quan điểm phản đối của WP đã được nhắc lại tại cuộc tranh luận về Ngân sách 2025 của Singapore và GST vẫn là mục tiêu để các đảng đối lập như WP công kích đảng cầm quyền.

Trong bối cảnh bất ổn là sự chắc chắn duy nhất hiện nay, giới phân tích cho rằng cử tri Singapore sẽ có góc nhìn rộng hơn, với tầm nhìn vượt ra khỏi Singapore để suy nghĩ về các vấn đề toàn cầu. Đây cũng là điều mà PAP luôn muốn nhấn mạnh trong bối cảnh những vấn đề mà các đảng đối lập nêu ra chỉ xoay quanh cuộc sống “cơm áo gạo tiền” của người dân. Trong Bài giảng S. Rajaratnam năm 2009, một trong những bài phát biểu chính sách đối ngoại quan trọng cuối cùng của cố Thủ tướng Singapore Lý Quang Diệu, nhà lập quốc này đã tuyên bố: "Singapore không thể coi sự liên quan của mình trong hệ thống quốc tế là điều hiển nhiên… Singapore phải liên tục tái thiết chính mình và duy trì sự liên quan của mình với thế giới, đồng thời tạo ra không gian chính trị và kinh tế. Đây là mệnh lệnh kinh tế đối với Singapore".

Nhìn lại, Singapore đã vượt qua rất nhiều khó khăn để đạt được nhiều thành tựu. Khi giành được độc lập năm 1965, GDP bình quân đầu người của Singapore dao động quanh mức 500 USD. Ngày nay, con số này đã vượt quá 63.000 USD (84.000 SGD) và phần lớn thành công đó được xây dựng dựa trên việc hòa nhập và phát triển trong một trật tự toàn cầu ổn định. Nhưng nay, trật tự đó không còn được đảm bảo nữa. Do đó, khi cân nhắc ứng cử viên hoặc đảng phái chính trị để ủng hộ, ngoài việc đánh giá xem họ có câu trả lời thỏa đáng cho những thách thức thiết yếu trước mắt hay không, cử tri Singapore có lẽ cũng đang theo dõi xem ứng cử viên có khả năng dự báo và nhận thức đầy đủ để lèo lái đất nước trong một môi trường toàn cầu đang thay đổi nhanh chóng hay không. Với họ, một nghị sĩ Singapore không nhất thiết phải có sự nhạy bén tuyệt đỉnh về chính sách đối ngoại như thủ tướng hoặc bộ trưởng ngoại giao, nhưng vẫn phải nắm bắt được mối đe dọa cơ bản và ý nghĩa thực sự của việc trở thành một nghị sĩ quốc hội tại một đất nước được kết nối chặt chẽ với mạng lưới kinh tế quốc tế.

Đó là lý do cuộc tổng tuyển cử năm nay của Singapore là một cuộc bầu cử của tầm nhìn. Cuộc chuyển giao thế hệ lãnh đạo Singapore đang diễn ra và dư luận đất nước đang dõi theo một tầm nhìn xuyên suốt.